Starzenie się społeczeństw europejskich wyzwaniem dla ergonomii przemysłowej

• Authors: Butlewski Marcin

Title variants

EN

Aging European societies as a challenge for industrial ergonomics

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Znaczna większość krajów europejskich staje przed wyzwaniem wynikającym ze zmian demograficznych zachodzących wśród ich społeczeństw. Starzenie się społeczeństw, charakterystyczne dla krajów rozwiniętych, oznacza spadek odsetka osób czynnych zawodowo, co powoduje konieczność poszukiwania sposobów kompensacji ograniczonych zasobów ludzkich. Przedsiębiorstwa, poszukując pracowników, muszą zachęcać ich w coraz większym stopniu atrakcyjnymi warunkami pracy, nierzadko nadal borykając się z brakiem odpowiednio wykwalifikowanych i chętnych do podjęcia pracy pracowników. W referacie przedstawiono metody ergonomiczne wspomagające strategie decyzyjne dla przedsiębiorstw produkcyjnych, gdzie wyeliminowanie człowieka jest utrudnione z uwagi na kwestie technologiczne i ekonomiczne. Wskazano na ergonomiczne implikacje wymienności człowieka z maszyną, zawierające także aspekt społecznej odpowiedzialności biznesu, godząc ją z potrzebami ekonomicznymi przedsiębiorstw.

EN

The vast majority of European countries face the challenge of demographic change. The aging of societies that is characteristic for developed countries means a decrease in the percentage of economically active people in the whole society, which makes it necessary to look for ways to compensate for the limited human resources. Companies seeking for employees must encourage them with increasingly attractive working conditions, often still struggling with the lack of adequately qualified and willing to work employees. The paper presents ergonomic methods supporting decision-making strategies for manufacturing enterprises, where the elimination of human labour is rather difficult due to technological and economic issues. The ergonomic implications of human machineto-machine interchange, including the aspect of corporate social responsibility, have been highlighted, reconciling it with the economic needs of enterprises.

Keywords

PL

zmiany demograficzne; projektowanie ergonomiczne; gerontechnika; zarządzanie zmęczeniem pracowników; Industry 4.0; starzenie się społeczeństw; społeczna odpowiedzialność biznesu

EN

emographic c hange; ergonomic design; gerontechnology; fatigue management; Industry 4.0; aging of societies; corporate social responsibility

• Publisher: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
• Journal: Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania
• Year: 2017
• Issue: 4(25)
• Pages: 28-56

Dates

published

2017-12-15

Contributors

author

Butlewski Marcin

• Politechnika Poznańska Wydział Inżynierii Zarządzania Katedra Ergonomii i Inżynierii Jakości

References

• Abu-Assab S., Baier D., Designing products using quality function deployment and conjoint analysis: A comparison in a market for elderly people, Advances in Data Analysis, Data Handling and Business Intelligence, Springer Berlin Heidelberg, 2009
• Ardelt M., Intellectual versus wisdom-related knowledge: The case for a different kind of learning in the later years of life, „Educational Gerontology, An International Journal of Research and Practice” 2000, Nr 26
• Baber C., Stanton N. A., Human error identification techniques applied to public technology: predictions compared with observed use, „Appl. Ergonomics” 1996, Nr 27
• Baltes P. B., Glück J., Kunzmann U., Mądrość. Jej struktura i funkcja w kierowaniu pomyślnym rozwojem w okresie całego życia, [w:] Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka, red. Czapiński J., Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005
• Branowski B., Zabłocki M., Kreacja i kontaminacja zasad projektowania i zasad konstrukcji w projektowaniu dla osób niepełnosprawnych, [w:] Ergonomia produktu. Ergonomiczne zasady projektowania produktów, red. Jabłoński J., Poznań, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, 2006
• Bugajska J., Makowiec-Dąbrowska J., Wągrowska-Koski E., Zarządzanie wiekiem w przedsiębiorstwach jako element ochrony zdrowia starszych pracowników, „Medycyna Pracy” 2010, Nr 61.1
• Bugajska J., Sagan A., Chronic Musculoskeletal Disorders as Risk Factors for Reduced Work Ability in Younger and Ageing Workers, „International Journal of Occupational Safety and Ergonomics” 2014, Nr 20
• Butlewski M., Ergonomiczne kryteria projektowania elementów bezpieczeństwa zorientowane na potrzeby osób starszych, „Logistyka” 2014, Nr 5, Poznań, Instytut Logistyki i Magazynowania
• Butlewski M., Ergonomiczne narzędzia wspomagające aktywizację osób niepełnosprawnych, Pracownia Poligraficzna Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, 2012
• Butlewski M., Ergonomiczne, ekonomiczne i społeczne aspekty pracy starszych osób z niepełnosprawnością, [w:] Techniczne i Społeczne Aspekty Bezpieczeństwa Pracy i Ergonomii, Zielona Góra, 2014
• Butlewski M., Jasiulewicz-Kaczmarek M., Misztal A., Sławińska M., Design methods of reducing human error in practice, [w:] Safety and Reliability: Methodology and Applications – Proceedings of the European Safety and Reliability Conference ESREL, 2014, Wrocław, red. Nowakowski T., Młyńczak M., Jodejko-Pietruczuk A., Werbińska-Wojciechowska S., CRC Press, London, 2015
• Butlewski M., Tytyk E., Inżynieria ergonomiczna dla aktywizacji osób starszych, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2015
• Butlewski M., Tytyk E., The assessment criteria of the ergonomic quality of anthropotechnical mega-systems, [w:] Advances in Social and Organizational Factors, Edited by Peter Vink, CRC Press
• Butlewski M., Tytyk E., Wróbel K., Macroergonomic model of quality of life of elderly employees for design purposes, [w:] Advances in Social and Organizational Factors, Edited by Peter Vink, AHFE Conference, 2014
• Butlewski M., Wróbel K., Zastosowanie metod Virtual Plant do projektowania dla osób z niepełnosprawnościami i starszych, [w:] Innowacje i przedsiębiorczość. Teoria i praktyka, Dąbrowa Górnicza – Bańska Bystrzyca – Kraków, 2014
• Butlewski M., Practical Approaches in the Design of Everyday Objects for the Elderly, [w:] „Engineering Solutions and Technologies in Manufacturing” 2014
• Butlewski M., Dahlke G., Drzewiecka M., Impact of fatigue on selected psychomotor characteristics: A practical example (Dufour Cross-Shaped Apparatus), „Occupational Safety and Hygiene” IV, 2016
• Christmansson M., Hedén K., Hörte S. Å., Rydstedt B., Östebo A., C3a: SMARTA – a research programme in Sweden on Management of the Work Environment, [w:] Veiersted, K. I. Fostervolt & K. S. Gould (red.), Ergonomics as a tool in future development and value creation Proceedings NES, 2005
• Duda K., Proces starzenia się, [w:] Marchewka A., Dąbrowski Z., Żołądź J. A., Fizjologia starzenia się: profilaktyka i rehabilitacja, red. nauk., Warszawa, Wydawnictwo PWN, 2013
• Eggermont Jos J., Noise and the brain: experience dependent developmental and adult plasticity, Academic Press, 2013
• Ergonomia niepełnosprawnym: środowisko pracy, red. Lewandowski J., Łódź, Wydaw. Politechniki Łódzkiej, 2000
• Feniser C., Burz G., Mocan M., Ivascu L., Gherhes V. & Otel C. C., The Evaluation and Application of the TRIZ Method for Increasing Eco-Innovative Levels in SMEs, „Sustainability” 2017, Nr 9(7)
• Floyd W. F., Noble M. C. W., Friba M. K., Parkes M. & Ward M. J., A study of the space requirements of wheelchair users, „Spinal Cord” 1965, Nr 3(3)
• Górska E., Ergonomia – projektowanie, diagnoza, eksperymenty, Warszawa, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2002
• Green P. E., Srinivasan V., Conjoint analysis in marketing: new developments with implications for research and practice, „The Journal of Marketing” 1990
• Hignett S., McAtamney L., Rapid entire body assessment (REBA), „Appl. Ergon.” 2000, Nr 31(2)
• Horst W., Dahlke G., Audit of factors contributing to the occurrence of the WRMSDs at workstation, [w:] Ergonomics in the digital age (Proceedings of the XVth Triennial Congress of the International Ergonomics Association and The 7th Joint Conference of Ergonomics Society of Korea/Japan Ergonomics Society, Seoul, Korea, August 24–29, 2003. – Seoul, Korea: The Ergonomics Society of Korea. – Vol. 6: Proceedings: Safety and Health Miscellaneous Topics), 2003
• Hudak P. L. i in., Development of an upper extremity outcome measure: the DASH (Disabilities of the Arm, Shoulder, and Hand), „American journal of industrial medicine” 1996, Nr 29.6
• Ilmarinen J., Tuomi K., Past, present and future of work ability, People and Work Research Reports, Finnish Institute of Occupational Health, Helsinki, 2004
• Ilmarinen J., The Work Ability Index (WAI), „Occupational Medicine” 2007, Nr 57(2)
• Ingram T., Zarządzanie talentami i pracownikami w dojrzałym wieku w kontekście wpływu na wyniki przedsiębiorstwa, Prace Naukowe/Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, 2016
• Jach K., Michalski R., Profil stanowiskowy Terapeuty Zawodowego, Gdańsk, Wojewódzki Urząd Pracy, 2014
• Jasiak A., Swereda D., Ergonomia osób niepełnosprawnych, Poznań, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, 2009
• Kabsch A., Potrzeby rehabilitacji w przewidywalnej przyszłości, Ergonomia Niepełnosprawnym w Przyszłości, Konferencja Naukowo-Techniczna MKEN, 2003
• Kamalinia M., Naslseraji J., Kee D., Hosseiny M., Chubineh A., Postural Loading Assessment in Assembly Workers of an Iranian Telecommunication Manufacturing Company, „International Journal of Occupational Safety and Ergonomics (JOSE)” 2013, Nr 19(2)
• Karhu O. & al., Correcting working postures in industry: A practical method for analysis, „Applied Ergonomics” 1977, Nr 8(4)
• Landau K., Rademacher H., Meschke H., Winter G., Schaub K., Grasmueck M., Musculoskeletal disorders in assembly jobs in the automotive industry with special reference to age management aspects, „International Journal of Industrial Ergonomics” 2008, Nr 38(7–8)
• Lavatelli I., Schaub K., Caragnano G., Correlations in between EAWS and OCRA Index concerning the repetitive loads of the upper limbs in automobile manufacturing industries, „Work” 2012, Nr 41
• Lis K., Utrzymanie zdolności do pracy osób starszych, [w:] Ekonomiczno-społeczne i organizacyjno-techniczne determinanty rozwoju lokalnego, TARBONUS Sp. z o.o., 2016
• Liwiński J., Sztanderska U., Wstępne standardy zarządzania wiekiem w przedsiębiorstwach, Warszawa, PARP, 2010
• Loch C., Sting F., Bauer N., Mauermann H., How BMW is defusing the demographic time bomb, „Harvard Business Review” 2010, Nr 88(3)
• Ławniczak I., Iwanowicz A., Mazurek P., Butlewski M., Praktyczne zastosowanie metody HERCA w zarządzaniu wiedzą o przyczynach wypadków przy pracy, „Zeszyty naukowe Ekonomiczne Problemy Usług” 2014, Nr 112, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• McAtamney L., Nigle Corlett E. N., RULA: a survey method for the investigation of work-related upper limb disorders, „Applied Ergonomics” 1993, Nr 24(2)
• Mi N., Cavuoto L. A., Benson K., Smith-Jackson T., Nussbau M. A., A heuristic checklist for an accessible smartphone interface design, „Universal access in the information society” 2014, Nr 13(4)
• Misztal A., Butlewski M., Jasiak A. and Janik S., The human role in a progressive trend of foundry automation, „Metalurgija” 2015, vol. 54
• Neumann P., Inventory of tools for Ergonomic Evaluation, „Arbetslivsinstitutet, förlagstjänst” 2006
• Olszewski J., Podstawy ergonomii i fizjologii pracy, Poznań, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, 1997
• Olszewski M., Mechatronizacja produktu i produkcji – przemysł 4.0, „Pomiary Automatyka Robotyka” 2016, Nr 20(3)
• Ostir G. V., Ottenbacher K. J., Markides K. S., Onset of frailty in older adults and the protective role of positive affect, „Psychol Aging” 2004, Nr 19
• Phillips B., Zhao H., Predictors of assistive technology abandonment, „Assistive technology” 1993, Nr 5(1)
• Reinvee M., Applicability of Affordable sEMG in Ergonomics Practice, „Procedia Manufacturing” 2015, Nr 3
• Rembiasz M., Górny A., Ergonomia w zarządzaniu wiekiem w przedsiębiorstwie produkcyjnym, „Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie” 2015, Nr 65
• Schaub K. G., Mühlstedt J., Illmann B., Bauer S., Fritzsche L., Wagner T., Bullinger--Hoffmann A. C., Bruder R., Ergonomic assessment of automotive assembly tasks with digital human modelling and the ‘ergonomics assessment worksheet’ (EAWS), „Int. J. Human Factors Modelling and Simulation” 2012, Vol. 3, Nos. 3/4
• Staniec K., Butlewski M., Nowicki M., Kowal M., Kubal S., Piotrowski P., System zarządzania zmęczeniem u pracowników zatrudnionych w wyrobiskach podziemnych zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny, [w:] Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach – teoria i praktyka, red. Musioł D., Perzyna P., Gliwice, Politechnika Śląska, Instytut Eksploatacji Złóż, 2014
• Stanton N. A. and Baber C., Validating task analysis for error identification: reliability and validity of a human error prediction technique, „Ergonomics” 2005, Nr 48.9
• Steuden S., Psychologia starzenia się i starości, Warszawa, PWN, 2011
• Swann C. D., Preston M. L., Twenty five years of HAZOPs, „Journal of Loss Prevention in the Process Industries” 1995, Nr 8
• Szatur-Jaworska B., Błędowski P., Dzięgielewska M., Podstawy Gerontologii Społecznej, Warszawa, Aspra-JR, 2006
• Szatur-Jaworska B., Aktywne starzenie się i solidarność międzypokoleniowa w debacie międzynarodowej, „Problemy Polityki Społecznej” 2012, Nr 17
• Tipton C. M. and Franklin B. A., The language of exercise, [w:] ACSM’s Advanced exercise physiology, red. Tipton C. M., Fhiladelphia, Lippincott Williams & Wilkins, 2006
• Walker A., Combating age discrimination at the workplace, „Experimental Aging Research” 1999, Nr 25.4
• Żołądź J. A., Majerczak J., Wpływ starzenia się na wydolność fizyczną człowieka, [w:] Marchewka A., Dąbrowski Z., Żołądź J. A., Fizjologia starzenia się: profilaktyka i rehabilitacja, red. nauk., Warszawa, Wydawnictwo PWN, 2013
• Ageing and Employment Policies – Statistics on average effective age of retirement, http://www.oecd.org/els/public-pensions/ageingandemploymentpolicies-statisticsonaverageeffectiveageofretirement.htm, [data dostępu: 04.06.2017]
• Central Intelligence Agency – World Factbook, https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2177.html, [data dostępu: 04.05.2017]
• Disability statistics – labour market access, http://ec.europa.eu/eurostat/statistics--explained/index.php/Disability_statistics_-_labour_market_access, [data dostępu: 27.10.2017]
• Employer Of Older Workers Award Information Sheet, http://www.ialegion.org/economic_awards/employerolderworkers.pdf, [data dostępu: 04.09.2016]
• Europejskie Nagrody w dziedzinie Aktywności osób starszych i solidarności międzypokoleniowej, http://analizy.mpips.gov.pl/index.php/aktualnoci/153-europejskie--nagrody-w-dziedzinie-aktywnoci-osob-starszych-i-solidarnoci-midzypokoleniowej.html, [data dostępu: 04.09.2016]
• http://www.eurofound.eu.int/areas/populationandsociety/ageingworkforce.htm, [data dostępu: 04.06.2017]
• L’Institut national d’études démographiques (Ined) – http://www.ined.fr, [data dostępu: 05.10.2016]
• Ludność według płci, wieku, województw, podregionów, powiatów, miast i gmin. Stan w dniu 30 VI 2004 r. Opracowanie na podstawie wyników ostatecznych NSP 2002, http://www.stat.gov.pl/gus/5840_654_PLK_HTML.htm, [data dostępu: 05.09.2016]
• Naegelea G., Walker A., A guide to good practice in age management, European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, 2009, https://www.eurofound.europa.eu/pl/publications/report/2006/labour-market-socialpolicies/a-guide-to-good-practice-in-age-management, [data dostępu: 16.08.2015]
• Older Workers Connecting older workers to jobs and training, https://www.ncoa.org/economic-security/matureworkers/, [data dostępu: 04.09.2016]
• Operations: Ergonomic Design for an Aging Workforce, http://www.industryweek.com/safety/operations-ergonomic-design-aging-workforce, [data dostępu: 28.08.2013]
• Osoby niepełnosprawne oraz ich gospodarstwa domowe Część II Gospodarstwa domowe, http://www.stat.gov.pl/gus/5840_761_PLK_HTML.htm, [data dostępu: 05.09.2016]
• Population structure and ageing, http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Population_structure_and_ageing, [data dostępu: 12.04.2017]
• Program Solidarność Pokoleń, https://www.mpips.gov.pl/seniorzyaktywne-starzenie/program-solidarnosc-pokolen/, [data dostępu: 04.09.2016]
• Search AARP Best Employers For Workers Over 50, http://www.aarp.org/work/2013--aarp-best-employers/scripps-health.html, [data dostępu: 04.09.2016]
• Silver economy policies – Smart Silver Economy, http://www.smartsilvereconomy.eu/sites/default/files/SilverEconomyPolicies_160810.xlsx, [data dostępu: 04.05.2017]
• Stopa bezrobocia w latach 1990–2017, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek--pracy/bezrobocie-rejestrowane/stopa-bezrobocia-w-latach-1990-2017,4,1.html, [data dostępu: 12.06.2017]
• SWKAAA Services, http://www.swkaaa.org/services, [data dostępu: 04.09.2016]
• Sytuacja demograficzna osób starszych i konsekwencje starzenia się ludności Polski w świetle prognozy na lata 2014–2050, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/sytuacja-demograficzna-osob-starszych-i-konsekwencje-starzeniasie-ludnosci-polski-w-swietle-prognozy-na-lata-2014-2050,18,1.html, [data dostępu: 05.09.2016]
• Why some love hiring older workers, http://money.msn.com/retirement/why-some-love-hiring-older-workers, [data dostępu: 28.08.2013]
• Winter G., Schaub K., Bruder R., Landau K., The application of the ergonomic screening-tool AAWS to support design engineers in product and process development,www.arbetsliv.eu/nes2008/papers/1711.doc, [data dostępu: 22.05.2015]