Zróżnicowanie subiektywnego dobrostanu w krajach Europy Środkowo-Wschodniej

• Authors: Kopycka Katarzyna , Petelewicz Marta

Title variants

EN

Subjective well-being differentiation in Central and Eastern European countries

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Analizy subiektywnego dobrostanu (SWB) stały się integralnym elementem badań społecznych realizowanych przez instytucje akademickie, komercyjne, publiczne czy międzynarodowe. Oceny formułowane przez respondentów traktowane są jako wskaźnik oceny sytuacji indywidualnej w kontekście społecznym. Wewnątrzkrajowe zróżnicowanie subiektywnego dobrostanu może być zatem traktowane jako wymiar nierówności społecznych. Badania porównawcze, w znacznym stopniu koncentrujące się na krajach zachodnich, pokazują stabilny, wysoki poziom SWB i zmniejszające się zróżnicowanie SWB, a także ujemną zależność między zróżnicowaniem SWB wewnątrz populacji a średnim poziomem SWB. W celu rozszerzenia obecnego stanu wiedzy w artykule przeprowadzono analizy dystrybucji subiektywnego dobrostanu w krajach postsocjalistycznych i odniesiono je do krajów Europy Zachodniej. Na podstawie danych pochodzących z Europejskiego Sondażu Społecznego dla lat 2002–2016 prześledziłyśmy trendy w zakresie poziomu i zróżnicowania SWB, a także kształt jego dystrybucji. Dokonałyśmy porównań krajów posttransformacyjnych, a także krajów Europy Środkowo- -Wschodniej i Zachodniej. Wyniki wskazują na wyższe niż w grupie krajów zachodnich, ale zmniejszające się w analizowanym okresie, nierówności SWB w krajach posttransformacyjnych przy jednoczesnym wzroście średniego poziomu dobrostanu. Analizy potwierdzają negatywną zależność pomiędzy średnim poziomem SWB oraz poziomem PKB per capita a dyspersją SWB, natomiast otrzymane wyniki dotyczące relacji pomiędzy nierównościami dochodowymi a dyspersją nie są jednoznaczne.

EN

Within social sciences, there has been recently a growing interest in subjective well-being (SWB) measures. Assessments formulated by respondents in this respect are an indicator of their subjective view on their individual position within a larger social context. Variation in reported SWB levels within a country can be therefore regarded as a dimension of social inequality. Comparative research, which concentrates predominantly on western democracies shows stable and high average levels of SWB and a falling SWB variation, as well as a negative correlation between these elements. The article extends the existing state of knowledge to CEE countries. Using data from the European Social Survey for 2002–2016, the article traces trends in the average level and the dispersion in SWB in these countries and compares them to western European societies. Variation in SWB is higher among CEE countries, but falling, as the average SWB grows. Furthermore, the analyses confirm the negative impact of the level of economic development and the average SWB level on its dispersion also for CEE countries. However, we have not found evidence of a positive correlation between economic inequality and SWB variation for this group.

Keywords

PL

subiektywny dobrostan; satysfakcja z życia; nierówności społeczne; dyspersja subiektywnego dobrostanu

EN

subjective well-being; life satisfaction; social inequality; subjective well-being variation

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2019
• Volume: LXVIII (68)
• Issue: 2
• Pages: 33-54

Contributors

author

Kopycka Katarzyna

• Uniwersytet Halle-Wittenberg, Wydział Filozoficzny, Instytut Socjologii
• Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Makroekonomii

author

Petelewicz Marta

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Socjologii Struktur i Zmian Społecznych

References

• Becchetti Leonardo, Ricardo Massari, Paolo Naticchioni. 2014. “The drivers of happiness inequality: suggestions for promoting social cohesion”. Oxford Economic Papers 66(2): 419–442.
• Berg Maarten C., Ruut Veenhoven. 2010. Income inequality and happiness in 119 nations: In search for an optimum that does not appear to exist. In: Social policy and happiness in Europe, B. Greve (ed.), 174–194. Cheltenham UK: Edgar Elgar.
• Blanchflower David G., Andrew J. Oswald. 2004. “Well-being over time in Britain and the USA”. Journal of public economics 88(7–8): 1359–1386.
• Boarini Romina. 2015. Well-being and quality of life reporting at the OECD. In: Global handbook of quality of life. Exploration of well-being of nations and continents, W. Glatzer, L. Camfield, V. Moller, M. Rojas (eds.), 747–761, Springer.
• Botezat Alina, Livia Baciu. 2014. “Well-being inequality and the economic crisis: Evidence from life in transition surveys in Eastern Europe”. CES working papers 6: 22–31.
• Clark Andrew, Sarah Flèche, Claudia Senik. 2012. “The great happiness moderation”. IZA discussion paper 6761.
• Christoph Bernhard, Heinz-Herbert Noll. 2003. “Subjective well-being in the European Union during the 90s.”. Social indicators research 64: 521–546.
• Clark Andrew, Sarah Flèche, Claudia Senik. 2016. “Economic growth evens out happiness: Evidence from six surveys”. Review of income and wealth 62(3): 405–419.
• Delhey Jan, Georgi Dragolov. 2014. “Why inequality makes Europeans less happy: the role of distrust, status anxiety, and perceived conflict, and perceived conflict”. European sociological review 30(2): 151–165.
• Delhey Jan, Ulrich Kohler. 2011. “Is happiness inequality immune to income inequality? New evidence through instrument-effect-corrected standard deviations”. Social science research 40(3): 742–756.
• Delhey Jan, Ulrich Kohler. 2012. “Happiness inequality: Adding meaning to numbers – A reply to Veenhoven and Kalmijn”. Social science research 41(3): 731–734.
• Di Tella Rafael, Robert J. MacCulloch, Andrew J. Oswald. 2001. “Preferences over inflation and unemployment: Evidence from surveys of happiness”. American economic review 91(1): 335–341.
• Di Tella Rafael, Robert MacCulloch. 2006. “Some uses of happiness data in economics”. Journal of economic perspectives 20(1): 25–46.
• Diener Ed, Eunkook M. Suh, Richard E. Lucas, Heidi L. Smith. 1999. “Subjective weil-being: Three decades of progress”. Psychological bulletin 125(2): 276–302.
• Diener Ed. 1984. “Subjective well-being”. Psychological bulletin 95(3): 542–575.
• Djankov Simeon, Elena Nikolova, Jan Zilinsky. 2016. “The happiness gap in Eastern Europe”. Journal of comparative economics 44(1): 108–124.
• Doerrenberg Philipp, Andreas Peichl. 2012. “The impact of redistributive policies on inequality in OECD countries”. IZA discussion paper 6505.
• Easterlin Robert A. 2009. “Lost in transition: Life satisfaction on the road to capitalism”. Journal of economic behavior & organization 71(2):130–145.
• ESS (2014). Weighting European Social Survey Data. https://www.europeansocialsurvey.org/ docs/methodology/ESS_weighting_data_1.pdf [dostęp: 02.10.2018].
• Goedemé Tim, Diego Collado. 2016. “The EU convergence machine at work. To the benefit of the EU’s poorest citizens?”. JCMS. Journal of common market studies 54(5): 1142–1158.
• Goff Leonard, John F. Helliwell, Guy Mayraz. 2016. “The welfare costs of well-being inequality”. Working paper 21900. Cambridge, MA: National Bureau of Economic Research.
• Helliwell John, Haifang Huang, Shun Wang. 2017. The social foundations of world happiness. In: World happiness report, J.F. Helliwell, R. Layard, J. Sachs (eds.), 8–47. New York: United Nations Sustainable Development Solutions Network.
• Helliwell John, Richard Layard, Jeffrey Sachs. 2016. World happiness report 2016 update, vol. I. New York: Sustainable Development Solutions Network.
• Helliwell John. 2003. “How’s life? Combining individual and national variables to explain subjective well-being”. Economic modelling 20(2): 331–360.
• Komisja Europejska. 2009. Communication from the Commission to the Council and the European Parliament: GDP and beyond. Measuring progress in a changing world. https://ec.europa.eu/eurostat/cros/system/files/06_GDP%20and%20beyond.pdf [dostęp: 31.07.2019].
• Nikolova Milena. 2016. “Minding the happiness gap: Political institutions and perceived quality of life in transition”. European journal of political economy 45: 129–148.
• OECD. 2011. How’s life? Measuring well-being. OECD Publishing.
• Ott Jan. 2005. “Level and equality of happiness in nations: Does greater happiness for a greater number imply greater inequality in happiness”. Journal of happiness studies 6: 397–420.
• Ram Rati. 2017. “Kuznets curve in happiness: A cross-country exploration”. Economic modeling 66: 272–278.
• Sanfey Peter, Utku Teksoz. 2007. “Does transition make you happy?”. Economics of transition 15(4): 707–731.
• Sarracino Francesco. 2013. “Determinants of subjective well-being in high and low income countries: Do happiness equations differ across countries?”. The Journal of socio-economics 42: 51–66.
• Selezneva, Ekaterina. 2011. “Surveying transitional experience and subjective well-being: Income, work, family”. Economic Systems 35(2): 139–157. https://doi.org/10.1016/j.ecosys.2010.05.002.
• Sen Amartya. 1993. Capability and well-being. In: The quality of life, M. Nussbaum, A. Sen (eds.), 30–54. Oxford: Clarendon Press.
• Senik Claudia. 2009. “Income distribution and subjective happiness: A survey”. OECD Social, Employment and Migration Working Papers No. 96: http://dx.doi.org/10.1787/218860720683.
• Stevenson Betsey, Justin Wolfers. 2008. “Economic growth and subjective well-being: reassessing the Easterlin Paradox”. Brookings papers on economic activity, Spring: 1–102.
• Stiglitz Joseph E, Amartya Sen, Jean-Paul Fitoussi. 2009. “The measurement of economic performance and social progress revisited: Reflections and Overview,” Sciences Po publications 2009-33. https://spire.sciencespo.fr/hdl:/2441/5l6uh8ogmqildh09h4687h53k/resources/ wp2009-33.pdf [dostęp: 31.07.2019].
• Stutzer Alois, Frey Bruno S. 2004. “Reported subjective well-being: A challenge for economic theory and economic policy”. Schmollers Jahrbuch: Journal of applied social science studies 41: 191–231.
• Szukiełojć-Bieńkuńska Anna, Tadeusz Walczak. 2011. „Statystyczny pomiar postępu społeczno- -gospodarczego w zmieniającym się świecie”. Wiadomości Statystyczne 7/8. GUS, Warszawa.
• Vecernik Jiri, Martina Mysikova. 2014. “(Un)happy transition? Subjective well-being in European countries in 1991–2008 and beyond”. WIFO Working Papers 467: 1–26.
• Veenhoven Ruut. 2005. “Return of inequality in modern society? Test by trend in dispersion of life-satisfaction across time and nations”. Journal of happiness studies, special issue on inequality of happiness in nations 6: 457–487.
• Wilkinson Richard, Kate Pickett. 2009. Duch Równości. Tam gdzie panuje równość wszystkim żyje się lepiej. Czarna Owca.
• Zagórski Krzysztof, Mariah Evans, Jonathan Kelley, Katarzyna Piotrowska. 2014. “Does national income inequality affect individuals’ quality of life in Europe? Inequality, happiness, finances, and health”. Social Indicators Research 117(3): 1089–1110.