Pokój w refleksji wybranych filozofów niemieckich a programy szkolne na rzecz wychowania do pokoju. Przypadek programów szkolnych landu Hamburg

• Authors: Leek Joanna

Title variants

EN

Peace in the reflection of selected German philosophers and peace education in school programs. The case of the school programs of the Land of Hamburg

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiot refleksji teoretycznej oraz badań empirycznych w prezentowanym artykule koncentruje się wokół wychowania do pokoju. W pierwszej części podjęto próbę przedstawienia poglądów wybranych niemieckich myślicieli od Oświecenia do czasów współczesnych na temat pokoju. W drugiej części dokonano analizy programów szkolnych historii, geografii i wiedzy o społeczeństwie, obowiązujących w landzie Hamburg w latach 2004-2014, pod kątem występujących w nich celów i treści wychowania do pokoju. Wynika z niej, iż wychowanie do pokoju oparte jest przede wszystkim na wartościach takich jak tolerancja, poszanowanie godności, równość, solidarność i odpowiedzialność za siebie i innych. Ponadto obecne w programach cele i treści nauczania promują wiedzę i umiejętności na rzecz zapobiegania konfliktom i przemocy, rozwiązywania sporów i tworzenia warunków dla zapanowania pokojowych relacji z innymi.

EN

The paper focuses on theoretical reflection and empirical research in the field of peace education. The first part attempts to present the views of selected German philosophers from Enlightenment to modern times. The second part analyzes the school curricula of history, geography and social knowledge, valid in Hamburg in the years 2004-2014, in terms of their goals and content of peace education. The current paper claims that peace education is based primarily on values such as tolerance, respect for dignity, equality, solidarity and responsibility for oneself and others. In addition, curricular objectives and content in the curricula promote knowledge and skills to prevent conflict and violence, resolve conflicts and create conditions for the establishment of peaceful relationships with others.

Keywords

PL

wychowanie do pokoju; pokój; programy szkolne; Niemcy; Hamburg

EN

peace education; peace; school curriculum; Germany; Hamburg

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Studia z Teorii Wychowania
• Year: 2018
• Issue: 3 (24)
• Pages: 253-271

Contributors

author

Leek Joanna

• Uniwersytet Łódzki

References

• Bernhard, A., Pädagogik des Widerstands: Impulse für eine politisch-pädagogische Friedensarbeit, Duisburg-Essen, Beltz Juventa, 2017
• Bieleń, S., Socjologiczne ujęcie pokoju, [w:] J. Kukułka (red.) Pokój w teorii i praktyce stosunków międzynarodowych, Wydawnictwo UW, Warszawa 1991.
• Borgosz, J., Drogi i bezdroża filozofii pokoju, PWN, Warszawa 1989.
• Gajdamowicz, H., Pedagogika pokoju - refleksje aksjologiczno-metodologiczne, „ Biuletyn Centrum Badań nad Pokojem Uniwersytetu Łódzkiego” 1997, (2), s. 81-90.
• Gajdamowicz, H., Wychowanie do pokoju w świetle aksjologii pedagogicznej, „Biuletyn Centrum Badań nad Pokojem Uniwersytetu Łódzkiego” 1994, (1) s. 35-42.
• Gäfgen-Track, K. Haeske, C., Martini, U., Nord, I. (Hrsg.), Hass und Nächstenliebe. Für die Arbeit mit Konfirmandinnen und Konfirmanden, Gütersloher Verlagshaus, München, 2018
• Imbusch, P., Zoll, R. (Hrsg.), Friedens- und Konfliktforschung. Eine Einführung, Verlag für Sozialwissenschaften, Wiesbaden 2006, s. 537-557.
• Jałmużna, R., Rosa, R., Pokój, bezpieczeństwo i prawa człowieka w teorii i praktyce edukacyjnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2006
• Jałmużna, T., Możliwości i dylematy wychowania do życia w pokoju. „ Nauczyciel i Wychowawca” 1988, (4), s. 34-42
• Janssen, B., Janssen, J., Janssen, S., Für Menschenrechte - gegen Hass und rechte Gewalt: Unterrichten, erziehen und Schulkultur gestalten, Vandenhoeck and Ruprecht, Göttingen, 2017
• Kant, I., Rozprawy z filozofii historii. Odpowiedź na pytanie: czym jest Oświecenie, Wydawnictwo Antyk, Kety 2005.
• Kössler, T., Schwitanski, A. J., Frieden lernen: Friedenspädagogik und Erziehung im 20. Jahrhundert, Klartext, Klartext Verlag, 2014.
• Kuderowicz, Z., Filozofia o szansach pokoju. Problem wojny i pokoju w filozofii XX wieku, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok 1995.
• Kukułka, J., Leksykon pokoju, PWN, Warszawa 1987.
• Lang-Wojtasik, G., Frieters-Reermann, N. (Hrsg.), Friedenspädagogik und Gewaltfreiheit: Denkanstöße für eine differenzsensible Kommunikations- und Konfliktkultur, Verlag Barbara Budrich, Essen 2015.
• Legowicz J., Zarys historii filozofii, PWN, Warszawa 1980.
• Nowosad, I., Autonomia szkoły publicznej w Niemczech, Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2008.
• Ornstein A.C., Hunkins F.P., Program szkolny - założenia, zasady, problematyka, WSiP, Warszawa 1998.
• Rahmenpläne 2004 Bildungsplan Grundschule, wydane przez Urząd ds. Kształcenia i Sportu dla landu Hamburg.
• Rahmenpläne 2004 Bildungsplan integrierte Gesamtschule, wydane przez Urząd ds. Kształcenia i Sportu dla landu Hamburg.
• Rosa, R., Filozofia bezpieczeństwa, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1995.
• Rosenbaum, M., Schlüter, B., Kindern den Frieden erklären: Krieg und Frieden als Thema in Kindergarten und Grundschule. Pädagogische Kompetenz, Üktopia Verlag, München, 2013
• Scheler, M., Die Ursachen des deutschen Hasses, Der Neue Geist Vertrag, Leipzig 1922.
• Schweifer, A., Didaktische Konzepte zur Friedenserziehung am Beispiel der UNO: Politische Bildung und ihre Möglichkeiten, Akademiker Verlag, Berlin 2014.
• Sigg, D., Ist die Olympische Idee zur Friedenserziehung in der Schule geeignet, Grin Verlag, Norderstedt 2016.
• Suchodolski, B., Wychowanie dla pokoju, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1983.
• Suchodolski, B., Rola nauczycieli w wychowaniu dla pokoju, „Oświata i Wychowanie” 1987, (27), s. 1-9.
• Suchodolski, B. (red.), Wychowanie dla pokoju, Wydawnictwo Ossolineum, Warszawa 1983.
• Suchodolski, B., Przygotowanie do życia w pokoju, „Biuletyn PTP” 1985 (3-4), s. 1-5.
• Śliwerski, B., Wychowanie do pokoju przedmiotem badań pedagogiki międzykulturowej, [w:] Jałmużna T., Michowicz W. (red.). Pokój jako przedmiot badań - Teoria i praktyka edukacyjna. Wydawnictwo PAN, Łódź 2004.
• Wesołowska, E.A., Wychowanie dla pokoju w pracy szkoły, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1989 .
• Wojnar, I., Kształtowanie kultury pokoju, zadaniem edukacyjnym na XXI wiek, [w:] Wojnar I. (red.) Etos edukacji w XXI wieku, Wydawnictwo Elipsa, Warszawa: 2001.