Zaniedbane paradygmaty formacyjne nastolatka

• Authors: Mastalski Janusz

Title variants

EN

The Neglected Formative Paradigms of a Teenager

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Najbardziej zagrożoną grupą społeczną, narażoną na negatywne skutki zmian cywilizacyjnych, jest młodzież będąca podatnym gruntem dla manipulacji oraz sugestywnego kreowania mody i trendów. W tym kontekście autor podejmuje refleksję nad procesem wychowania i formacji młodego pokolenia. Czyni to, odwołując się do pewnych paradygmatów formacyjnych, które wydają się w obecnym czasie zaniedbane, zapomniane lub marginalizowane ze względu na to, że są niewygodne. Autor najpierw uściśla takie pojęcia, jak paradygmat i formacja. Następnie omawia dziewięć zaniedbanych paradygmatów formacyjnych nastolatka. Są nimi: paradygmat teleologiczny, ograniczonego zaufania, kontrolowanej samodzielności, indywidualnego podejścia, detoksykacyjny, wychowania przez obecność, destereotypizacyjny, ekologiczny oraz paradygmat spirytualny.

EN

The most endangered social group who are vulnerable to the adverse effects of civilizational changes are youth, a fertile ground for manipulation and the suggestive creation of fashion and trends. In this context, the author reflects on the process of education and formation of the young generation. He does this by referring to certain paradigms of formation, which seem at the present time neglected, forgotten or marginalized because they are uncomfortable. The author first, however, clarifies concepts such as paradigm and formation. Then the nine neglected formative paradigms of a teenager are discussed. These are: the teleological paradigm, the paradigm of limited trust, the paradigm of controlled self-reliance, the paradigm of individual approach, the detoxification paradigm, the paradigm of upbringing by presence, the de-stereotyping paradigm, the ecological paradigm and the spiritual paradigm.

Keywords

PL

zaniedbanie; paradygmat; formacja; nastolatek; marginalizacja

EN

neglect; paradigm; formation; teenager; marginalization

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Studia Paedagogica Ignatiana
• Year: 2017
• Volume: 20
• Issue: 2
• Pages: 103-118

Contributors

author

Mastalski Janusz

References

• Bauman Z., Płynny lęk, tłum. J. Margański, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2008.
• Bobrowski I., Zaproszenie do językoznawstwa, PAN, Kraków 1998.
• Chlewiński Z., Formacja, w: Encyklopedia katolicka, t. 5, red. L. Bieńkowski i in., Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1989, kol. 389.
• Denek K., W stronę pedagogiki czasu, w: Opieka. Wychowanie. Kształcenie. Moduły edukacyjne, red. W. Woronowicz, D. Apanel, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2010, s. 9–44.
• Dunlap R.E., Van Liere K.D., Mertig A.G., Emmet Jones R.E., New Trends in Measuring Environmental Attitudes: Measuring Endorsement of the New Ecological Paradigm: A Revised NEP Scale, „Journal of Social Issues” 2000, t. 56, nr 3, s. 425–442.
• Fromm E., O sztuce miłości, tłum. A. Bogdański, Sagittarius, Warszawa 1994.
• Guardini R., Diario. Appunti e testi dal 1942 al 1964, Editore Morcelliana, Brescia 1964.
• Hłobił A., Indywidualizacja kształcenia szansą urzeczywistnienia potrzeb i możliwości uczniów, „Edukacja Humanistyczna” 2015, nr 1(32), s. 113–121.
• Illich I., Społeczeństwo bez szkoły, tłum. F. Ciemna, PIW, Warszawa 1976.
• Jan Paweł II, Adhortacja Apostolska „Christifideles laici”, Wydawnictwo św. Stanisława BM, Kraków 1988.
• Jan Paweł II, List do Rodzin, Wydawnictwo św. Stanisława BM, Kraków 1998.
• Jan Paweł II, Przemówienie do katechetów nauczycieli i uczniów (Włocławek, 6.06.1991), „L’Osservatore Romano” 1991, nr 6, s. 5–6.
• Korporowicz L., Osobowość i komunikacja w społeczeństwie transformacji, Instytut Kultury – Instytut Socjologii UW, Warszawa 1995.
• Kuszak K., Dynamika rozwoju samodzielności dziecka w wieku przedszkolnym, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2006.
• Mastalski J., Model rodziny zastępczej – wyzwania współczesnej cywilizacji, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu. Pedagogika” 2008, nr 3, s. 145–157.
• Mastalski J., Etos nauczyciela XXI wieku a stereotypy edukacyjne, w: Ewaluacja i innowacje w edukacji nauczycieli, red. J. Grzesiak, t. 1, Wydział Pedagogiczno-Artystyczny UAM w Kaliszu, Kalisz 2007, s. 131–147.
• Mastalski J., Jak dobrze wychować dziecko, Salwator, Kraków 2014.
• Mastalski J., Przestrzenie obaw i dylematów związanych z jakością kształcenia, w: Jakość innowacji i ewaluacja w edukacji, red. J. Grzesiak, Wydział Pedagogiczno-Artystyczny UAM w Kaliszu – PWSZ w Koninie, Kalisz – Konin 2015, s. 39–50.
• Mastalski J., Szkoła wobec wyzwań globalizmu, „Wychowanie na co Dzień” 2007, nr 7–8, s. 3–4.
• Mastalski J., Zasady edukacyjne w katechezie. Na podstawie badań przeprowadzonych w krakowskich gimnazjach, Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków 2002.
• Nelson T.D., Psychologia uprzedzeń, tłum. A. Nowak, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003.
• Olechnicki K., Załęcki P., Słownik socjologiczny, Wydawnictwo Graffiti, Toruń 2004.
• Papież Franciszek, Encyklika „Lumen fidei”, Wydawnictwo św. Stanisława BM, Kraków 2013.
• Przybył I., Obecność wychowania w doświadczeniu ponowoczesnej jednostki,
• „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne” 2016, nr 1, s. 156–171.
• Rowid H., Podstawy i zasady wychowania, Wydawnictwo Oświatowe „Wspólna Sprawa”, Warszawa 1957.
• Skreczko A., Wychowanie ekologiczne w rodzinie, „W Służbie Miłosierdzia” 2006, t, 3, nr 8, s. 4.
• Skreczko A., Wychowanie do odpowiedzialności, „W Służbie Miłosierdzia” 2007, t. 4, nr 11, s. 4.
• Szałach S., Zaufanie w relacjach interpersonalnych – wybrane aspekty, „Edukacja Humanistyczna” 2013, nr 1(28), s. 177–183.
• Sztompka P., Zaufanie. Fundament społeczeństwa, Znak, Kraków 2007.
• Tchorzewski A. de, Sukces i porażka w wychowaniu, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce” 2014, nr 4(34), s. 9–26.
• Zeichner K.M., Alternative Paradigms of Teacher Education, „Journal of Teacher Education” 1983, t. 34, nr 3, s. 3–9.