Wpływ czynników gospodarczych na działanie systemu politycznego współczesnej Hiszpanii

• Authors: Myśliwiec Małgorzata
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Pomimo znaczących doświadczeń z autonomią terytorialną województwa śląskiego w okresie II Rzeczpospolitej, w obecnym systemie politycznym Polski zakres decentralizacji państwa jest ograniczony. Liczące się elity polityczne nie przewidują zmian w tej dziedzinie. Tym niemniej warto poznawać doświadczenia Hiszpanii, które mogą być pozytywnym albo negatywnym odniesieniem dla ewentualnej projekcji politycznej zmiany w Polsce. Hiszpania była drugim państwem europej-skim, które dokonało w latach 1979-1983 gruntownej reformy ustroju terytorialnego. W rezultacie powstało 17 wspólnot autonomicznych z własnymi ustrojami polityczno-prawnymi. Prawo do au-tonomii miały również regiony, nawet o wielkości jednej prowincji, które nie posiadały własnej tradycyjnej odrębności etnicznej. Rozwiązanie to po ponad 30 latach utrwaliło się i niezależnie od po-litycznych planów separacji niektórych regionów jest ważnym doświadczeniem demokratycznego i pokojowego procesu rozwiązywania problemów społeczności regionalnych i lokalnych. Stanowi także, wespół z doświadczeniami Włoch i Wielkiej Brytanii, ważną badawczo i politycznie inspi-rację dla nowych demokracji europejskich. W kontekście integracji europejskiej i globalizacji, regionalizacja nabiera szczególnego znaczenia, a rozwój partii regionalnych i lokalnych, które dzięki takiemu ustrojowi są pobudzone do działania, determinuje nowe oblicze współczesnej demokracji. Decentralizacja stała się cechą konstytutywną pojęcia demokracji empirycznej.

EN

Despite the significant experiences of territorial autonomy of the province of Silesia in the Second Republic, in the current political system of Poland the extent of decentralization of the state is lim-ited. The mainstream of political elites do not provide for changes in this area. Nevertheless, it is worth getting to know the experiences of Spain, which can be a positive or negative reference for a possible projection of a political change in Poland. Spain was the second country in Europe, which implemented a thorough reform of the system of government in 1979-1983. As the result 17 auton-omous communities with their own political and legal regimes were created. ^e right to autonomy also had regions, even of the size of one province that did not have their own traditional ethnic separateness. ^is solution a`er more than 30 years perpetuated and regardless of the political plans of the separation of certain regions, is an important experience of a democratic and peaceful process of solving the problems of regional and local authorities. It is also, together with the experiences of Italy and the UK, a major research and political inspiration for the new European democracies. In the context of European integration and globalization, regionalization is of particular importance, and the development of regional and local parties, which, thanks to such a system are stimulated to action, determines the new face of modern democracy. Decentralization has become a constitutive feature of the concept of empirical democracy.

Keywords

PL

Hiszpania; kryzys gospodarczy; system polityczny

EN

Spain; the economic crisis; the political system

• Publisher: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Journal: Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities
• Year: 2016
• Issue: 5
• Pages: 43-62

Dates

published

2016

Contributors

author

Myśliwiec Małgorzata

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Adame de Heu W., Sobre los orígenes del liberalismo histórico consolidado en España (1835-1840), Universidad de Sevilla, Sevilla 1997.
• Cava Mesa M.J., La economía en España de la Restauración a la la Guerra Civil, [w:] Historia contem-poránea de España (siglo XX), red. J. Paredes, Barceona 1998.
• Gaceta de Madrid, núm. 362, de 22 de diciembre de 1835, página 1444.
• García Tejero A., Historia político-administrativa de Mendizábal dedicada al pueblo liberal español, tom I i II, Tip. de J.A. Ortigosa, Madrid 1858.
• Gille B., Histoirede la Maison Rothschild, Genève: Droz, Paris: Minard, 1965.
• Guia del ministerio de la Gobernacion del Reino, para el año de 1836, Imprenta Real, Madrid 1836 (druk w zbiorach Biblioteca Nacional en Madrid).
• Hechter M., Internal colonialism: the Celtic fringe in British national development,Transaction Pub-lishers, New Brunswick–New Jersey 1999.
• Herbut R., Podziały socjopolityczne i konflikty w Europie, [w:] A. Antoszewski, R. Herbut, Systemy polityczne współczesnej Europy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• Iwanek J., Prawnokonstytucyjne położenie regionów autonomicznych w Hiszpanii, [w:] Oblicza decen-tralizmu, red. J. Iwanek, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1996.
• Iwanek J., Wspólnota autonomiczna w ustroju polityczno-prawnym Hiszpanii, [w:] Państwo i prawo wobec współczesnych wyzwań. Współczesne ustroje państwowe i rozwój demokracji w Polsce, red. R.M. Czarny, K. Spryszak, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2012.
• Iwanek J., Współczesne rozumienie autonomii terytorialnej, [w:] Społeczeństwo wobec problemów transformacji i integracji, red. J. Liszka, Studeu, Ustroń 2000.
• Janke P., Mendizábal y la instauración de la monarquía constitucional en España (1790-1853), Siglo Veintiuno de España, Madrid 1974.
• Marichal C., La revolución liberal y los primeros partidos en España: 1834-1844, Ediciones Cátedra S.A., Madrid 1980.
• Matés Barco J.M., El desarollo económico bajo el franquismo (1960-1975), [w:] Historia contempo-ránea de España (siglo XX), red. J. Paredes, Editorial Ariel S.A., Barceona 1998.
• Mollinas C., Que hacer con España. Del capitalismo castizo a la refundación de un país, Imago Mundi, Barcelona 2013.
• Moxó y Ortiz de Villajos S., La disolución del régimen señorial en España, Consejo Superior de Inve-stigaciones Científicas, Escuela de Historia Moderna, Madrid 1965.
• Myśliwiec M., Decentralizacja niesymetryczna. Przykład hiszpańskiego państwa regionalnego u progu XXI wieku, [w:] Współczesne państwo. Wybrane problemy, red. S. Wróbel, Wydawnictwo Wyż-szej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań–Chorzów 2009.
• Myśliwiec M., Hiszpania, [w:] Systemy polityczne wybranych państw basenu Morza Śródziemnego, red. K. Krysieniel, M. Myśliwiec, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań–Chorzów 2011.
• Myśliwiec M., Hiszpańska autonomia w progu XXI wieku, „Athenaeum Polskie Studia Politologicz-ne” 2011, nr 32.
• Myśliwiec M., Katalonia na drodze do niepodległości?, Wyższa Szkoła Ekonomii i Administracji, Bytom 2006.
• Myśliwiec M., Pozycja partii regionalnych w systemie politycznym współczesnej Hiszpanii, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014.
• Myśliwiec M., Wolność wyboru i prawo samostanowienia a interes państwa wielonarodowego, [w:] Wolność w epoce poszukiwań, red. M. Szulakiewicz, Z. Karpus, Wydawnistwo Uniwersytetu Mi-kołaja Kopernika, Toruń 2007.
• Myśliwiec M., Zmierzch „państwa regionalnego” w Europie? Analiza przypadku Królestwa Hiszpanii, [w:] Państwo w procesach przemian. Teoria i praktyka, red. A. Lisowska, A.W. Jabłoński, Wydaw-nictwo Adam Marszałek, Toruń 2009.
• Pérez Galdós B., Mendizábal, Simancas, Palencia 2006.Skrzypczak T., Państwo regionalne – problemy autonomii terytorialnej we Włoszech i Hiszpanii, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” nr 221, Kraków 1984.
• Skrzypczak T., U źródeł autonomii terytorialnej w rozwiązaniach ustrojowych w Hiszpanii, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”, Nauki Polityczne nr 12, Kraków 1979.
• Sroka A., Hiszpańska droga do federalizmu, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2008. Tuñon de Lara M., Valdeón Baruque J., Domínguez Ortiz A., Historia Hiszpanii, Wydawnictwo Uni-versitas, Kraków 2007.
• Wojcieszak Ł., Głuszek-Szafraniec D., Ewolucja ustroju polityczno-terytorialnego Hiszpanii (1975-2010). Przykład Kraju Basków, Katalonii i Galicji, Wyższa Szkoła Administracji w Bielsku-Białej, Bielsko-Biała 2011.