Rzeczpospolita materialna (na marginesie „Siódemki” Ziemowita Szczerka)

• Authors: Bohuszewicz Paweł

Title variants

EN

Material Republic of Poland (on the Margin of Ziemowit Szczerek’s “Siódemka” <“Seven”>)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem tekstu jest „Siódemka” Ziemowita Szczerka, będąca realizacją zwrotu ku kulturze staropolskiej, który w refleksji nad polską tożsamością dokonuje się od początku XXI wieku. Zawarta w powieści koncepcja polskiej tożsamości stanowi propozycję oryginalną i płodną poznawczo: długie trwanie staropolskiej przeszłości nie jest tutaj „widmową” trwałością pozostałości bytującej w pamięci kulturowej, ale materialnym utrzymywaniem się przeszłości w teraźniejszości krajobrazu i zamieszkujących go rzeczy. Te istnieją tu i teraz – w Polsce XXI wieku – lecz nie jako bierne „zabytki”, ale działający aktorzy. Artykuł nie jest jednak tylko aspektową interpretacją „Siódemki”. W zamyśle ma doprowadzić do ogólniejszych wniosków, które dadzą się zastosować do innego niż dotychczas ujęcia „długiego trwania” kultury szlacheckiej w Polsce, a także „długiego trwania” samego w sobie.

EN

Ziemowit Szczerek’s “Siódemka” (“Seven”), a realisation of a shift to old-Polish culture that has witnessed reflection on the Polish identity from the beginning of the 21st century, is made subject of the article. The concept of Polish identity contained in the novel is original and cognitively productive: long duration of the old-Polish past is not a “ghostlike” permanence of what dwells in cultural memory, but a material persistence of past in the present landscape and the objects that live in it. The objects exist here and now, in the 21st Poland, but not as active “relics,” but rather as working actors. Aspectual analysis of Seven is not the exclusive aim of the paper. In its purpose, it is designed to lead to more general conclusions that may apply to a nonetheless different approach to “long lasting” of noble culture in Poland and to “long lasting” in itself.

Keywords

PL

centrum – peryferie; materialność; przestrzeń; rzeczy; polskość; Polska

EN

Centre—periphery; materiality; space; objects; Polishness; Poland

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2025
• Volume: 116
• Issue: 1
• Pages: 167-182

Dates

printed

2025-03-25

Contributors

author

Bohuszewicz Paweł

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń

Identifiers

ISSN

0031-0514

EISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2025.1.10