Cnoty rozumu w obronie kultury i wiary: wokół myśli św. Tomasza z Akwinu

• Authors: Mróz Mirosław

Title variants

EN

The Virtues of Reason in Defense of the Culture and the Faith in St Thomas Aquinas Thought

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Człowiek wierzący i człowiek kultury jest poważnie zagrożony, gdy wpadnie w pułapkę niechęci wobec rozumu. Wierze i kulturze wszelkiego typu potrzeba otwarcia na wielkość rozumu. Jedna i druga rzeczywistość potrzebują usprawnionego cnotami rozumu. „Trzeba sobie ciągle na nowo przypominać, iż rozum jest darem Boga. Św. Tomasz powiedział, że największym darem Boga jest rozum, znakiem Bożego podobieństwa, jakie każdy człowiek w sobie nosi”. Wiara jest racjonalnym transcendowaniem człowieka ku Dobru Najwyższemu-Bogu – akt wiary jest aktem rozumu wydanym z przyzwoleniem i decyzją woli. Kultura buduje się mocą rozumu przemienionego łaską wiary. O jakie cnoty rozumu tu chodzi? Cnotami rozumu teoretycznego jest naturalna cnota pojętności („intellectus, qui est habitus principiorum”), cnota wiedzy („virtus scientiae”), cnota mądrości („virtus sapientiae”); rozum praktyczny doskonalą cnoty: sprawność poznania pierwszych zasad rozumu praktycznego „sinderesis” oraz cnota roztropności („prudentia”); rozum wykonawczy doskonali cnota sztuki („ars”). Wymienione cnoty rozumu ukazują dodatni potencjał natury ludzkiej. Obecnie wyzwaniem dla chrześcijanina jest utrzymanie racjonalności wiary, zaś zadaniem kultury – baczenie na wiarę, która ofiaruje jej właściwy i wartościowy poziom.

Keywords

PL

kultura; wiara; rozum; cnoty; Tomasz z Akwinu

• Publisher: Wydawnictwo Bernardinum
• Journal: Studia Pelplińskie
• Year: 2014
• Volume: 47
• Pages: 243-260

Dates

published

2014

Contributors

author

Mróz Mirosław

References

• Cyceron, Disputationes Tusculanae, II. Giertych W., Rozruch wiary, Wyd. Bernardinum, Pelplin 2013 Jan Paweł II, Bądźcie świadkami prawdy i miłości. Przemówienie do społeczności uniwersyteckiej, Leuven, 20.05.1985, w: Jan Paweł II, Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie, Fundacja Jana Pawła II, Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej, Rzym 1986, s. 286-294. Jan Paweł II, Homilia do studentów, 3 kwietnia 1979 r., w: Nauczanie papieskie, t. II/1, Wyd. Pallottinum, Poznań-Warszawa 1979, s. 121-124. Jan Paweł II, Przemówienie w UNESCO, Paryż, 2 czerwca 1980, w: Jan Paweł II, Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie, Fundacja Jana Pawła II, Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej, Rzym 1986, s. 51-68. Kowalczyk St., Filozofia kultury. Próba personalistycznego ujęcia problematyki, Wyd. KUL, Lublin 1997. Mróz M., Vita nova in Christo. Elementy chrystianologii moralnej św. Tomasza z Akwinu w świetle „Wykładu Listu do Kolosan”, w: Tomasz z Akwinu, Wykład Listu do Kolosan. Super Epistolam B. Pauli ad Colossenses Lectura, „Scholastica Thorunensia” nr 1, Wyd. Naukowe UMK, Toruń 2012, s. 321-356. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, Wyd. Pallotinum, Poznań – Warszawa 1990. Św. Izydor z Sewilli, Etymologiarum, lib. X, ad litt. S (PL 82, 393). Thomae Aquinatis, In duodecim libros ad Metaphisicae Aristotelis expositio, I, 1) [tłum. własne]. Thomae Aquinatis, Summa theologica, Ed. Marietti, Taurini 1922. Wojtyła K., O kierowniczej lub służebnej roli rozumu w etyce na tle poglądów św. Tomasza z Akwinu, Hume’a i Kanta, w: K. Wojtyła, Zagadnienie podmiotu moralności, KUL, Lublin 1991, s. 213-229.

Identifiers

ISSN

0239-4456