Meetings with the Past: Figures of Memory, Values, and Education in Contemporary Polish Narratives for Children and Young Adults

• Authors: Michułka Dorota , Wawrzak-Chodaczek Mirosława
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Contemporary Polish children’s historical novel is genre-differentiated. It grows out of a traditional historical, travel-adventure, crime and sensational novel, but it also takes into account fairy-tale storyline structures and fantasy in a broader sense. As shown in the article – the current shape of these stories, rooted in the individual and collective culture of remembrance – is a peculiar combination of various types of narration, both literary biographies and historical “facts,” curiosities from the lives of the rulers, taking genre-hybrid and syncretic forms maintained also in the poetics of postmodern novels, practical tasks or playing with conventions. However, the most important – from the point of view of a child’s audience – is exposed in these stories the world of axiology and the issue of shaping ethical attitudes.

Keywords

EN

historical novel; syncretic genre; srepresentations of the past; culture of remembrance; narratology

• Publisher: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
• Journal: Filoteknos
• Year: 2021
• Issue: 11
• Pages: 223-240

Dates

published

2021-11-30

Contributors

author

Michułka Dorota

• University of Wrocław

author

Wawrzak-Chodaczek Mirosława

• University of Wrocław

References

• Assmann, A. 2006. Memory, Individual and Collective. – Robert E. Goodin, T. Charles, eds., The Oxford Handbook of Contextual Political Analysis. Oxford: OUP.
• Assmann, J. 1992. Das kulturelle Gedächtnis. Schrift, Erinnerung und politische Identität in frühen Hochkulturen. Munich: Beck.
• Babbie, E. 1983. The Practice of Social Research. Belmont: Wadsworth.
• Barthes, R. 1981. The Discourse of History. Trans. S. Bann – Comparative Criticism: A Yearbook, 3, 3–28.
• Bartoszewicz, J. 1861. Historia literatury polskiej potocznym sposobem opowiedziana. Warszawa: Nakł. Kazimierza Bartoszewicza
• Bartoszyński, K. 1984. Konwencje gatunkowe powieści historycznej – Pamiętnik Literacki, 2, 3–44.
• Bartoszyński, K. 1987. Problem konstrukcji czasu w utworach epickich – H. Markiewicz, ed., Problemy teorii literatury. Seria 2. Wrocław–Warszawa–Kraków: Ossolineum.
• Bąkiewicz, G. 2017. Jadwiga kontra Jagiełło. Illust. A. Nowicki. Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Beręsewicz, P. 2012. Wszystkie lajki Marczuka. Łódź: Wydawnictwo Literatura.
• Bokszański, Z. 2006. Tożsamości zbiorowe. Warszawa: PWN.
• Bolek-Wiącek, I. 2016. Mówcie mi Bezprym – http://www.ibby.pl/?page_id=3769 (15.04. 2020).
• Czarnocka, A. 1998. O komiksowych adaptacjach powieści Henryka Sienkiewicza – L. Ludorowski, ed., W kręgu arcydzieł literatury młodzieżowej. Interpretacje – przekłady – adaptacje. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Skłodowskiej-Curie.
• Czartoryska, I. 1819. Pielgrzym w Dobromilu czyli nauki wiejskie, z dodaniem powieści. Warsaw: Zawadzki i Węcki.
• Chałas, K. 2004. Wychowanie ku wartościom. Elementy teorii i praktyki, vol. 1. Lublin – Kielce: Wydawnictwo Jedność.
• Davies, N., Moorhouse, R. 2002. Microcosm: Portrait of a Central European City. London: Jonathan Cape.
• Domańska, E. 2000. Wokoł metahiatorii – E. Domańska, M. Wilczyński, eds., Poetyka pisarstwa historycznego. Kraków: Universitas.
• Golka, M. 2009. Pamięć społeczna i jej implanty. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Halbwachs, M. 1925. Les cadres sociaux de la mémoire. Paris: Presses Universitaires de France.
• Hańderek, J. 2004. Czas wewnętrzny. – A. Wierciński, ed., The Peculiarity of Man vol.9. O naturze czasu. Kielce–Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Harasimowicz, C. 2018. Mirabelka. Illust. M. Kurczewska. Warszawa: Zielona Sowa.
• Ingarden, R. 1960. O dziele literackim. Warszaa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Jonca, M. 2013. Królowa Jadwiga. Szkice do portretu literackiego. Wrocław: Franciszkańskie Wydawnictwo św. Antoniego.
• Kraczoń, K. 2014. Między pamięcią a tekstem – Acta Humana, 1 (5): 213–218.
• Łobocki, M. 1993. Pedagogika wobec wartości – B. Śliwerski, ed., Kontestacje pedagogiczne. Kraków: Impuls.
• Michułka, D. 2013. Ad usum Delphini. O szkolnej edukacji literackiej – dawniej i dziś. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• “Microcosm” – https://www.penguin.co.uk/books/1040168/microcosm/9780712693349. html (15.04. 2020).
• “Mikrokosmos” – https://www.wydawnictwoznak.pl/ksiazka/Mikrokosmos/3087 (15.04. 2020).
• Nora, P. 1989. Between Memory and History: Les Lieux de Mémoire. Trans. M. Roudebush – Representations, 2: 7–24.
• Parlevliet, S. 2014. Bring up the Children: National and Religious Identity and Identification in Dutch Children’s Historical Novels 1848–c.1870 – History of Education, 4 (43): 468–486.
• Stachura, R., T. Budrewicz, B. Farona, K. Gajda, eds. (2007). Powieść historyczna dawniej i dziś. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
• Robbins, S. P., T. A. Judge. 2018. Essentials of Organizational Behavior. 14th edition. New York: Pearson.
• Sakson, A. 2005. Europejska czy narodowa kultura pamięci historycznej? – A. Sakson. Porządek społeczny a wyzwania współczesności. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Siemieński, L. 1845. Wieczory pod lipą, czyli historia narodu polskiego opowiadana przez Grzegorza spod Racławic. Poznań: J. Łukasiewicz.
• Skarga, B. 2014. Czas i trwanie. Studia o Bergsonie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Skotnicka, G. 1974. Pozytywistyczne powieści z dziejów narodu dla dzieci i młodzieży. Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Skotnicka G. 1987. Dzieje piórem malowane. O powieściach historycznych dla dzieci i młodzieży z okresu Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego. Gdańsk: Wydawnictwo morskie.
• Skotnicka, G. 2008. Barwy przeszłości. O powieściach historycznych dla dzieci i młodzieży 1939–1989. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.
• Stefańska-Jastrzębska, K. 2007. Stara baśń” czyli „historia w powieści”: projekt lekcji języka polskiego w szkole podstawowej i gimnazjum – R. Stachura, T. Budrewicz, B. Farona, K. Gajda, eds., Powieść historyczna dawniej i dziś. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
• Szacka, B. 2005. Pamięć zbiorowa – A. Szpociński, ed., Wobec przeszłości. Pamięć przeszłości jako element kultury współczesnej. Warszawa: Instytut im. Adama Mickiewicza.
• Rybak, K. 2018. Niezwykła siła zamknięta w pestce. Recenzja „Mirabelki” Cezarego Harasimowicza [KL dzieciom] – Kultura Liberalna, 514. https://kulturaliberalna.pl/2018/11/13/krzysztof-rybak-recenzja-mirabelki-cezarego-harasimowicza-kl-dzieciom/ (15.04.2020).
• Ulanowicz, A. 2013. Second-Generation Memory and Contemporary Children’s Literature: Ghost Images. New York–London: Routledge.
• White, H. 2009. Proza historyczna. E. Domańska, ed., trans. E. Borysławski et al. Kraków: Universitas.
• White, H. 2000. Poetyka pisarstwa historycznego. E. Domańska, M. Wilczyński, eds. Universitas: Kraków.

Identifiers

DOI

10.23817/filotek.11-16