Роль и статус женщины в исламском мире на примере романа Юлии Сысоевой Бог не проходит мимо

• Authors: Zoja Kuca

Title variants

EN

The Role and Status of a Woman in Islam Based on Novel God is not indifferent

PL

Rola i status kobiety w islamie na przykładzie powieści Julii Sysojewej Bóg nie jest obojętny

• Languages of publication: RU

Abstracts

EN

Before Islam epoch the female culture has been completely dominated by the male culture. The woman has been almost completely objectified, which has led to newly born baby girls being buried alive, if that was the decision of the father. The woman had practically no rights. She was not able to refuse marriage if asked by a man, she was not able to object to a divorce, she had was not able to have her own opinion. With the appearance of the Koran as a source of the Muslim faith, the position of the woman in the society and in the family has become a little better, which does not mean that women began to be treated on an equal footing with men. In spite of the fact that the Koran underlines the dominance of man, the situation of the woman, in comparison to the pre-Muslim state, has changed a lot. The difficult situation of Muslim women has been often described in literature. In the novel by Julia Sysoeva there has been outlined the role of the woman in the Muslim world on the basis of concrete situations. Aliona, the main heroin of the novel fell in love with a Muslim, who taking advantage of her love, put her in a camp in which women were prepared to take part in terrorist activities.

PL

W arabskiej kulturze przedislamskiej kobieta została zdominowana przez kulturę męską, była praktycznie uprzedmiotowiona, co doprowadziło m.in. do tego, iż nowonarodzone dzieci płci żeńskiej były grzebane żywcem, skoro tak postanowił ojciec. Kobiety nie miały elementarnych praw społecznych: nie mogły odmówić mężczyźnie zawarcia małżeństwa, nie mogły sprzeciwić się rozwodowi ani mieć własnego zdania. Wraz z pojawieniem się Koranu pozycja kobiet w społeczeństwie i w rodzinie islamskiej uległa zmianie na lepsze, co nie oznaczało, że zaczęto je traktować na równi z mężczyznami. Komplikacje statusu społecznego kobiet-muzułmanek często stanowiły przedmiot dociekać naukowych i badań literackich. W powieści Julii Sysojewej została naszkicowana rola i miejsce kobiety w kręgu kulturowym islamu. Na przykładzie ciekawej fabuły literackiej autorka powieści zobrazowała całą tragiczność statusu kobiet w islamie i ich miejsca w nowożytnym społeczeństwie muzułmańskim. Radykalizm powyższego zjawiska ukazano zwłaszcza na przykładzie głównej bohaterki powieści, którą przygotowywano na terrorystkę – samobójczynię. Autorka umiejętnie zilustrowała absurdalność i irracjonalność uzasadnienia aktów terrorystycznych, które rozgorzały w Rosji i na całym świecie na początku XXI wieku. Niemniej koniec powieści napawa optymizmem, gdyż nowe życie, które nosiła w sobie po zajściu w ciążę główna bohaterka, całkowicie odmieniło jej zdeformowany światopogląd.

Keywords

PL

islam; muzułmaństwo; kobieta; mężczyzna; Koran; Szariat; prawo; wiara

EN

Islam; Muslim; woman; men; the Koran; Sharia; law; faith

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2018
• Volume: 66
• Issue: 7: Słowianoznawstwo
• Pages: 109-124

Contributors

author

Zoja Kuca

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

References

• Алексеев П., Мусульманский восток в русской литературе: проблемы исследования, „Мир науки, культуры, образования” 2009, № 6(18), с. 45-49 [Alekseyev P., Musul’manskiy vostok v russkoy literature: problemy issledovaniya, „Mir nauki, kul’tury, obrazovaniya” 2009, № 6(18), s. 45-49].
• Алексеев П., Ислам в русской литературе: рождение гипертекста, „Мир науки, культуры, образования” 2007, № 2(5), с. 68-71 [Alekseyev P., Islam v russkoy literature: rozhdeniye giperteksta, „Mir nauki, kul’tury, obrazovaniya” 2007, № 2(5), s. 68-71].
• Алексеев П., Формирование мусульманского текста русской литературы в поэтике русского романтизма 1820-1830-х годов, автореферат, Томск 2006 [Alekseyev P., Formirovaniye musul’manskogo teksta russkoy literatury v poetike russkogo romantizma 1820-1830-kh godov, avtoreferat, Tomsk 2006].
• Бекирова Л., Ильченко И., Женщина в исламе: история и современность, „Ученые записки Таврического национального университета им. В.И. Вернадского” Философия. Культурология. Политология. Социология 26(65)(2013), № 4, с. 97-103 [Bekirova L., Il’chenko I., Zhenshchina v islame: istoriya i sovremennost’, „Uchenyye Zapiskitavricheskogo natsional’nogo universiteta im. V.I. Vernadskogo” Filosofiya. Kul’turologiya. Politologiya. Sotsiologiya 26(65)(2013), № 4, s. 97-103].
• Вента Р., Эволюция образа мусульманки в исследованиях XX-XXI вв., „Гендерная социология” 2012, с. 81-88 [Venta R., Evolyutsiya obraza musul’manki v issledovaniyakh XX-XXI vv., „Gendernaya sotsiologiya” 2012, s. 80-88].
• Гафаров А., Проблемы эмансипации мусульманских женщин в контексте общеисламской модернизации (втор. полов. XIX-нач. XX века), [в:] Гендерные исследования в гуманитарных науках, ред. Г. Рокина, Йошкар-Ола 2011 [Gafarov A., Problemy emansipatsii musul’manskikh zhenshchin v kontekste obshcheislamskoy modernizatsii (vtor. polov. XIX--nach. XX veka), [v:] Gendernyye issledovaniya v gumanitarnykh naukakh, red. G. Rokina, Yoshkar-Ola 2011], http://www.marstu.net/Portals/Public/university/structure/fup/gendernie_VII_2011.pdf [доступ: 16.03.2017].
• Дьячкова О., Соотношение прав мусульманской женщины и прав человека, „Сумма философии” 7(2007), с. 84-87 [D’yachkova O., Sootnosheniye rav musul’manskoy zhenshchiny i prav cheloveka, „Summa filosofii” 7(2007), s. 84-87].
• Жеребкина И., Субъективность и гендер: гендерная теория субъекта в современной философской антропологии, Санкт-Петербург 2007 [Zherebkina I., Sub’’yektivnost’ i gender: gendernaya teoriyasub’’yekta v sovremennoy filosofskoy antropologii, Sankt-Peterburg 2007].
• Леннквист Б., Образ мусульманина в русской литературной традиции и „татарин” в повести Хаджи-Мурат Льва Толстого, с. 56 [Lennkvist B., Obraz musul’manina v russkoy literaturnoy traditsii i „tatarin” vpovesti Khadzhi-Murat L’va Tolstogo, s. 56], http://www.eupress.ru/uploads/files/L-132_pages.pdf [доступ: 16.03.2017].
• Мец А., Мусульманский ренессанс, Москва 1973 [Mets A., Musul’manskiy enessans, Moskva 1973].
• Сизов Ю., Курбанова З., Социально-правовой статус женщин в мусульманском обществе, „Вестник Волгоградского государственного университета” Серия 5: Юриспруденция 2014, № 2(23), с. 145-149 [Sizov Yu., Kurbanova Z., Sotsial’no-pravovoy status zhenshchin v musul’manskom obshchestve, „Vestnik Volgogradskogo gosudarstvennogo universiteta” Seriya 5: Yurisprudentsiya 2014, № 2(23), s. 145-149].
• Сысоева Ю., Бог не проходит мимо, Москва 2011 [Sysoyeva Yu., Bog ne prokhodit mimo, Moskva 2011.].
• Шериф А., Женщина в исламе и в иудео-христианском мире (мифы и реальность), Кингстон 2008 [Sherif A., Zhenshchina v islame i v iudeo-khristianskom mire (mifyi real’nost’), Kingston 2008].
• Eliade М., Święty obszar i sakralizacja świata, [w:] Sacrum. Mit. Historia. Wybór esejów. przeł. A. Tatarkiewicz, Warszawa 1970.
• Kuca Z., Духовный реализм в романе Ю. Сысоевой „Бог не проходит мимо”, [в:] Православный ученый в современном мире: проблемы и пути их решения, ред. В. Воронцеов, А. Глазева, Воронеж 2013, s. 42-54 [Dukhovnyy realizm v romane Yu. Sysoyevoy „Bog ne prokhodit mimo”, [v:] Pravoslavnyy uchenyy v sovremennom mire: problemy i puti ikh resheniya, red. V. Vorontseov, A. Glazeva, Voronezh 2013, s. 42-54].
• Sadowa K., Sytuacja kobiet w islamie, c. 224-245, http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/42416/016.pdf [доступ: 16.03.2017].
• Środa M., Indywidualizm i jego krytycy. Współczesne spory między liberałami, komunitarianami i feministkami na temat podmiotu, wspólnoty i płci, Warszawa 2003.
• Wiebke W., Kobieta w islamie, Warszawa 1982.

Identifiers

DOI

10.18290/rh.2018.66.7-7