Prewencja nadużyć seksualnych wobec małoletnich w kanonicznym polskim prawodawstwie partykularnym

• Authors: Mazurkiewicz Dariusz

Title variants

EN

Prevention of sexual abuse against minors in canonical Polish particular legislation

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

konkluzji, że skuteczność dzieła głoszenia Słowa Bożego wymaga zwrócenia szczególnej uwagi na ochronę dzieci i młodzieży przed nadużyciami seksualnymi ze strony duchownych i innych osób podejmujących pracę wychowawczą w strukturach kościelnych. Odpowiedzią na przypadki przestępstw seksualnych jest tworzenie programów prewencyjnych mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa osobom małoletnim. Zadania tego podjęła się zarówno Konferencja Episkopatu Polski, jak i polskie kościelne osoby prawne w postaci diecezji oraz instytutów życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego. W ich ramach, w ostatnich pięciu latach, powstały instrukcje mające na celu wdrożenie zasad prewencji. Są one jednak nieliczne i wydaje się, że Kościół w Polsce jest dopiero na początku drogi sytuującej ochronę dzieci i młodzieży w centrum posługi duszpasterskiej.

EN

Scandals that recently shocked the community of the Catholic Church lead to the conclusion that the effectiveness of the work of proclaiming the Word of God requires special attention to the protection of children and youth against sexual abuse by the clergy and other people undertaking educational work in church structures. The response to this necessity is the creation of prevention programs aimed at ensuring the safety of minors. This task was undertaken both by the Episcopal Conference of Poland as well as church legal persons in the form of dioceses and institutes of consecrated life and society of apostolic life. Within their framework, in the last five years, instructions were created to implement the prevention principles. However, they are few and it seems that the Church in Poland is only at the beginning of the way that places protection of children and youth in the center of pastoral ministry.

Keywords

PL

Kościół katolicki w Polsce; przestępstwa seksualne; przemoc fizyczna i psychiczna ochrona małoletnich

EN

The Catholic Church in Poland sexual crimes; physical and psychological; violence; protection of minors

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne w Gościkowie-Paradyżu
• Journal: Studia Paradyskie
• Year: 2018
• Issue: 28
• Pages: 45-68

Contributors

author

Mazurkiewicz Dariusz

• Wydział Teologiczny Uniwersytet Szczeciński

References

• Codex Iuris Canonici, Auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgates, AAS 75 (1983), pars II, s. 1-317, przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu Polski, Pallottinum 1984.
• Instrukcja dotyczące kryteriów rozeznawania powołania w stosunku do osób z tendencjami homoseksualnymi w kontekście przyjmowania ich do seminariów i dopuszczania do święceń z 4.11.2005 r., AAS 97 (2005), s. 1009-1012.
• Konferencja Episkopatu Polski, Prewencja nadużyć seksualnych wobec dzieci i młodzieży i osób niepełnosprawnych w pracy duszpasterskiej i wychowawczej Kościoła w Polsce, tekst przyjęty 10-11 czerwca 2014 r., http://episkopat.pl/prewencjanaduzyc-seksualnych-wobec-dziecii-mlodziezy-i-osob niepelnosprawnych-w-pracyduszpasterskiej-i-wychowawczej-kosciola-wpolsce/(30.08.2018).
• Konferencja Episkopatu Polski, Wytyczne dotyczące wstępnego dochodzenia kanonicznego w przypadku oskarżeń duchownych o czyny przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu z osobą niepełnoletnią poniżej osiemnastego roku życia, tekst znowelizowany 6 czerwca 2017 r.,
• http://episkopat.pl/wp-content/uploads/2017/07/KEP_wytyczne_z_aneksami.NOWELIZACJA.2017-1.pdf (8.08.2018).
• Kongregacja Nauki Wiary, Normae de gravioribus delictis z 15.07.2010 r., AAS 102 (2010), s. 419-431.
• Kongregacja Nauki Wiary, Okólnik do konferencji episkopatów w sprawie opracowania „wytycznych” dotyczących sposobów postępowania w przypadku nadużyć seksualnych popełnionych przez duchownych wobec osób niepełnoletnich z 3.05.2011 r., http://www.opoka.org.pl/aktualnosci/news.php?id=37544&s=opoka (30.08.2018).
• Normy dotyczące ochrony dzieci i młodzieży w Diecezji Zielonogórsko – Gorzowskiej, Zielona Góra 2018, (archiwum własne).
• Normy i zasady ochrony dzieci i młodzieży w Archidiecezji Przemysko-Warszawskiej Obrządku Greckokatolickiego, http://cerkiew.org/wp-content/uploads/2017/06/normy-i-zasady-ochronydzieci-i-m%c5%81odzie%c5%bby-w-archidiecezji-przem.pdf (26.07.2018).
• Normy i zasady ochrony dzieci i młodzieży w praktyce duszpasterskiej i wychowawczej Prowincji Warszawskiej Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela, http://www.redemptor.pl/wp-content/
• Normy i zasady ochrony dzieci i młodzieży w praktyce wychowawczej i duszpasterskiej Zgromadzenia Świętego Michała Archanioła, Marki 2016, http://www.michalici.pl/storage/Dokumenty/Normy%20CSMA-kopia.pdf, (26.07.2018).
• Normy i zasady ochrony małoletnich w praktyce wychowawczej Inspektorii Towarzystwa Salezjańskiego św. Jana Bosko, Zarządzenie Inspektora, Wrocław 2016, http://sdb.org.pl/wp--content/uploads/2015/05/Normy-i-zasady-ochrony-ma%C5%82oletnich-%E2%80%93-ebook-2016.pdf, (01.09.2018)
• Normy i zasady ochrony małoletnich w praktyce wychowawczej Towarzystwa Salezjańskiego Inspektorii Krakowskiej, Kraków 2015, http://sdb.org.pl/wp-content/uploads/2015/05/Normy-i--zasady-ochrony-ma%C5%82oletnich-%E2%80%93-ebook-2016.pdf, (26.07.2018).
• Prowincja Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej, Zasady postępowania służące ochronie i zabezpieczeniu nieletnich, tekst zatwierdzony przez prowincjała z radą 26 listopada 2013 r., Poznań 2013 (archiwum własne)
• Sobór Watykański II, Dekret o formacji kapłańskiej Optatam totius, [w:] Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, Poznań 2002.
• Ustawa z dnia 16 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym, Dz. U. z 2016 r., poz. 862 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 1600.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego, tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 1467.
• Wskazówki dotyczące tworzenia zasad i procedur w zakresie ochrony i opieki nad dziećmi, dorosłymi specjalnej troski oraz osobami starszymi w ośrodkach i dziełach apostolskich św. Jana Bożego, (brak miejsca i daty wydania), www.ohsjd.org/Resource/ProtectionDocument--GBCjuly2010-1-Abuso_pol_1.pdf (01.09.2018).
• Wytyczne w sprawie ochrony małoletnich w praktyce wychowawczej diecezji rzeszowskiej, Rzeszów 2017.
• Zasady i normy ochrony małoletnich oraz osób nieporadnych przed przemocą – Kodeks bezpieczeństwa Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu, Kraków 2017, https://www.szkolanazaret.pl/pliki/kodeks-bezpieczenstwa_5aa45.pdf (01.09.2018).
• Cucci G., Zollner H., Kościół a pedofilia, Kraków 2011.
• Glaser D., Podstawy teoretyczne i pojęciowe dotyczące krzywdzenia (znęcania się psychicznego) i zaniedbywania emocjonalnego dzieci, „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2 (2003) nr 3, s. 7-23.
• Konarska-Wrzosek V., Regulacje prawnokarne dotyczące fizycznego karcenia dzieci, „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2 (2003) nr 2, s. 47-54.
• Lechowska A., Przemoc seksualna wobec dzieci z niepełnosprawnością intelektualną, „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 7 (2008) nr 1, s. 120-129.
• Lempa F., Kanoniczna ochrona karna małoletnich przed nadużyciami seksualnymi, Białystok 2013.
• Majer P., Problem wykorzystywania seksualnego małoletnich w Kościele. Perspektywa prawnokanoniczna, [w:] Seksualne wykorzystywanie małoletnich w Kościele. Problem – odpowiedź kościoła – doświadczenie polskie, A. Żak, E. Kusz [red.], Kraków 2018, s. 209-241.
• Marzec-Holka K., Przemoc seksualna wobec dziecka. Studium pedagogiczno-kryminologiczne, wyd. II rozszerzone, Kraków 2011.
• Mazurkiewicz d., Ochrona małoletnich ofiar przestępstw contra sextum Decalogi praeceptum jako element formacji do kapłaństwa, [w:] Księga Jubileuszowa 70-lecie Wyższego Seminarium Duchownego w Gorzowie Wlkp. i Paradyżu, D. Mazurkiewicz [red.], Paradyż 2017, s. 107-125.
• Rzeszowski W., Odpowiedź Kościoła w Polsce na problem wykorzystywania seksualnego małoletnich w kontekście formacji seminaryjnej i ciągłej, [w:] Seksualne wykorzystywanie małoletnich w Kościele. Problem – odpowiedź kościoła – doświadczenie polskie, A. Żak, E. Kusz [red.], Kraków 2018, s. 243-252.
• Szafran J., Kary fizyczne jako przejaw przemocy wobec dzieci, „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 16 (2017) nr 4, s. 55-80.
• Szpakowski B, Męska tożsamość kandydatów do posługi kapłańskiej, „Biuletyn Wychowania Seminaryjnego” 47 (2015) 56, s. 19-32.
• Wong J., Kandydaci do kapłaństwa i do życia zakonnego. Wybór, obserwacja, formacja, [w:] Ku uzdrowieniu i odnowie. Materiały z sympozjum dla biskupów i przełożonych zakonnych o seksualnym wykorzystaniu osób niepełnoletnich, Papieski Uniwersytet Gregoriański 6-9 lutego 2012, Kraków 2012, s. 97-117.
• Wrzesień A., Profilaktyka zagrożeń dzieci i młodzieży