Teoria ugruntowana jako „rodzina metod”?

• Authors: Marek Gorzko

Title variants

EN

Grounded theory methodology as a „family of methods”?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł ma charakter przeglądowy. Omawiane są w nim przejawy i uwarunkowania szerokiego stosowania metodologii teorii ugruntowanej w badaniach socjologicznych. Popularności metodologii w badaniach jakościowych towarzyszy jej wewnętrzne różnicowanie i jednocześnie próby odszukania zbioru podstawowych cech przesądzających o jej swoistości. W tym kontekście omawiane są analizy Jane C. Hood, która dokonuje porównania metodologii teorii ugruntowanej do „typowej, indukcyjnej metody jakościowej”. Zróżnicowania metodologii upatruje się za Kathy Charmaz i Antony Bryantem w odmiennych propozycjach rozwiązania dylematów metodologii teorii ugruntowanej, które związane są z odmiennymi sposobami rozumienia ugruntowania, natury danych, podejścia wobec indukcji, dedukcji i abdukcji, problemu wrażliwości teoretycznej, formalizacji analizy danych, problemu weryfikacji, wykorzystywania literatury przedmiotu i związku metodologii z interakcjonizmem symbolicznym.

EN

The paper addresses the symptoms and conditions of the widespread use of the grounded theory methodology in sociological research. The pre-eminence of this methodology among qualitative methods is accompanied by its internal differentiation and at the same time efforts to find a set of its key features. In this context, a comparison of the grounded theory and the „typical inductive qualitative method” by Jane C. Hood is presented. Following Kathy Charmaz and Antony Bryant the different versions of the grounded theory methodology are seen as a result of different ways of solving the grounded theory dilemmas and perplexities: the problem what is grounded in the grounded theory methodology, ways in which the term of data is understood, the approach to induction, deduction and abduction, the problem of the theoretical sensitivity, the problems of formalization of data analysis, the problem of verification, use of the literature and the relationship between the grounded theory methodology and Symbolic Interactionism.

Keywords

PL

socjologiczne badania jakościowe; metodologia teorii ugruntowanej; problemy metodologiczne; teoretyczne pobieranie próbek

EN

sociological qualitative research; grounded theory methodology; theoretical sampling

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Opuscula Sociologica
• Year: 2013
• Issue: 4(6)
• Pages: 5-16

Contributors

author

Marek Gorzko

• Uniwersytet Szczeciński

References

• Bryant A., Charmaz K. 2007, The SAGE handbook of grounded theory, Sage, Los Angeles, London, New Delhi, Singapore.
• Bryant A., Charmaz K. 2007a, Introduction; grounded theory research: methods and practices, w: The SAGE handbook of grounded theory, red. A. Bryant, K. Charmaz, Sage, Los Angeles, London, New Delhi, Singapore.
• Charmaz K. 2009, Teoria ugruntowana: Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, tłum. B. Komorowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Chomczyński P. 2012, Atlas TI, w: Słownik socjologii jakościowej, red. K.T. Konecki, P. Chomczyński, Difin, Warszawa.
• Clarke A.E. 2005, Situational analysis: grounded theory after the postmodern turn, Sage, Thousand Oaks, London, New Delhi.
• Denzin N.K. 2007, Grounded theory and the politics of interpretation, w: The SAGE handbook of Grounded Theory, red. A. Bryant, K. Charmaz, Sage, Los Angeles, London, New Delhi, Singapore.
• Glaser B.G., Strauss A.L. 1967, The discovery of grounded theory. Strategies for qualitative research, Aldine, New York (polskie wyd. 2009, Odkrywanie teorii ugruntowanej. Strategie badania jakościowego, tłum. M. Gorzko, Nomos, Kraków).
• Glaser B.G. 1978, Theoretical sensitivity: advances in the methodology of grounded theory, The Sociology Press, Mill Valley.
• Gorzko M. 2008, Procedury i emergencja: o metodologii klasycznych odmian teorii ugruntowanej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Gorzko M. 2010, „Drugie pokolenie” teoretyków Grounded Theory, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, „Studia Sociologica”, nr 20.
• Hood J.C. 2007, Orthodoxy vs. Power: The defining traits of grounded theory, w: The SAGE handbook of grounded theory, red. A. Bryant, K. Charmaz, Sage, Los Angeles, London, New Delhi, Singapore.
• Kelle U. 2005, „Emergence” vs. „forcing” of empirical data? A crucial problem of “Grounded Theory” reconsidered, Forum Qualitative Sozialforschung/Forum Social Research [on-line Journal], 6 (2), art. 27, www.qualiative-research.net/fqs-texte/1-05/05-2-27-e.htm (21.07.2005).
• Konecki K.T. 2012, Wizualna teoria ugruntowana. Podstawowe zasady i procedury, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 8, nr 1.
• Kuhn T.S. 2001, Struktura rewolucji naukowych, tłum. H. Ostromęcka, J. Nowotniak, Aletheia, Warszawa.
• Marciniak Ł. 2012, Deskryptywna teoria ugruntowana, Klasyczna teoria ugruntowana, Konstruktywistyczna teoria ugruntowana, w: Słownik socjologii jakościowej, red. K.T. Konecki, P. Chomczyński, Difin, Warszawa.
• Milliken J.P., Schreiber R.S. 2001, Can you „do” grounded theory without symbolic interactionism?, w: Using grounded theory in nursing, red. R.S. Schreiber, P.N. Stern, Springer Publishing Company, New York.
• Reichertz J. 2007, Abduction: The logic of discovery of grounded theory, w: The SAGE handbook of grounded theory, red. A. Bryant, K. Charmaz, Sage, Los Angeles, London, New Dehli, Singapore.
• Strauss A.L. 1987, Qualitative analysis for social scientists, Cambridge University Press.
• Strauss A.L. 1993, Continual permutations of action, Aldine de Gruyter, New York.
• Strauss A.L., Corbin J. 1990, Basics of qualitative research: grounded theory procedures and techniques, Sage, Thousand Oaks.
• Strübing J. 2007, Research as pragmatic problem-solving: the pragmatist roots of empirically-grounded theorizing, w: The SAGE Handbook of grounded theory, red. A. Bryant, K. Charmaz, Sage, Los Angeles, London, New Dehli, Singapore.
• Timmermans S., Tavory I. 2007, Advancing ethnographic research through grounded theory practice, w: The SAGE handbook of grounded theory, red. A. Bryant, K. Charmaz, Sage, Los Angeles, London, New Delhi, Singapore.
• Urbański M. 2009, Rozumowania abdukcyjne, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań.
• Wittgenstein L. 2005, Dociekania filozoficzne, tłum. B. Wolniewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.