Koncepcja zero waste w Unii Europejskiej

• Authors: Kantorska Daria

Title variants

EN

The zero waste concept in the European Union

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem artykułu jest analiza koncepcji zero waste realizowanej przez Unię Europejską. Strategia ta jest w pełni komplementarna z unijną polityką ochrony środowiska oraz polityką klimatyczną. Obecnie kwestie środowiskowe odgrywają istotną rolę w polityce publicznej nie tylko szczebla unijnego, dlatego ważne jest bliższe przyjrzenie się koncepcji zero waste. Celem artykułu jest przedstawienie stanowiska Unii Europejskiej wobec koncepcji zero waste z uwzględnieniem sposobu realizacji tej strategii. Podstawowym problemem badawczym jest odpowiedź na pytanie, jaką funkcję pełni koncepcja zero waste w Unii Europejskiej. Rozwiązanie będzie poszukiwane poprzez analizę działań leżących u podstaw wizji zasobooszczędności oraz omówienie unijnych inicjatyw ustawodawczych przybliżających przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym. Autorka przedstawia w artykule główne założenia koncepcji zero waste oraz unijnej strategii zasobooszczędności. Zaprezentowano również działania wypełniające założenia idei życia zero-odpadowego. kolejnych rozdziałach artykułu przedstawiono unijne ustawodawstwo nawiązujące do wizji zero waste. Poddano analizie istniejące w tym zakresie regulacje prawne w Unii Europejskiej. Ponadto, wskazano instytucje odpowiedzialne za działania realizujące założenia strategii zero waste.

EN

The subject of the article is an analysis of the zero waste concept implemented by the European Union. This strategy is fully complementary to the EU's environmental and climate policies. Currently, environmental issues play an important role in public policy not only at the EU level, therefore it is important to take a closer look at the zero waste concept. The main research problem is the answer to the question about the function of the zero waste concept in the European Union. The solution will be sought by analysing the actions underlying the vision of resource efficiency and discussing EU legislative initiatives to bring the transition to a circular economy closer. The article includes the main assumptions of the zero waste concept and the EU's resource-efficiency strategy. It also presents activities that fulfil the tenets of zero-waste living. The next parts of the article include the analysis of the EU legislation related to the zero waste vision. There will be presented the existing legislative regulations in the European Union. Furthermore, there will be indicated the institutions responsible for the implementation of the zero waste strategy.

Keywords

PL

zero waste; ochrona środowiska; zmiany klimatyczne; gospodarka o obiegu zamkniętym; zasobooszczędność; Europejski Zielony Ład

EN

zero waste; environmental protection; climate change; circular economy; resource efficiency

• Publisher: Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski
• Journal: Przegląd Europejski
• Year: 2023
• Issue: 1(67)
• Pages: 95-112

Dates

published

2023

Contributors

author

Kantorska Daria

• University of Warsaw

References

• BIERNAT Tadeusz (2012), Soft law a proces tworzenia prawa w Unii Europejskiej. Wpływ soft law na konstrukcję i treść uzasadnień aktów normatywnych, „Studia Prawnicze. Rozprawy i Materiały”, nr 2(11).
• CENTRUM EDUKACJI OBYWATELSKIEJ (WWW), Edukacja ekologiczna, Miesiąc bez plastiku, https://ekologia.ceo.org.pl/aktualnosci/miesiac-bez-plastiku (07.11.2022).
• CIFUENTES-FAURA Javier (2022), European Union policies and their role in combating climate change over the years, “Air Quality, Atmosphere & Health”, vol. 15.
• COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION (2018), Food losses and food waste: assessment of progress made on the implementation of June 2016 Council conclusions – Information from the Presidency and the Commission – Exchange of views, ST 6659 2018 INIT – NOTE, Brussels, 28.03.2018.
• COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION (2020), Food losses and food waste: assessment of progress made in implementing the Council conclusions adopted on 28 June 2016 – Information from the Presidency and the Commission, ST 11665 2020 INIT – NOTE, Brussels, 09.11.2020.
• DECYZJA 76/431/EWG Komisji z dnia 21 kwietnia 1976 r. ustanawiająca Komitet ds. Gospodarki Odpadami, Dz. Urz. UE L 115 z 01.05.1976.DYREKTYWA 2008/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy, Dz. Urz. UE L 312 z 22.11.2008.
• DYREKTYWA 2009/28/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniająca i w następstwie uchylająca dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE, Dz. Urz. UE L 140 z 05.06.2009.
• DYREKTYWA 2019/904 Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko, Dz. Urz. UE L 155 z 12.06.2019.
• DYREKTYWA 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, Dz. Urz. UE L 365 z 31.12.1994.
• EUR-LEX (WWW), Environment and climate change, https://eur-lex.europa.eu/summary/chapter/environment.html?root_default=SUM_1_CODED=20&locale=pl (05.07.2022).
• EUROPEAN COMMISSION (WWW), Circular economy action plan, https://environment.ec.europa.eu/strategy/circular-economy-action-plan_en (04.07.2022).
• EUROPEAN COUNCIL (2019), A new strategic agenda for EU 2019-2024, https://www.consilium.europa.eu/en/eu-strategic-agenda-2019-2024/ (21.06.2019).
• EUROPEJSKA AGENCJA ŚRODOWISKA (2019), Stan środowiska w Europie w 2020 r.: musimy pilnie obrać nowy kierunek, aby stawić czoła wyzwaniom związanym ze zmianami klimatu, odwrócić procesy degradacji i zapewnić dobrobyt w przyszłości, https://www.eea.europa.eu/pl/highlights/stan-srodowiska-w-europie-w (01.07.2022).
• EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW (2021), Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Od producenta do konsumenta (od pola do stołu) – wymiar lokalny i regionalny, Dz. Urz. UE C 37 z 02.02.2021.
• EUROSTAT (2017), Renewable energy statistics, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Renewable_energy_statistics/pl (05.07.2022).
• EUROSTAT (2020), Waste statistics, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Waste_statistics (04.07.2022).
• EUROSTAT (2021), Municipal waste by waste management operations, https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/ENV_WASMUN/default/table?lang=en (10.11.2022).
• GRZEGORCZYK Wojciech (2015), Wybrane problemy zarządzania i finansów Studia przypadków, http://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/14266/2-009_016-Grzegorczyk.pdf?sequence=1&isAllowed=y (02.11.2022).
• GWIAZDOWICZ Mirosław, SOBOLEWSKI Mirosław (2011), Ochrona środowiska w polityce Unii Europejskiej, w: G. Gołębiewski (red.), Polityki unijne, Warszawa.
• JAS-KOZIARKIEWICZ Marta (2010), Polityka ochrony środowiska w: M. Poboży (red.), Polityki sektorowe Unii Europejskiej, Warszawa.
• JOHNSON Bea (2017), Pokochaj swój dom. Zero Waste Home, czyli jak pozbyć się śmieci, a w zamian zyskać szczęście, pieniądze i czas, Warszawa.
• KENIG-WITKOWSKA Maria Magdalena (2017), Prawo Instytucjonalne Unii Europejskiej, wyd. 7, Warszawa.
• KOMISJA EUROPEJSKA (2014), Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Ku gospodarce o obiegu zamkniętym: program "zero odpadów" dla Europy, KOM(2014) 398 wersja ostateczna, Bruksela.
• KOMISJA EUROPEJSKA (2015), Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Zamknięcie obiegu - plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym, KOM(2015) 614 wersja ostateczna, Bruksela.
• KOMISJA EUROPEJSKA (2019a), Komunikat Komisji: Europejski Zielony Ład, KOM(2019) 640 wersja ostateczna, Bruksela.
• KOMISJA EUROPEJSKA (2019b), Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady: Przygotowanie podstaw do zwiększenia długoterminowych ambicji, Sprawozdanie z postępów w działaniach UE na rzecz klimatu za 2019 r., KOM(2019) 559 wersja ostateczna, Bruksela.
• KOMISJA EUROPEJSKA (2020a), Europejski Zielony Ład. Aspirowanie do miana pierwszego kontynentu neutralnego dla klimatu, https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/european-green-deal_pl (01.07.2020).
• KOMISJA EUROPEJSKA (2020b), Zmiana sposobu produkcji i konsumpcji: nowy plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym przedstawia sposób na osiągnięcie neutralnej dla klimatu i konkurencyjnej gospodarki, w której konsumenci mają mocną pozycję, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/ip_20_420 (05.07.2022).
• KOMISJA EUROPEJSKA (2020c), Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego Komitetu Regionów: Nowy plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy, KOM(2020) 98 wersja ostateczna, Bruksela.
• KOMISJA EUROPEJSKA (2020d), Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Strategia „od pola do stołu” na rzecz sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego, COM(2020) 381 final, Bruksela, 20.05.2020.
• KOMISJA EUROPEJSKA (2022a), Europejski Zielony Ład: Koniec z marnotrawstwem opakowań, wspieramy ponowne użycie i recykling, Bruksela, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/IP_22_7155 (06.12.2022).
• KOMISJA EUROPEJSKA (2022b), Wniosek: Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/1020 i dyrektywę (UE) 2019/904 oraz uchylające dyrektywę 94/62/WE, COM(2022) 677 final, Bruksela, 30.11.2022.
• KOMISJA EUROPEJSKA (WWW), Ramy polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030, https://ec.europa.eu/clima/policies/strategies/2030_pl (05.07.2022).
• LUCIFERO Nicola (2016), Food Loss and Waste in the EU Law between Sustainability of Well-being and the Implications on Food System and on Environment, “Agriculture and Agricultural Science Procedia” Vol. 8. Doi: 10.1016/j.aaspro.2016.02.022
• MOLAK Dominika (2006), Polityka ochrony środowiska w podstawach traktatowych UE, „Studia Ecologiae Et Bioethicae”, Vol. 4, Issue 1, https://czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/seb/article/view/7703/6913 (05.07.2022).
• OŻÓG Magdalena, PUŁAWSKA Sabina (2009), Ochrona środowiska w unijnych regulacjach prawnych, „„TTS Technika Transportu Szynowego” Vol. 15, Issue 4-5.
• PARLAMENT EUROPEJSKI (2015), Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie oszczędnego gospodarowania zasobami: ku gospodarce o obiegu zamkniętym (2014/2208(INI)), Dz. Urz. UE C 265 z 11.08.2017.
• PARLAMENT EUROPEJSKI (2019), Odpady z tworzyw sztucznych i recykling w UE: fakty i liczby, https://www.europarl.europa.eu/resources/library/images/20210727PHT09220/20210727PHT09220_original.jpg (13.01.2021).
• RADA (WWWa), "Gotowi na 55", https://www.consilium.europa.eu/pl/policies/green-deal/fit-for-55-the-eu-plan-for-a-green-transition/ (06.11.2022).
• RADA (WWWb), Jak ograniczyć straty i marnotrawienie żywności?, https://www.consilium.europa.eu/pl/policies/food-losses-waste/ (08.07.2022).
• RADA EUROPEJSKA (2019), Rada Europejska, 20-21 czerwca 2019, https://www.consilium.europa.eu/pl/meetings/european-council/2019/06/20-21/ (21.06.2019).
• RADA EUROPEJSKA (2020), Posiedzenie Rady Europejskiej, 10-11 grudnia 2020 r., Konkluzje Rady, EUCO 22/20, Bruksela, https://www.consilium.europa.eu/media/47337/1011-12-20-euco-conclusions-pl.pdf (11.12.2020).
• RADA UNII EUROPEJSKIEJ (2016), Marnotrawienie żywności i straty żywności – konkluzje Rady (28 czerwca 2016 r.), 10730/16, Bruksela, https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-10730-2016-INIT/pl/pdf (28.06.2016).
• ROZPORZĄDZENIE 2021/1119 Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 30 czerwca 2021 r. w sprawie ustanowienia ram na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej i zmiany rozporządzeń (WE) nr 401/2009 i (UE) 2018/1999 (Europejskie prawo o klimacie), Dz. Urz. UE L 243 z 09.07.2021.
• STARZAK Alina (WWW), Czy wiesz czym jest zero waste, Polskie Stowarzyszenie Zero Waste, https://zero-waste.pl/czym-jest-zero-waste/ (04.07.2022).
• ŠVECOVÁ Lenka, OSTAPENKO Grigory, VEBER Jaromír, VALEEVA Yulia (2019), The Implementation Challenges of Zero Carbon and Zero Waste Approaches, “E3S Web of Conferences”, vol. 124.
• TFUE, TRAKTAT O FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ (2016), wersja skonsolidowana, Dz. Urz. UE C 202/47 z 7.06.2016.
• VON DER LEYEN Ursula (2019), Unia, która mierzy wyżej, Mój program dla Europy, https://commission.europa.eu/system/files/2020-04/political-guidelines-next-commission_pl.pdf (01.07.2022).
• WĄGROWSKA Katarzyna (2019), Życie Zero Waste. Żyj bez śmieci i żyj lepiej, Kraków.
• WOJTKOWSKA-ŁODEJ Grażyna (2014), Wyzwania klimatyczne i energetyczne a polityka Unii Europejskiej, „Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal”, vol. 17, issue 3.
• ZAJĄCZKOWSKA Magdalena (2017), Realizacja celów polityki klimatyczno-energetycznej Unii Europejskiej w kontekście polityki energetycznej w wybranych państwach członkowskich, „Zeszyty Naukowe Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie”, nr 6(966).
• ZERO WASTE INTERNATIONAL ALLIANCE (WWW), Zero Waste Definition, https://zwia.org/zero-waste-definition/ (04.07.2022).
• ZEROWASTE SWITZERLAND (WWW), https://zerowasteswitzerland.ch/en/about-us/zero-waste-initiative/ (08.01.2021).