Ekspresja emocji a subiektywny stan zdrowia. Regulacyjna rola oceny kontrolnej u kobiet

• Authors: Kulik Agnieszka , Kajka Natalia

Title variants

EN

Expression of emotions and subjective state of health. The regulatory role of control assessment

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W literaturze psychologicznej nie ma konsensusu w ocenie roli negatywnych emocji dla zdrowia/choroby. Również rola poczucia własnej wartości czy poczucia winy nie jest jednoznaczna w tym procesie. Celem prezentowanych badań jest odpowiedź na pytanie: Kiedy i jaka ekspresja gniewu jest korzystna dla zdrowia (dobrego samopoczucia) oraz jaką rolę pełni w tym procesie ocena kontrolna. Zbadano subiektywną ocenę zdrowia (SOZ), nasilenie i kierunek ekspresji gniewu (SEG), poczucie winy (KPW), poczucie własnej wartości (SES). Przeanalizowano wyniki 141 kobiet w wieku 20-24 lat. Stwierdzono, że 1) ekspresja gniewu może mieć pozytywne znaczenie dla zdrowia, jeśli jest zaangażowana w osiąganie celów, 2) gniew zewnętrzny jest prozdrowotny jeśli wiąże się z sytuacyjnym poczuciem winy, 3) gniew wewnętrzny ma charakter prozdrowotny jeśli nie wiąże się z poczuciem winy.

EN

There is no consensus in the psychological literature regarding assessment of the impact that negative emotions exert on health / disease. It is neither clearly defined what role is played by the sense of self-esteem or guilt in this process. The aim of this study is to answer the question: When and how expression of anger is beneficial to health (well-being) and what is the role of control assessment. Subjective health assessment (SHA), intensity and direction of anger expression (AES), guilt (SEC), self-esteem (SES) have been analyzed together with the results in 141 women aged 20-24 years. It has been found out that 1) expression of anger may have positive health implications if it is involved in achieving goals, 2) externally expressed anger benefits health if it is associated with situational guilt, 3) internal anger benefits health if it is not associated with the sense of guilt.

Keywords

PL

zdrowie; gniew; poczucie winy; poczucie własnej wartości; kobieta

EN

health; anger; guilt; self-esteem; female

• Publisher: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
• Journal: Seminare. Poszukiwania naukowe
• Year: 2016
• Volume: 37
• Issue: 1
• Pages: 67-80

Dates

published

2016-03-31

Contributors

author

Kulik Agnieszka

author

Kajka Natalia

• Katedra Psychoterapii i Psychologii Zdrowia KUL

References

• Averill James R. 2012. Anger and Aggression. An Essay on Emotion. New York-Berlin: Springer-Verlag.
• Baumeister Roy F., Campbell Jennifer D., Joachim I. Kreuger, Kathleen D. Vohs. 2003. “Does high self-esteem cause better performance, interpersonal success, happiness or healthier lifestyles?” Psychological Science in Public Interest .4(1): 1-44.
• Berndsen Mariëtte, Manstead Antony S. R. 2007. “On the relationship between responsibility and guilt: antecedent appraisal or elaborated appraisal?” European Journal of Social Psychology 37(4): 774-792.
• Cale Ellison M., Lilienfeld Scott O. 2006. “Psychopathy Factors and Risk for Aggressive Behavior: A Test of the “Threatened Egotism” Hypothesis”. Law and Human Behavior 30 (1): 51-74.
• Chida Yoich., Steptoe Andrew. 2009. “The association of anger and hostility with future coronary heart disease: a meta-analytic review of prospective evidence”. Journal of American College of Cardiology 53(11): 936-46.
• Creed Francis, Henningsen Peter, Fink Per. 2011. Medically Unexplained Symptoms, Somatisation and Bodily Distress. Cambridge: University Press.
• Crocker Jennifer, Knight Katherine M. 2005. “Contingencies of Self-Worth”. Current Directions in Psychological Science 14(4): 200-203.
• Dweck Carol S. 2000. Self-Theories. Their Role in Motivation, Personality, and Development. Philadelphia: Psychology Press.
• Dzwonkowska Irena, Lachowicz-Tabaczek Kinga, Łaguna Mariola. 2008. Samoocena autentyczna – co ukrywamy sami przed sobą. Warszawa: Academica.
• Gacek Maria. 2003. „Subiektywna ocena zdrowia młodzieży akademickiej w zależności od niektórych cech osobowości”. Annales Universitatis Mariae Curie Skłodowska Lublin-Polonia 66: 1-5.
• Gailliot Mathew T., Baumeister Roy F. 2007. “Self-esteem, belongingness, and worldview validation: Does belongingness exert a unique influence upon self-esteem?”. Journal of Research in Personality 41: 327-345.
• Golińska Lucyna. 2002. Emocje: przyjaciel czy wróg. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia PTP.
• Gross JamesJ. 2002. “Emotion regulation: Affective, cognitive, and social consequences”. Psychophysiology 39: 281–291.
• Heszen Irena, Sęk Helena. 2007. Psychologia zdrowia. Warszawa: PWN.
• Kleszczewska-Albińska Angelika, Albiński Rafał. 2009. „Wstyd i poczucie winy w teorii i badaniach”. Psychologia Jakości Życia 8(1): 83-100.
• Kofta Mirosław, Brzeziński Jerzy, Ignaczak Marek. 1977. „Konstrukcja i charakterystyka psychometryczna kwestionariusza poczucia winy (KPW)”. Studia Psychologiczne 16: 93-113.
• Kozielecki Józef. Psychotransgresjonizm. Nowy kierunek psychologii. Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Krajewski Siuda Krzysztof, Kaczmarek Krzysztof. 2006. „ Promocja zdrowia oparta na dowodach”. Przegląd Epidemiologiczny 60: 823–833.
• Kulik Agnieszka. 2010. Zmęczenie przewlekłe u nastolatków. Charakterystyka psychologiczna. Lublin: Wyd. KUL.
• Kulik Agnieszka. 2013. „ Kulturowe uwarunkowania zespołów medycznie niewyjaśnianych na przykładzie przewlekłego zmęczenia”. Sztuka Leczenia 1-2: 33-40.
• Lalonde Marc. 1974. “A New Perspective on the Health of Canadians. A Working Document. Ontario: Minister of National Health and Welfare.
• Litwińska- Rączka, Katarzyna. 2012. Złość w psychoterapii. W Oblicza złości. Perspektywa psychologów, psychiatrów i psychoterapeutów, red. Bernarda Bereza, 304-328. Warszawa: Wydawnictwo Delfin.
• Mauss Iris B., Butler Emily A. 2010. “Cultural context moderates the relationship between emotion control values and cardiovascular challenge versus threat responses”. Biological Psychology 84: 521–530.
• Mauss Iris B., Cook Crystal L., Gross James J. 2007. “Automatic emotion regulation during anger provocation”. Journal of Experimental Social Psychology 43: 698–711.
• Metryka Olga. 2013. Subiektywnie postrzegany stan zdrowia w świetle poczucia własnej wartości i ekspresji złości. Niepublikowany maszynopis. Lublin: Katedra Psychoterapii i Psychologii KUL.
• Ogińska –Bulik Nina, Juczyński Zygfryd. 2009. Skala Ekspresji Gniewu - SEG. W Narzędzia Pomiaru w promocji i psychologii zdrowia, red. Zygfryd Juczyński, s. 47-54.Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych.
• Oleś Piotr K. 2011. Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Räty Lena K.A., Larsson Gerry, Söderfeldt Brigitta A., Larsson Bodil M.W. 2005. “Psychosocial aspects of health in adolescence: the influence of gender, and general self-concept”. Journal of Adolescent Health 36: 530.e21–530.e28.
• Ratajczak Zofia. 2000. Stres – radzenie sobie – koszty psychologiczne. W Człowiek w sytuacji stresu, red. Irena Heszen-Niejodek, Zofia Ratajczak, 65-87. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Sapolsky, Robert M. 2011. Dlaczego zebry nie mają wrzodów? Psychofizjologia stresu. Warszawa: PWN.
• Schier Katarzyna. 2005. Bez tchu i bez słowa. więź psychiczna i regulacja emocji u osób chorych na astmę oskrzelową. Gdańsk: GWP.
• Seredyńska Danuta. 2009. Orientacje zdrowotne dorosłych. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Sokołowska Ewa, Zabłocka- Żytka Lidka, Kluczyńska Sylwia, Wojda-Kornacka Joanna. 2015. Zdrowie psychiczne młodych dorosłych. Wybrane zagadnienia. Warszawa: Wydawnictwo Delfin.
• Strus Włodzimierz. 2010. „Skala uczuć moralnych (SUM) – konstrukcja i właściwości psychometryczne”. Studia Psychologica UKSW 10: 273-313.
• Suchańska Anna. 2012. Złość na siebie. Źródła-mechanizmy-konsekwencje. W Oblicza złości. Perspektywa psychologów, psychiatrów i psychoterapeutów, red. B. Bereza, 22-38. Warszawa: Wydawnictwo Delfin.
• Tangney June P., Stuewig Jeff, Mashek Debra J. 2007. ” Moral Emotions and Moral Behawior”. Annual Review of Psychology 58: 345-372.
• Tracy Jessica L., Robins Richard W. 2004. “Putting the Self Into Self-Conscious Emotions; A Theoretical Model”. Psychological Inquiry 15(2): 103-125.
• Turner Monique M. 2007. “Using emotion in risk communication: The Anger Activism Model”. Public Relations Review 33: 114–119.
• Włodarczyk Dorota, Wrześniewski Kazimierz. 2004. Depresja i wrogość a ocean sytuacji i strategie radzenia sobie u chorych po zawale serca. W Rozwój, zdrowie, choroba. Aktualne problemy psychosomatyki, red. K. Kosińska-Dec, L. Szewczyk, 54-70. Warszawa: BEL Studia Sp. z o.o.
• Wrześniewski Kazimierz. 2001. Medycyna psychosomatyczna i behawioralna. W Psychologia. Podręcznik akademicki. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej, red. J. Strelau, t.3, 450-456. Gdańsk: GWP.
• Zaleski Zbigniew. 2012. Czy złość jest zła? W Oblicza złości. Perspektywa psychologów, psychiatrów i psychoterapeutów, red. B. Bereza, 11-21. Warszawa: Wydawnictwo Delfin.
• Żylicz Piotr O., Grochowska Alicja. 2005. „Wina i Wstyd w Sferze Seksualności – pierwszy etap konstrukcji narzędzia”. Seksuologia Polska 3(1): 1-7.

Identifiers

DOI

http://doi.org/10.21852/sem.2016.1.06