Wiele zawodów – jedna waga? O zróżnicowaniu kosztów kształcenia zawodowego

• Authors: Jędrzej Stasiowski , Małgorzata Kłobuszewska , Elżbieta Drogosz-Zabłocka

Title variants

EN

Many occupations – one weight? Differential costings in vocational education

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule podjęto problematykę publicznego finansowania edukacji zawodowej w Polsce. Na podstawie danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej z 2012 r. przeanalizowano wydatki bieżące na ucznia w zasadniczych szkołach zawodowych i technikach. Wyniki analiz stawiają pod znakiem zapytania efektywność algorytmu finansowania szkół kształcących zawodowo w Polsce, który nie różnicuje wysokości subwencji w zależności od oferty nauczanych zawodów oraz sposobu organizacji praktycznej nauki zawodu. Może to mieć niebagatelne znaczenie w przypadku mniej zamożnych organów prowadzących szkoły. Jak wynika z analiz, wydatki bieżące na ucznia są zróżnicowane w zależności od obszaru kształcenia zawodowego. Istnieją istotne różnice w poziomie wydatków szkół kształcących w obszarze rolniczo-leśnym z ochroną środowiska w stosunku do szkół kształcących w mniej kosztownych zawodach z obszaru ekonomiczno-administracyjnego. Ponadto szkoły, które kształcą młodych pracowników oraz organizują praktyczną naukę zawodu poza placówką, np. w centrach kształcenia praktycznego, ponoszą istotnie niższe wydatki na ucznia niż pozostałe. Analizy ukazały również odmienne realia finansowania kształcenia zawodowego przez miasta na prawach powiatu i uboższe powiaty ziemskie. Zróżnicowanie wydatków jest wyraźniejsze w przypadku miast, które posiadają zasoby finansowe pozwalające na swobodniejsze kształtowanie wydatków w zależności od specyficznych potrzeb szkół kształcących w różnych zawodach. Oznacza to, że wydatki na kształcenie zawodowe bogatszych samorządów mogą stanowić lepsze przybliżenie realnych kosztów kształcenia w zależności od zawodu.

EN

Public finance for vocational education in Poland (using an algorithm for the educational subsidy and its „vocational weight”) does not differentiate between costs of training for different types of occupation. The authors, using data from the Educational Information System (2012), analysed current expenditure per student attending vocational education – at technical upper secondary and basic vocational schools. This analysis questions the effectiveness of the finance formula for vocational schools in Poland, which does not differentiate allocation of subsidy between types of vocational training and organization of practical trainingat school. Findings indicated that current expenditure per student differed between types of training. For example, there were considerable differences in specialized school spending on training, leading to agricultural, forestry and environmental protection related professions, compared to schools training for economic or administrative occupations. Moreover, schools that educate adolescent workers and organize practical training outside school – e.g., the CKP (center for practical training) – have significantly lower expenditure per student. Analysis highlighted differences in the finance of vocational education between different types of local government – urban districts (town-poviats) and poorer districts (poviats). Variation was more pronounced in cities, which are generally richer and more flexible in their budgeting for schools according to specific needs. It can be inferred that expenditure of richer authorities on vocational training should describe a better approximation of the real costs of this type of education, depending on target occupation.

Keywords

PL

algorytm subwencji; ekonomia edukacji; koszty kształcenia zawodowego; kształcenie i szkolenie zawodowe

EN

economics of education; school funding formula; vocational education costs; vocational education and training

• Publisher: Instytut Badań Edukacyjnych
• Journal: Edukacja
• Year: 2016
• Issue: 1(136)
• Pages: 23–43

Dates

published

2016-03-31

Contributors

author

Jędrzej Stasiowski

• Instytut Badań Edukacyjnych

author

Małgorzata Kłobuszewska

• Instytut Badań Edukacyjnych

author

Elżbieta Drogosz-Zabłocka

• Instytut Badań Edukacyjnych

References

• Główny Urząd Statystyczny (2013). Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2012/2013. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Golebiewski, J. A. (2011). An overview of the literature measuring education cost differentials. Peabody Journal of Education, 86(1), 84–112.
• Gray, L., Fletcher, M., Foster, P. i King, M. (1993). Reducing the cost of technical and vocational education. Education Research Paper No. 03. Pobrano z http://ageconsearch.umn.edu/bitstream/12858/1/er930003.pdf
• Herczyński, J. (2000). System finansowania oświaty w roku 2000. W: Ministerstwo Edukacji Narodowej, O systemie finansowania oświaty. System finansowania oświaty i wychowania na tle dekady lat dziewięćdziesiątych. Biblioteczka Reformy (t. 22, s. 32–49). Warszawa: Ministerstwo Edukacji Narodowej.
• Herczyński, J. i Levitas, A. (2012). Decentralizacja oświaty w Polsce 1990–1999: tworzenie nowego systemu. W: M. Herbst (red.), Decentralizacja oświaty. Biblioteczka oświaty samorządowej (t. 7, s. 55–117). Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
• Herczyński, J., Levitas, A. i Herbst, M. (2009). Finansowanie oświaty w Polsce – diagnoza, dylematy możliwości. Warszawa: Scholar.
• Hoeckel, K., Field, S. i Grubb, W. N. (2009). Learning for jobs. The OECD review of vocational education and training, Switzerland. Pobrano z http://www.oecd.org/switzerland/42578681.pdf
• Klein, S. (2001). Financing vocational education. Pobrano z https://www.rti.org/pubs/financing_vocational_education.pdf
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 (Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483). Pobrano z http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19970780483
• Kopańska, A. i Drogosz-Zabłocka, E. (2014). Publiczne wydatki na edukację ponadgimnazjalną i policealną. W: U. Sztanderska i E. Drogosz-Zabłocka (red), Koszty edukacji ponadgimnazjalnej i policealnej. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Kopańska, A. i Sztanderska, U. (red.). (2015). Prywatne i publiczne wydatki na oświatę. W: Instytut Badań Edukacyjnych, Prywatne i publiczne wydatki na oświatę. Raport jubileuszowy. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Kosakowska, J. i Stępnikowski, A. (2014). Finansowanie nauki zawodu u pracodawcy. W: U. Sztanderska i E. Drogosz-Zabłocka (red.), Koszty edukacji ponadgimnazjalnej i policealnej (s. 83–103). Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Lawton, S. B. (1996). Le financement l’education au Canada. Toronto: Association canadienne d’éducation.
• Gabrielczak, P., Jaros, R., Krajewski, P., Pyfel, Ł. i Tomczak, M. (2010). Rekomendacje dotyczące rozszerzania oferty edukacyjnej w zakresie kształcenia w zawodach deficytowych na dolnośląskim rynku pracy. Warszawa: 4P Research Mix.
• Reuter-Kumpmann, H. (2004). From divergence to convergence. A history of vocational education and training in Europe. Vocational Training, 32, 6–17.
• Ross, K. N. i Levacic, R. (red.). (1999). Needs-based resource allocation in education.Via formula funding to schools. Paris: International Institute for Educational Planning, UNESCO.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2014 r. w sprawie podziału sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w 2015 r. (Dz.U. 2014, poz. 1977). Pobrano z http://www.dziennikustaw.gov.pl/du/2014/1977/1
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. 2012 poz. 7). Pobrano z http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20120000007
• Sztanderska, U. i Drogosz-Zabłocka, E. (red.). (2014). Koszty edukacji ponadgimnazjalnej i policealnej. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.

Notes

http://www.edukacja.ibe.edu.pl/images/numery/2016/1-2-stasiowski-i-in-wiele-zawodow-jedna-waga.pdf

Identifiers

ISSN

0239-6858