Fotografia pogrzebowa w polskiej obyczajowości funeralnej wczoraj i dziś

• Authors: Pietrzyk Anna

Title variants

EN

post-mortem photography, memorial portraiture, mourning portrait, rites de passage, deth, tabu

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zdjęcia trumienne i pogrzebowe stanowią zapis historii rodziny oraz specyficznego stosunku do śmierci, pogrzebu i fotografii. Możliwe, że są one funkcją obrzędu przejścia, symbolicznym domknięciem cyklu fotografii z chrztu, komunii świętej i ślubu. Zlecenia sfotografowania pogrzebu traktowane są dziś jako niecodzienne, nierzadko szokujące. Są to symptomy erozji zwyczaju, która w przyszłości doprowadzi do jego zaniku. To, że praktykowano go powszechnie jeszcze w latach sześćdziesiątych XX w. ukazuje szybkość zmian, jakie się dokonały w ciągu życia zaledwie jednego pokolenia Polaków oraz wskazuje na konieczność podjęcia badań współczesnych przejawów tego zanikającego zjawiska.

EN

In this paper the author analyzes the tradition of post-mortem photography in Poland. The analysis is based on her own research conducted in the city of Lodz, as well as on articles written by other authors in Poland. Post-mortem photography is the practice of photographing the recently deceased. Photographing corpses of family members was an important, if not common, occurrence in the lower classes of polish society (especially in rural populations) in the 19th and the early 20th century. And it still exists today. The memorial images – now often deemed macabre or morbid – are actually artifacts which document an unspoken part of our social history and can be seen as icons of love and loss as well as the history of funeral customs traditions.

Keywords

PL

śmierć; tabu; fotografia; pogrzeb; obrzęd przejścia

EN

post-mortem photography memorial portraiture; mourning portrait; rites de passage; deth; tabu

• Publisher: Fundacja Pro Scientia Publica
• Journal: Ogrody Nauk i Sztuk
• Year: 2015
• Issue: 5
• Pages: 541-551

Dates

published

2015

Contributors

author

Pietrzyk Anna

• Polska Akademia Nauk Al. Solidarności 105, 00-140 Warszawa

References

• Bibliografia:
• [1] Bartuszek J., Kolbuszowskie „magdalenki”. Znaczenie i funkcja chłopskiej fotografii rodzinnej na przykładzie wsi podkolbuszowskich, „Biuletyn Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej” nr 1, Kolbuszowa 2009.
• [2] Biegeleisen H., U kolebki, przy ołtarzu, nad mogiłą, Lwów 1929.
• [3] Bijak M., Garlicka A., Fotografia chłopów polskich, Warszawa 1993.
• [4] Buchta K., Fotografia w antropologii, [w:] Abramowicz D. (red.), Wizjer. Obraz w kulturze, kultura obrazu. Poradnik dla nauczycieli, Bytom 2012.
• [5] Frazer J. G., Złota gałąź, Warszawa 1962.
• [6] Kolberg O., Dzieła wszystkie, T. 10, Wielkie księstwo Poznańskie, część II, Wrocław-Poznań 1963.
• [7] Kolberg O., Dzieła wszystkie, T. 11, Wielkie księstwo Poznańskie, część III, Wrocław-Poznań 1963.
• [8] Kolberg O., Dzieła wszystkie, T. 28, Mazowsze, część V, Wrocław-Poznań 1964.
• [9] Kowalski P., Leksykon znaki świata. Omen, przesąd, znaczenie, Warszawa-Wrocław 1998.
• [10] Kubiak K., Wokół fotografii nagrobnej, „Polska Sztuka Ludowa – Konteksty” 1986, T. 40 z. 1-2.
• [11] Nowina-Sroczyńska E., Przezroczyste ramiona ojca. Studium etnologiczne o magicznych dzieciach, Łódź 1997.
• [12] Pietrzyk A., Śmierć w Internecie. Internet jako teren badań i źródło wiedzy etnograficznej, [w:] Jagiełło E. A, Schmidt P. (red.), Homo Interneticus? Etnograficzne wędrówki w głąb Sieci, portal Wiedza i Edukacja 2010 [www.wiedzaiedukacja.eu].
• [13] Płażewski I., Dzieje polskiej fotografii, Warszawa 2003.
• [14] Sulima R., Fotografia chłopów polskich, „Polska Sztuka Ludowa – Konteksty” 1987, T. 41, z. 1-4.
• [15] Sulima R., Słowo i etos. Szkice o kulturze, Kraków 1992.
• [16] Zadrożyńska A., Powtarzać czas początku, część II, O polskiej tradycji obrzędów ludzkiego życia, Warszawa 1988.
• Netografia:
• [17] Fotografia pogrzebowa, http://www.digart.pl/forum/temat/1616919/Fotografia_Pogrzebowa_.html, 10.03.2011-22.03.2011.
• [18] Fotografia. Śmierć, http://www.digart.pl/forum/temat/1590088/fotografia_smierc_.html, 29.12.2010-21.01.2011.
• [19] Niedźwiedź A, Małe historie. Fotografie domowe w kontekście antropologii wizualnej, http://www.photoproxima.eu/editor/file/Anna%20Nied%C5%BAwied%C5%BA_Ma%C5%82e%20historie_MEK.pdf, 01.04.2013.
• [20] Wysocki K., http://www.digart.pl/galerie/14779/Gdy_zycie_spotyka_sie_ze_smiercia/5.html#galeria, 28.03.2013.
• [21] Wysocki K., http://doccollective.com/index.php?proj=23, 05.04.2013.
• [22] Rynek fotografii pogrzebowej http://www.digart.pl/forum/temat/1513363/rynek_fotografii_pogrzebowej_w_pl.html?p=1, 23.07.2010-31.07.2010.

Identifiers

ISSN

2299-2014

DOI

10.15503/onis2015.541.551