Domniemana karczma z wczesnośredniowiecznego zespołu osadniczego w K ałdusie na Pomorzu Nadwiślańskim

• Authors: Wojciech Chudziak , Marcin Weinkauf , Ewelina Siemianowska , Jacek Bojarski , Barbara Kowalewska , Paweł Szczepanik , Joanna Abramów , Dorota Bienias , Daniel Makowiecki

Title variants

The Supp osed Inn from Early Medieval Settl ement Compl ex in Kałdus on Pomerania Vistula

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The paper concerns one of the construction discovered within the early medieval, immediately adjacent to a fortified centre, ancillary settlement in Kałdus (historical Chełmno), which has been interpreted as remains of a supposed inn. It includes formal analysis of the construction and of movable objects found within, carried out in comparison with the results of studies over the spatial and functional layout of the settlement. The analysis was carried out in the context of theoretical knowledge on medieval inns, and especially of the content of the so-called Mogilno forgery, where nonum forum cum tabernario in Culmine was mentioned.

Keywords

EN

structures of settlement communications; inn; early middle ages; Pomerania Vistula

• Publisher: Institute of Archaeology and Ethnology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Przegląd Archeologiczny
• Year: 2016
• Volume: 64
• Pages: 133-172

Dates

published

2016

Contributors

author

Wojciech Chudziak

• Instytut Archeologii Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

author

Marcin Weinkauf

• Instytut Archeologii Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

author

Ewelina Siemianowska

• Instytut Archeologii Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

author

Jacek Bojarski

• Instytut Archeologii Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

author

Barbara Kowalewska

• Instytut Archeologii Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

author

Paweł Szczepanik

• Instytut Archeologii Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

author

Joanna Abramów

• Instytut Archeologii Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

author

Dorota Bienias

• Instytut Archeologii Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

author

Daniel Makowiecki

• Instytut Archeologii Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

References

• Anonim tzw. Gall, Kronika polska, przekład R. Grodecki, opracowanie M. Plezia, Wrocław 2003.
• Kosmasa Kronika Czechów, przekład M. Wojciechowska, Warszawa 1968.
• Cosmae chronicon Boemorum cum continuatoribus Kosmův letopis český (Kosmova kronika) s pokračovateli, Fontes rerum Bohemicarum. Tom II. Prameny dějin českých. Díl II, wyd. J. Elmer, V. V. Tomek, Praha 1874.
• Galla Kronika, wyd. August Bielowski, (W:) Monumenta Poloniae Historica, t. 1, Lwów 1864, 379-484.
• Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski, t. 1, wyd. I. Zakrzewski, Poznań 1877.
• Pommerellisches Urkundenbuch, t. 1, wyd. M. Perlbach, Danzig 1882.
• Preussisches Urkundenbuch, t. 1, wyd. R. Phillipi, C. P. Woelky, Königsberg 1882.
• Abramów J. 2012. Roślinność w gospodarce mieszkańców ośrodka in Culmine na Pomorzu Nadwiślańskim we wczesnym średniowieczu (maszynopis w archiwum Instytutu Archeologii UMK w Toruniu). Toruń.
• Andrzejewski A. 2013. Badania archeologiczno-architektoniczne, (W:) H. Karwowska, A. Andrzejewski (red.), Założenie rezydencjonalne Sapiehów w Dubnie. Białystok, 125-194.
• Andrzejewski A., Karwowska H. 2013. Rekonstrukcja zespołu rezydencjonalnego, (W:) H. Karwowska, A. Andrzejewski (red.), Założenie rezydencjonalne Sapiehów w Dubnie. Białystok, 353-384.
• Augustyniak J. 2014. Średniowieczne przeprawy przez Pilicę i ich obrona. Żarnowiec – Przedbórz – Sulejów – Inowłódz. Łódź.
• Badura. M. 2009. Źródła archeobotaniczne do studiów nad gospodarką roślinną w strefie pogranicza polsko-pruskiego – wstępne wyniki. Acta Archaeologica Pomoranica 3. XVI Sesja Pomorzoznawcza, cz. 1. Szczecin, 403-410.
• Bajburin A. 1990. W sprawie opisu struktury słowiańskiego rytuału budowniczego, Polska Sztuka Ludowa. Konteksty 44 (3), 62-69.
• Baranowski B. 1979. Polska karczma: restauracja, kawiarnia. Wrocław.
• Barciak A., Sepiał M. 2011. Ulice, place i cmentarze w przestrzennym rozwoju Raciborza w średniowieczu i w początkach nowożytności. (W:) S. Krabath, J. Piekalski, K. Wachowski (red.), Ulica, plac i cmentarz w publicznej przestrzeni średniowiecznego i wczesnonowożytnego miasta Europy Środkowej/Strasse, Platz und Friedhof in dem öffentlichen Raum der mittelalterlichen und frühneuzeitlichen Stadt Mitteleuropas, Wratislavia Antiqua 13. Wrocław, 51-61.
• Barnycz-Gupieniec R. 2000. Studia nad drewnianym budownictwem w średniowiecznej Polsce na tle porównawczym. Łowicz.
• Barnycz-Gupieniec R. 2014. Typy konstrukcyjne budowli drewnianych w rejonie Morza Bałtyckiego we wczesnym średniowieczu. (W:) H. Paner, M. Fudziński, W. Świętosławski (red.), Pomorze we wczesnym średniowieczu w świetle źródeł archeologicznych. Historia, stan aktualny i potrzeby badań. Gdańsk, 90-95.
• Baron J. 2012. Ritual and cultural change. Transformations in rituals At the junction of pagan religion and Christianity in early medieval Poland. (W:) B. Gediga, A. Grossman, W. Piotrowski (red.), Rytm przemian kulturowych w pradziejach i średniowieczu. Biskupin-Wrocław, 449-462.
• Bednarek R., Jankowski M., Kwiatkowska A., Markiewicz M., Świtoniak M. 2004. Rekonstrukcja dawnej pokrywy glebowej oraz jej przekształceń na terenie zespołu osadniczego w Kałdusie. (W:) Mons, t. 2, 185-197.
• Behre K.E. 1992. The History of rye cultivation in Europe. Vegetation History and Archaeobotany 1, 141-156.
• Berezowski S. 1975. Zarys geografii komunikacji. Warszawa.
• Bieniak J. 1970. Studia nad dziejami ziemi chełmińskiej w okresie piastowskim. Rocznik Grudziądzki 5-6, 5-69.
• Bieniak J. 1996. Polska elita polityczna w XII wieku, cz. III B: Arbitrzy książąt – trudne początki. Społeczeństwo Polski średniowiecznej 7, 11-44.
• Błędowski P., Chudziak W., Weinkauf M. 2007. Wczesnośredniowieczna osada podgrodowa i cmentarzysko szkieletowe w Kałdusie, gm. Chełmno, stanowisko 2 (badania 2004-2005). (W:) G. Nawrolska (red.), XV Sesja Pomorzoznawcza. Materiały z konferencji 30 listopada-02 grudnia 2005. Elbląg, 249-261.
• Bojanowska-Ziemska B. 1978. Lokalizacja karczem wiejskich w Polsce od końca XVIII do połowy XIX wieku. Politechnika Warszawska. Prace Naukowe: Budownictwo 59.
• Bojarski J., Chudziak W., Weinkauf M. 2006. Z badań nad wczesnośredniowiecznym zespołem osadniczym w Kałdusie na Pomorzu Nadwiślańskim (lata 2000-2003). (W:) W. Chudziak, S. Moździoch (red.), Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce – 15 lat później. Toruń-Wrocław-Warszawa, 369-382.
• Bojarski J., Chudziak W., Weinkauf M. w druku a. Badania na terenie wczesnośredniowiecznego zespołu osadniczego w Bydgoszczy Fordonie (stanowisko 151 – dawny Wyszogród) w 2012 i 2013 roku. Acta Archaeologica Pomoranica.
• Bojarski J., Chudziak W., Weinkauf M. w druku b. Wczesnośredniowieczna osada podgrodowa (stanowisko 2) w Kałdusie, woj. kujawsko–pomorskie. Badania w latach 2012–2013. Acta Archaeologica Pomoranica.
• Bojarski J., Weinkauf M. 2011. Wczesnośredniowieczna osada w Kałdusie, woj. kujawsko-pomorskie, (stanowisko 2). Wstępne wyniki badań prowadzonych w latach 2007-2009. (W:) M. Fudziński i H. Paner (red.), XVII Sesja Pomorzoznawcza. Od epoki kamienia do wczesnego średniowiecza, t. 1. Gdańsk, 499-512.
• Boroń P. 1997. Problem dużych budynków halowych na terenie Słowiańszczyzny zachodniej w IX-X wieku. (W:) K. Wachowski (red.), Śląsk i Czechy a kultura wielkomorawska. Wrocław, 31-49.
• Buczek K. 1964. Targi i miasta na prawie polskim. Wrocław.
• Burghardt A.F. 1971. A Hypothesis About Gateway Cities. Annals of the Association of American Geographers 59, 269-285.
• Chmielewski T.J. 2009. Po nitce do kłębka ...: o przędzalnictwie i tkactwie młodszej epoki kamienia w Europie Środkowej. Warszawa.
• Christaller W. 1963. Ośrodki centralne w Południowych Niemczech. (W:) J. Kostrowicki (red.), Teoria ośrodków centralnych. Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej 1, 1-72.
• Chudziak W. 1997. Dalekosiężne szlaki komunikacyjne w strefie chełmińsko-dobrzyńskiej w X-XI wieku. (W:) OJ A. Spież OP, Z. Wielgosz (red.), Benedyktyńska praca. Studia historyczne ofiarowane o. Pawłowi Szczanieckiemu OSB w 80 rocznicę urodzin. Tyniec, 101-118.
• Chudziak W. 2003. Wczesnośredniowieczna przestrzeń sakralna in Culmine na Pomorzu Nadwiślańskim. (W:) Mons, t. 1.
• Chudziak W. 2010. Chełmno/Kulm - Genese und Funktion einer frühmittelalterlichen Stadt. Acta Praehistorica et Archaeologica 42, 19-40.
• Chudziak W., Bojarski J. 2014. Stan badań nad wczesnym średniowieczem na Pomorzu Nadwiślańskim. Badania Instytutu Archeologii UMK w Toruniu. (W:) M. Fudziński, H. Paner (red.), Z dziejów badań archeologicznych na Pomorzu Wschodnim. Gdańsk, 109-132.
• Chudziak W., Weinkauf M. 2009. Wczesnośredniowieczna osada podgrodowa w Kałdusie (województwo kujawsko-pomorskie), stanowisko 2 (badania w latach 2005-2007). (W:) A. Janowski. K. Kowalski, S. Sowiński (red.), Acta Archaeologica Pomoranica 3, 281-291.
• Cieśla I. 1958. Taberna wczesnośredniowieczna na ziemiach polskich. Studia Wczesnośredniowieczne 4, 158-222.
• Constable O.R. 2004. Housing the Stranger in the Mediterranean World. Lodging, Trade and Travel in Late Antiquity and the Middle Ages. Cambridge.
• Cooley Ch.H. 1894. The Theory of Transportation. Publications of the American Economic Association 9, 13-148.
• Dąbkowski P. 1914. Przewóz wodny. Studium z historii prawa polskiego. Rozprawy Akademii Umiejętności 57, Wydział Historyczno-Filozoficzny, Seria II, t. 32, 196-301.
• Dąbrowska M. 1971. Ogrzewanie i oświetlenie wnętrz mieszkalnych na ziemiach polskich w VI-XIII w. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 19, nr 3, 369-398.
• Dembińska M. 1978a. Funkcje targu, wymiana i moneta. (W:) M. Dembińska, Z. Podwińska (red.), Historia kultury materialnej Polski w zarysie, t. I (od VII do XII w.). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, 252-263.
• Dembińska M. 1978b. Pożywienie. (W:) M. Dembińska, Z. Podwińska (red.), Historia kultury materialnej Polski w zarysie, t. I (od VII do XII wieku). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, 289-299.
• Drozd A. 2006. Wyposażenie grobowe na wczesnośredniowiecznych cmentarzyskach płaskich z terenu Polski jako element praktyk funeralnych 2 (maszynopis w archiwum Instytutu Archeologii UMK w Toruniu). Toruń.
• Drury P.J. 1988. The Mansio and other Sites in the South-Eastern Sector of Caesaromagus. Council for British Archaeology Report 67, London.
• Dulinicz M. 1987. Wczesnośredniowieczne stosunki osadnicze. (W:) J. Pyrgała (red.), Osadnictwo obszaru Warszawy na tle środowiska naturalnego V w. p.n.e. – XII w. n.e. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź, 117-139.
• Dunin-Wąsowicz T. 1975. Komunikacja i transport w węźle warszawskim. (W:) A. Gieysztor (red.), Studia Warszawskie, t. 19, Warszawa średniowieczna, z. 2. Warszawa, 107-109.
• Filipowiak W. 1993. Słowiańskie wierzenia pogańskie u ujścia Odry. (W:) M. Kwapiński, H. Paner (red.), Wierzenia przedchrześcijańskie na ziemiach polskich. Gdańsk, 19-46.
• Filipowiak W. 2003. Wolin – most na przeprawie? (W:) T. Galiński, E. Wilgocki (red.), Res et Fontes. Księga jubileuszowa dr. Eugeniusza Cnotliwego. Szczecin, 143-158.
• Gloger Z. 1910. Encyklopedia staropolska ilustrowana 3. Warszawa.
• Grodecki R. 1921. Mincerze we wcześniejszym średniowieczu polskim. Rozprawy Akademii Umiejętności, t. 63, Wydział Historyczno-Filozoficzny, Seria II, t. 38, 77-132.
• Gupieniec R. 1999. Budownictwo wczesnośredniowieczne w źródłach pisanych. Mazowieckie Studia Humanistyczne 5/2, 5-11.
• Guldon Z., Powierski J. 1974. Podziały administracyjne Kujaw i ziemi dobrzyńskiej w XIII-XIV wieku. Warszawa-Poznań.
• Hensel W. 1958. Poznań w zaraniu dziejów: od paleolitu do połowy XIII wieku n. e. Wrocław.
• Hensel W. 1987. Słowiańszczyzna wczesnośredniowieczna. Zarys kultury materialnej. Warszawa.
• Jesch J. 2008. Geography and Travel. (W:) R. McTurk (red.), A Companion to Old Norse-Islandic Literature and Culture. Oxford, 119-135.
• Jóźwiak S. 1996. Translokacje Chełmna a powstanie komturstw staro- i nowochełmińskiego. (W:) R. Czaja, J. Tandecki (red.), Studia nad dziejami miast i mieszczaństwa w średniowieczu., t. 2, Studia ofiarowane Profesorowi Antoniemu Czacharowskiemu w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin i czterdziestolecie pracy naukowej. Toruń, 83-94.
• Kalinowski S. 2007. Wczesnośredniowieczny budynek drewniany z osady podgrodowej w Kałdusie (stanowisko 2), (maszynopis w archiwum Instytutu Archeologii UMK w Toruniu). Toruń.
• Karpińska A. 1935. Poznań-Sołacz jako osada wczesnohistoryczna. Kronika Miasta Poznania 13 (nadbitka).
• Kaźmierczyk J. 1993. Ku początkom Wrocławia. Cz. 2. Warsztat budowlany i kultura mieszkalna Ostrowa Tumskiego od połowy XI do połowy XIII wieku. Wrocław.
• Kiersnowski R. 1990. Niedźwiedzie i ludzie w dawnych i nowszych czasach. Fakty i mity. Warszawa.
• Klichowska M. 1972. Rośliny naczyniowe w znaleziskach kulturowych Polski północno-zachodniej. Prace Komisji Biologicznej 35, z. 6, 1-73.
• Kóčka-Krenz H. 1993. Biżuteria północno-zachodnio-słowiańska we wczesnym średniowieczu. Poznań.
• Kola A. 1975. Wczesnośredniowieczne Chełmno w świetle źródeł archeologicznych. Problem pierwotnej lokalizacji, część I-II, (maszynopis w archiwum Instytutu Archeologii UMK w Toruniu). Toruń.
• Komorowo. 1999. Komorowo. Stanowisko 12: osadnictwo nowożytne (XVII-XVIII w.). Ślady domniemanej karczmy, T. Malinowski (red.), Zielona Góra.
• Kordowski J. 2004. Osady i rzeźba doliny Wisły w okolicach Chełmna i Świecia. (w:) Mons, t. 2, Toruń, 43-68.
• Kostrzewski J. 1962. Kultura prapolska. Warszawa.
• Kowalczyk M. 1986. Raciąż – średniowieczny gród i kasztelania na Pomorzu w świetle źródeł archeologicznych i pisanych. Archaeologia Baltica 6, Łódź.
• Kozłowski T. 2012. Stan biologiczny i warunki życia ludności in Culmine na Pomorzu Nadwiślańskim (X-XIII wiek): studium antropologiczne. (W:) Mons, t. 7. Toruń.
• Kromer M. 1853. Polska, czyli o położeniu, obyczajach, urzędach Rzeczypospolitej Królestwa Polskiego. Wilno.
• Krzysztofik R. 2004. Miasta-wrota. Zarys teorii i przegląd badań. Czasopismo Geograficzne 75, 13-231.
• Krzyżanowski W. 1957. Zagadnienia teoretyczno-ekonomiczne geografii transportu. Przegląd Geograficzny 29, 287-315.
• Kucypera P. 2009. Technika dziwerowania wczesnośredniowiecznych głowni mieczowych. Inżynieria Powierzchni 3, 44-49.
• Labuda G. 1978. Początki klasztoru w świetle źródeł pisanych. (W:) Materiały sprawozdawcze z badań zespołu pobenedyktyńskiego w Mogilnie, t. 1, Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, seria B, t. 52.
• Lalik T. 1965. Regale targowe książąt wschodniopomorskich w XII-XIII wieku. Przegląd Historyczny 56, z. 2, 171-201.
• Le Goff J. 2002. Kultura średniowiecznej Europy. Gdańsk-Warszawa.
• Lityńska-Zając M. 1997. Środowisko i uprawa roślin w czasach pra- i wczesnohistorycznych. (W:) K. Tunia (red.), Z archeologii Małopolski. Historia i stan badań zachodniomałopolskiej wyżyny lessowej. Kraków, 459-482.
• Lityńska-Zając M. 2010. Flora Stradowa we wczesnym średniowieczu – wyniki badań archeobotanicznych. (W:) A. Buko, M. Lityńska-Zając (red.), Stradów: wczesnośredniowieczny zespół osadniczy, t. 2, Materiały archeobotaniczne i archeozoologiczne z badań na stanowisku 1 w latach 1956-1963. Polskie Badania Archeologiczne 37, 27-47.
• Lityńska-Zając M., Makowicz-Poliszot D., Tyniec A., Szmoniewski B.Sz., Wołoszyn M. 2010. Stradów. Studium archeologiczno-przyrodnicze wczesnośredniowiecznego zespołu osadniczego. (W:) A. Buko, M. Lityńska-Zając (red.), Stradów: wczesnośredniowieczny zespół osadniczy, t. 2, Materiały archeobotaniczne i archeozoologiczne z badań na stanowisku 1 w latach 1956-1963. Polskie Badania Archeologiczne 37, 113-142.
• Łoziński W. 1978. Życie polskie w dawnych wiekach. Kraków.
• Makowiecki D. 2003. Historia ryb i rybołówstwa w holocenie na Niżu Polskim w świetle badań archeoichtiologicznych. Poznań.
• Makowiecki D. 2004. Zwierzęce szczątki kostne z Kałdusa, stan. 2A, gm. Chełmno (sezon 2004). Zestawienia tabelaryczne. Rokietnica (maszynopis w archiwum Instytutu Archeologii UMK w Toruniu).
• Makowiecki D. 2010. Wczesnośredniowieczna gospodarka zwierzętami i socjotopografia in Culmine na Pomorzu Nadwiślańskim. Studium archeozoologiczne. (W:) Mons, t. 6.
• Malinowski T. 1999. Próba podsumowania wyników badań. (W:) Komorowo, 109-113.
• Matuszewska-Kola W. 1972. Badania archeologiczne wczesnośredniowiecznej osady podgrodowej w Kałdusie, pow. Chełmno, w 1957 roku. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia 3, z. 45, 95-124.
• McGrail S. 1985. Early Landing Places. (W:) A. E. Herteig (red.), Conference on Waterfront Archaeology in North European Towns No. 2 Bergen 1983. Bergen, 12-18.
• Modzelewski K. 2000. Organizacja gospodarcza państwa piastowskiego X-XIII wiek. Poznań.
• Mons. 2006. Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Kałdusie (stanowisko 1). (W:) Mons, t. 3.
• Mons.2010. Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Kałdusie (stanowisko 4). (W:) Mons, t. 5.
• Moździoch S. 1990. Organizacja gospodarcza państwa wczesnopiastowskiego na Śląsku. Studium archeologiczne. Wrocław-Warszawa-Kraków.
• Moździoch S. 2013. Życie codzienne średniowiecznego Polaka w świetle odkryć archeologicznych, czyli rozpaczliwa próba udowodnienia, że nam dzisiaj żyje się lepiej. (W:) M. Brzostowicz, M. Przybył, J. Wrzesiński (red.), Wioski i parafie w średniowieczu: wykłady popularno-naukowe zorganizowane w ramach IX Festiwalu Kultury Słowiańskiej i Cysterskiej w Lądzie nad Wartą w dniach 8-9 czerwca 2013 roku. Poznań-Ląd, 104-128.
• Munby et al. 1992. Zacharias’s: a 14th-century Oxford New Inn and the Origins of the Medieval Urban Inn. Oxonensia 57, 245-309.
• Musianowicz K. 1950. Chata z podcieniem w osadzie podgrodowej w Bródnie Starym, pow. warszawski. Sprawozdania Państwowego Muzeum Archeologicznego 3, z. 1-2, 175-184.
• Naumowiczówna E. 1961.Wczesnośredniowieczna osada w Zgniłce, pow. Sępólno Krajeńskie. Fontes Archaeologici Posnaniensis 12, 220-241.
• Nowak Z.1987. Dzieje Chełmna do końca XVIII wieku. (W:) M. Biskup (red.), Dzieje Chełmna i jego regionu. Warszawa-Poznań-Toruń, 63-128.
• Ojdana A. M. 2012. Nowożytne szkło z karczmy w Dubnie (gmina Boćki, woj. podlaskie). Toruń (maszynopis w archiwum Instytutu Archeologii UMK w Toruniu).
• Page R.I. 2014. Chronicles of the Vikings. Records, Memorials and Myths. London.
• Pauk M.R. 2015. Radix omnium malorum: taberny i pijaństwo w tzw. statutach księcia czeskiego Brzetysława I. (W:) G. Rutkowska, A. Gąsiorowski (red.), Memoria viva. Studia historyczne poświęcone pamięci Izabeli Skierskiej (1967–2014). Warszawa-Poznań, 88-99.
• Pearce J. 2000. Late 18th-century Inn Clearance Assemblages from Uxbridge, Middlesex. Post-Medieval Archaeology 34, 144-186.
• Gastfreundschaft. 1983. Gastfreundschaft, Taverne und Gasthaus im Mittelalter, red. H. C. Peyer. Schriften des Historischen Kollegs 3, München-Wien.
• Peyer H.C. 1987. Von der Gastfreundschaft zum Gasthaus. Studien zur Gastlichkeit im Mittelalter. Monumenta Germanica Historica Schriften 31, Hannover.
• Piaskowski J. 1974. O stali damasceńskiej. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.
• Piskorski J.M. 2005. Miasta księstwa szczecińskiego do połowy XIV wieku. Poznań-Szczecin.
• Polcyn M. 2004. Pozaekonomiczny aspekt źródeł paleoetnobotanicznych na przykładzie obiektu 4/98 z grodziska w Kałdusie, stanowisko 3. (W:) Mons, t. 2, 231-243.
• Powierski J. 1996. Prusowie, Mazowsze i sprowadzenie Krzyżaków do Polski, t. 1. Malbork.
• Pryžov I.G. 1868. Istoriâ kabakov v Rossii v svâzi s istoriej russkago naroda. Moskva.
• Pytlak P. 2013. Domniemana późnośredniowieczna karczma w Strzelcach Krajeńskich (woj. lubuskie). Toruń (maszynopis w archiwum Instytutu Archeologii UMK w Toruniu).
• Pytlak M., Pytlak P. 2014. Domniemana średniowieczna karczma w Strzelcach Krajeńskich. Materiały z badań archeologicznych. Archeologia Środkowego Nadodrza 11, 107-145.
• Rabęcka-Brykczyńska I. 1964. Karczma. (W:) W. Kowalenko, G. Labuda, T. Lehr-Spławiński (red.), Słownik Starożytności Słowiańskich. Encyklopedyczny zarys kultury Słowian od czasów najdawniejszych do schyłku wieku XII, t. II. Wrocław-Warszawa-Kraków, 373-375.
• Robak Z. 2009. Wczesnośredniowieczny wóz w Polsce. Zbornik Filozofickej Fakulty Univerzity Komenského 26, 175-188.
• Rogosz R. 1983 Obróbka i zastosowanie żelaza. (W:) E. Cnotliwy, L. Leciejewicz, W. Łosiński (red.), Szczecin we wczesnym średniowieczu: Wzgórze Zamkowe. Wrocław, 262-267.
• Samsonowicz A. 2011. Łowiectwo w Polsce Piastów i Jagiellonów. Warszawa.
• Samsonowicz H. 1954. Rzemiosło wiejskie w Polsce XIV-XVI w. Badania z Dziejów Rzemiosła i Handlu w Epoce Feudalizmu 2. Warszawa.
• Samsonowicz H. 1974. Handel dalekosiężny na ziemiach polskich w świetle najstarszych taryf celnych. (W:) S. Herbst (red.), Społeczeństwo, gospodarka, kultura. Studia ofiarowane M. Małowistowi w czterdziestolecie pracy naukowej. Warszawa, 289-302.
• Siemianowska E. 2014. O zastosowaniu niektórych modeli teoretycznych w badaniach nad ośrodkami miejskimi w średniowieczu. Archaeologia Historica Polona 22, 27-54.
• Sławski F. 1958. Słownik etymologiczny języka polskiego, t. 2, z. 1. Kraków.
• Sobociński M. 1977. Surowce zwierzęce. Elementy anatomii i fizjologii zwierząt domowych. Wrocław-Warszawa.
• Söderlind U. 2007. What was served at the Koffsan Inn during the 18th century? (W:) U. Fransson, M. Svedin, S. Bergerbrant, F. Androshchuk (red.), Cultural interaction between east and west. Archaeology, artefacts and human contacts in Northern Europe. Stockholm, 302-306.
• Stanisławski B. 2011. Budownictwo wczesnośredniowiecznego Wolina – próba reinterpretacji. Materiały Zachodniopomorskie. Seria nowa 6/7, 223-268
• Suchanecka K. 2011. Kronika muzealna 2001-2009. Rocznik Muzeum Mazowieckiego w Płocku 19, 235-300.
• Szmańda J. B., Lankauf K. R., Luc M. 2004. Próba rekonstrukcji zmian rzeźby Góry św. Wawrzyńca i fazy jej rozwoju. (W:) Mons, t. 2, 177-183.
• Szurowa B. 1978. Karczmy na Kielecczyźnie w XVIII i XIX wieku. Kielce.
• Trawkowski S. 1962. Taberny płockie na przełomie XI i XII wieku. W sprawie zakresu obrotu towarowo-pieniężnego. Przegląd Historyczny 53, z. 4, 731-744.
• Trawkowski S. 1985. Życie osiadłe. (W:) J. Dowiat (red.), Kultura Polski średniowiecznej X-XIII w. Warszawa, 96-116.
• Waluś A., Manasterski D. 1999. Uwagi na temat krzemieniarstwa w grupie środkowopolskiej kultury łużyckiej w młodszym okresie epoki brązu. Światowit 1 (42)/Fasc. B, 207-212.
• Weinkauf M. 2005. Wczesnośredniowieczna osada podgrodowa w Kałdusie, gm. Chełmno, stanowisko 2 (badania 2002-2003). (W:) H. Paner, M. Fudziński (red.), XIV Sesja Pomorzoznawcza. Od wczesnego średniowiecza do czasów nowożytnych, t. 2. Gdańsk, 119-134.
• Weinkauf M. 2006. Narzędzia. (W:) Mons, t. 3, 84-104.
• Wessén E., Jansson S. 1953-57. Upplands runinskrifter, t. 4. Stockholm.
• Wiklak H. 1959a. Prace ratowniczo-wykopaliskowe w Kałdusie pow. Chełmno. Wiadomości Archeologiczne 26, z. 3-4, 329.
• Wiklak H. 1959b. Osada wczesnośredniowieczna w Kałdusie pow. Chełmno. Wiadomości Archeologiczne 26, z. 3-4, 330-331.
• Zaremska H. 1997. Miejsca spotkań kultury masowej: karczmy i łaźnie. (W:) B. Geremek (red.), Kultura Polski średniowiecznej XIV-XV w. Warszawa, 628-668.

Identifiers

ISSN

0079-7138

DOI

10.23858/PA64.2016.006