Legal determinants for running a parish based economic activity

• Authors: Paweł Kaleta

Title variants

PL

Prawne uwarunkowania do wykonywania działalności gospodarczej przez parafię

FR

Les conditions légales pour la réalisation des activités économiques de la paroisse

• Languages of publication: EN

Abstracts

PL

Celem artykułu było ukazanie uwarunkowań prawnych parafii w zakresie wykonywania działalności gospodarczej. Parafia na mocy art. 32 i 20 Konstytucji RP, art. 4 ust. 2 Konkordatu oraz art. 55 ust. 3 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w RP, posiada osobowość prawną i może występować jako organ prawa handlowego. Stosowne potwierdzenie stanowi w tym względzie kan. 1259 KPK/1983 oraz pkt 3.19 Instrukcji Konferencji Episkopatu Polski w sprawie zarządzania kościelnymi dobrami materialnymi. Podkreślić należy, że działalność gospodarcza wykonywana przez parafię jest drugorzędnym przedmiotem jej funkcjonowania, a korzystanie z tych uprawnień pełni funkcję wspierającą w realizacji jej celu pierwszorzędnego. Tym samym parafia, jako wspólnota wiernych, dowodzi, że nie tylko właściwie zarządza majątkiem parafialnym, lecz także służy powiększaniu miejsc pracy, integracji społeczności parafialnej, jak i współpracy między parafiami. Znamiennym jest również fakt, że parafia będąc uczestnikiem obrotu gospodarczego, uzyskuje kwalifikacje przedsiębiorcy i może wykorzystywać typowe dla przedsiębiorcy instrumentarium prawne, jakim są m. in. zwolnienia z tytułu niegospodarczej działalności statutowej. Analiza obowiązujących regulacji prawnych dotyczących podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej przez parafię, nie daje podstaw do ich krytycznej oceny. Tym niemniej niejasny wydaje się brak numeru rejestru KRS przez parafię. Stąd rodzi się postulat de lege ferenda, aby problem uzyskania numeru KRS stał się przedmiotem debat Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu lub Komisji Konkordatowej, a w konsekwencji przyczynił się do próby nowelizacji ustawy o Krajowym Rejestrze Sadowym. Dobrym wzorem, w tym zakresie, mogą być również przepisy ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, które jasno określają wymogi statutu Kościoła i związku wyznaniowego, dotyczące jednostek organizacyjnych mających osobowość prawną. Trwanie przy niejasnej regulacji, która de lege lata obowiązuje, narusza zasadę pewności obrotu, a także nie wpływa dobrze na postrzeganie Kościoła katolickiego jako instytucji zaufania publicznego. Odnośnie do braku zrozumienia społecznego – jakim jest wykonywanie działalności gospodarczej przez parafie – słusznym wydaje się powoływanie fundacji lub stowarzyszeń do jej prowadzenia. W ten sposób można uniknąć zatarcia granic pomiędzy działalnością gospodarczą a konfesyjną parafii.

Keywords

EN

economic activity; legal personality of the parish; entrepreneur; business taxation

PL

działalność gospodarcza; osobowość prawna parafii; przedsiębiorca; opodatkowanie działalności gospodarczej

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Kościół i Prawo
• Year: 2013
• Issue: 2(15)
• Pages: 129-143

Contributors

author

Paweł Kaleta

• Katedra Kościelnego Prawa Majątkowego, Instytut Prawa Kanonicznego KUL, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II; Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin, Poland

References

• Bielski, Piotr. 2000a. Nowe prawo przedsiębiorców. Gdańsk: Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr.
• Bielski, Piotr. 2000b. „Podstawy organizacji i funkcjonowania rejestru przedsiębiorców – zagadnienia wybrane.” Rejent 2:26-46.
• Biernat, Stanisław, i Andrzej Wasilewski. 1997. Ustawa o działalności gospodarczej. Komentarz. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.
• Biernat, Stanisław. 1994. „Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej – wolność gospodarcza de lege lata i de lege ferenda.” Przegląd Prawa Handlowego, nr 9 (24): 9-17.
• Cioch, Henryk. 1989. „Fundacje prowadzące działalność gospodarczą.” Państwo i Prawo 2:75-84.
• Izdebski, Hubert. 1996. Fundacje i stowarzyszenia. Warszawa: „Transie”.
• Jasiakiewicz, Marek. 2005. „Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 lipca 2000 r., IV CKN 88/00.” Rejent 1:122-137.
• Kaszubski, Remigiusz, i J. Kołkowski. 2000. „Wolność gospodarcza w świetle Konstytucji RP.” Glosa 6:6-8.
• Kosikowski, Cezary. 2002. Prawo działalności gospodarczej. Komentarz. Warszawa: LexisNexis.
• Kożuch, Antoni. 2003. Działalność gospodarcza organizacji publicznych. Białystok: Fundacja Współczesne Zarządzanie.
• Kruczalak, Kazimierz. 1998. „Pojęcie przedsiębiorcy i jego znaczenie w obowiązującym prawie.” Rejent 3:11-22.
• Misztal, Henryk. 2011. „Osobowość cywilnoprawna Kościołów i innych związków wyznaniowych.” W Prawo wyznaniowe, red. Artur Mezglewski, Henryk Misztal, i Piotr Stanisz, wyd. 3, 141-157. Lublin: Wydawnictwo C. H. Beck.
• Naworski, Jerzy. 1999. „Pojęcie sprawy gospodarczej sensu stricto.” Przegląd Prawa Handlowego 8:1-13.
• Pahl, Bogumił. 2008. Majątek Kościołów i innych związków wyznaniowych. Zasady opodatkowania. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Pawłowski, Andrzej. 2012. „Podejmowanie działalności gospodarczej przez parafię.” Monitor Prawny Proboszcza 4:3-5.
• Skubisz, Ryszard, i Marcin Trzebiatowski. 2002. „Kościelne osoby prawne jako przedsiębiorcy rejestrowi.” Przegląd Prawa Handlowego 3:8-21.
• Sommer, Jerzy, Krystyna Stoga, i Radosław Potrzeszcz. 2000. Prawo działalności gospodarczej. Komentarz. Warszawa: Twigger.
• Trzebiatowski, Marcin. 2011. „Parafia a działalność gospodarcza.” Monitor Prawny Proboszcza 2:8-9.
• Tyrakowski, Marek. 2005. Opodatkowanie dochodów Kościoła katolickiego w Polsce. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC. Oddział Polskich Wydawnictw Profesjonalnych.
• Zdyb, Marian. 2000. Prawo działalności gospodarczej. Komentarz. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.
• Zdyb, Marian. 2001. Działalność gospodarcza i publiczne prawo gospodarcze. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.