Strach jest koło ucha, czyli umiejscowienie emocji w ciele człowieka w wypowiedziach sześcioletnich dzieci

• Authors: Jęczeń Urszula

Title variants

EN

Fear is near the ear or on the locus of emotions in the human body – based on the utterances of six-year-old children

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono wypowiedzi 6-letnich dzieci na temat umiejscowienia wybranych emocji w ciele człowieka z punktu widzenia metodologii kognitywnej. Zebrany materiał językowy dowodzi, że dzieci w tym wieku, są nie tylko sprawnymi użytkownikami języka i budują swoje wypowiedzi zgodnie „z konwencjonalnym użyciem słowa”. Pokazuje także niepowtarzalną ekspresję słowną i emocjonalny stosunek do wygłaszanych tekstów.

EN

The paper presents the ideas of six-year-old children concerning the location of selected emotions in the human body from the standpoint of cognitive methodology. The collected material shows that children at this age are not only efficient language users and they build their utterances in accordance with the “conventional usage of words”. It also shows their unique verbal expression and emotional attitude to their spoken texts.

Keywords

PL

dzieci; emocje; kognitywizm; rozmowa kierowana; „pojemnik” na uczucia; metafora

EN

children; emotions; cognitivism; guided conversation; ‘container’ for emotions; metaphors

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2016
• Volume: 45
• Pages: 33-52

Dates

published

2020-11-15

Contributors

author

Jęczeń Urszula

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin Zakład Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego

References

• Anusiewicz J., (1995), Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki, Wrocław.
• Bartmiński J., Tokarski R., (1986), Językowy obraz świata a spójność tekstu, [w:] Teoria tekstu. Zbiór studiów, red. T. Dobrzyńska, Wrocław, s. 65–81.
• Bartmiński J., (1999), Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata, [w:] Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 103–120.
• Bernstein B., 1980 (oryg. 1973), Socjolingwistyka a społeczne problemy kształcenia, [w:] Język i społeczeństwo, red. M. Głowiński, Warszawa, s. 95–115.
• Bieleń B., 1983, Rozwój myślenia dzieci 6–7-letnich, Warszawa.
• Boniecka B., 2010, Dziecięce wyobrażenie świata. Zbiór studiów, Lublin.
• Boniecka B., 1995, Pragmatyczne aspekty wypowiedzi dziecięcych, „Komunikacja Językowa i Jej Zaburzenia”, red. S. Grabias, t. 10, Lublin.
• Boniecka B., 1999, Lingwistyka tekstu. Teoria i praktyka, Lublin.
• Borowiec H., 2001, Analogia w języku 6-letnich dzieci, „Logopedia” 29, s. 71–86.
• Borowiec H., 2014, Dziecięce rozumienie świata (studium lingwistyczne), Lublin.
• Darwin K., 1988, oryg. 1872, O wyrazie uczuć u człowieka i zwierząt, przekł. Z. Maylert, K. Zaćwilichowska, Warszawa.
• Ekman P., Fresen W., Ellsworth P., 1972, Emotion in the Human Face, Elmsford.
• Grabias S., 1997, Język w zachowaniach społecznych, Lublin.
• Herzyk A., 2000, Mózg, Emocje, Uczucia. Analiza neuropsychologiczna, Lublin.
• Holinger P. C., współ. Dower K., 2006, Co mówią dzieci, zanim nauczą się mówić, Poznań.
• Hołówka T., 1986, Myślenie potoczne. Heterogeniczność zdrowego rozsądku, Warszawa.
• Izard C., 1971, The Face of Emotions, New York.
• Izard C., Malatesta C. Z., 1987, Perspective on Emotional Development: Differential Emotions Theory on Early emotional Development, [w:] Handbook of Human Development, red. W. J. Osofsky, s. 494–554, New York.
• Jęczeń U., 2005, Językowa projekcja emocji. Na przykładzie wypowiedzi dzieci upośledzonych umysłowo i dzieci w normie intelektualnej, nieopublikowana rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem S. Grabiasa.
• Jęczeń U., 2007, Językowa projekcja emocji. Emocje w zachowaniach językowych dzieci upośledzonych umysłowo i dzieci w normie intelektualnej [w:] Język – Interakcja – Zaburzenia mowy. Metodologia badań, red. T. Woźniak, A. Domagała, Lublin, s. 133–171.
• Kępiński A., 1977, Twarz i ręka, „Teksy” nr 2.
• Kielar- Turska M., 1989, Jak pomagać dziecku w poznawaniu świata, Warszawa.
• Kopeć U., 2000, Rozwój słownictwa nazywającego uczucia w języku dzieci i młodzieży, Rzeszów.
• Kowalski S., 1962, Rozwój mowy i myślenia dziecka, Warszawa.
• Lakoff G., Johnson M., 1980, Metaphors We Live By, Chicago–London, w jęz. polskim Metafory w naszym życiu, przeł. T. P. Krzeszowski, Warszawa.
• LeDoux J., 2000, Mózg emocjonalny. Tajemnicze podstawy życia emocjonalnego, Poznań.
• Maćkiewicz J., 1999, Słowo o słowie. Potoczna wiedza o języku, Gdańsk.
• Maruszewski T., Ścigała E., 1998, Emocje – Aleksytymia – Poznanie, Poznań.
• Mirecka U., 2004, Metafora jako jedna z form oddziaływania nie wprost w hipoterapii, „Logopedia” t. 33, s. 55–71.
• Niesporek-Szamburska B., 2004, Językowy obraz pór roku i tradycji kulturowych w twórczości dzieci, Katowice.
• Pajdzińska A., 1999, Jak mówimy o uczuciach? Poprzez analizę frazeologizmów do językowego obrazu świata, [w:] Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 83–101.
• Petrie H. G., Oshlag R. S., 1993, Metaphor and learning, [w:] Metaphor and Thought, red. A. Ortony, Cambridge.
• Piaget J., 1929, Jak sobie dziecko świat przedstawia, przekł. M. Ziembińska, Warszawa–Lwów.
• Plutchik P., 1980, Emotion. A Psychobioevolutionary Synthesis, New York.
• Przetacznik-Gierowska M., 1994, Od słowa do dyskursu. Studia nad mową dziecka, Język – Poznanie – Komunikacja, red. B. Bokus, t. 4, Warszawa.
• Reykowski J., 1974, Eksperymentalna teoria emocji, Warszawa.
• Rosch E., 1975, Cognitive Representations of Semantic Categories, “Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance”, vol.1, nr 4. s. 303–322.
• Tabakowska E., 1995, Gramatyka i obrazowanie, Kraków.
• Tokarski R., 1991, Człowiek w definicji znaczeniowej słowa, „Przegląd Humanistyczny” XXXV, s. 131–140.
• Tomkins S., 1984, Affect Theory, [w:] Approaches to emotion, red. K. R. Scherer, P. Ekman, Hillsdale, s. 163–196.
• Wierzbicka A., 1971, Kocha – lubi – szanuje. Medytacje semantyczne, Warszawa.
• Wiśniewska-Kin M., 2007, „Chcieć, pragnąć, myśleć, wiedzieć” – rozumienie pojęć przez dzieci, Kraków.
• Wiśniewska-Kin M., 2009, „Miłość jest jak wiatrak” – czyli o poznawczej naturze metafor dziecięcych, Łódź.
• Zdybel D., 1999, Szkoła Montessori jako kontekst rozwoju kompetencji komunikacyjne uczniów 7–8-letnich, nieopublikowana rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem Z. Cackowskiej.