System bezpieczeństwa europejskiego w okresie zimnej wojny

• Authors: Staszczyk Artur

Title variants

EN

European security system during the Cold War

DE

Das europäische Sicherheitssystem in der Zeit des kalten Krieges.

• Languages of publication: PL EN DE

Abstracts

PL

W artykule w oparciu o nauki o stosunkach międzynarodowych pojęcie bezpieczeństwa definiowane jest jako proces zaspokajania potrzeb i interesów uczestników stosunków międzynarodowych. W opinii autora, europejski system bezpieczeństwa ukształtował się w wyniku ustaleń podjętych przez wielkie mocarstwa w okresie drugiej wojny światowej i wskutek powojennego rozwoju sytuacji w świecie zdominowanym przez dwa super-mocarstwa. Oznaczało to, że decyzje zwycięskich mocarstw podjęte na konferencjach w Jałcie i Poczdamie określiły zasady i normy, których przestrzeganie miało zapewnić pokój i bezpieczeństwo. Konsekwencją tego stanu rzeczy było ukształtowanie się w powojennej Europie przeciwstawnych ugrupowań polityczno-wojskowych i odrębnych stref (podsystemów) bezpieczeństwa.

EN

European security system formed as a result of the findings made by the great powers in the Second World War. This meant that the victorious powers decisions taken at the conferences at Yalta and Potsdam set out the principles and norms of peace and security in Europe. The consequence of this state of affairs was the formation of post-war Europe in two opposing blocs. The emergence during the Cold War in Europe such security model prevented the formation of a European collective security system.

DE

In der Zeit des kalten Krieges funktionierte die europäische Sicherheit hauptsächlich als Relation zwischen der UdSSR und USA und stützte sich auf dem Gleichgewicht der Kräfte zwischen dem Osten und dem Westen. Die Teilung Europas in zwei gegensätzliche politisch – militärische Blocks unermöglichte die Gründung des allgemeineuropäischen Sicherheitssystem. Infolge dessen bildeten sich in Europa zwei voneinander unabhängige Gemeinschaftssicherheitssysteme, von denen der Schutz gegenseitigen Grundwertekataloge akzeptiert wurde. Die Beziehungen zwischen den beiden Sicherheitssystemen wurden auf der gegenseitigen Abschrecken aufgebaut, die man als Folge des Rüstungsweltlauf und dem Streben nach Erhaltung des Kräftegleichgewichts bezeichnen kann.

Keywords

PL

bezpieczeństwo państwa, zimna wojna, bezpieczeństwo europejskie, system bezpieczeństwa

EN

state security, Cold War, European security, system of security

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego ACTA POLITICA
• Year: 2010
• Issue: 23
• Pages: 5-28

Dates

published

2010

Contributors

author

Staszczyk Artur

• Instytut Politologii i Europeistyki, Uniwersytet Szczeciński

References

• Berent Z. Pokój międzynarodowy i bezpieczeństwo – próba definicji, „Sprawy Międzynarodowe” 1988, nr 6.
• Berent Z., Modele bezpieczeństwa międzynarodowego, „Sprawy Międzynarodowe” 1987, nr 3.
• Cesarz Z., Stadtmüller E., Problemy polityczne współczesnego świata, Wrocław 1998.
• Dobroczyński M., Stefanowicz J., Tożsamość Europy, Warszawa 1999.
• Grela M., Koncepcje bezpieczeństwa – raport Sekretarza Generalnego ONZ, „Sprawy Międzynarodowe” 1986, nr 7–8.
• Jasudowicz T., Bezpieczeństwo zbiorowe, w: Encyklopedia prawa międzynarodowego i stosunków międzynarodowych, Warszawa 1976.
• Jasudowicz T., Regionalne systemy bezpieczeństwa, w: Regionalizm w stosunkach międzynarodowych, red. J. Gilas, Warszawa 1978.
• Kukułka J., Bezpieczeństwo a współpraca europejska: współzależność i sprzeczności interesów, „Sprawy Międzynarodowe” 1982, nr 7.
• Kukułka J., Historia współczesna stosunków międzynarodowych 1945–1994, Warszawa 1994.
• Łastawski K., Pojęcie i główne wyznaczniki bezpieczeństwa narodowego, w: Współczesne bezpieczeństwo, red. W. Fehler, Toruń 2002.
• Pastusiak L., Postawienie przez Stany Zjednoczone sprawy remilitaryzacji Niemiec Zachodnich na forum międzynarodowym, „Przegląd Zachodni” 1963, nr 4.
• Pietraś M., Pozimnowojenny paradygmat bezpieczeństwa, „Sprawy Międzynarodowe” 1997, nr 2.
• Rotfeld A.D., Europejski system bezpieczeństwa in status nascendi, Warszawa 1990.
• Rotfeld A.D., Zmiany w systemie bezpieczeństwa europejskiego, „Sprawy Międzynarodowe” 1990, nr 7–8.
• Stańczyk J., Bezpieczeństwo – zakres definicji, „Acta Politica” 1997, nr 10.
• Stańczyk J., Przeobrażenia międzynarodowego układu sił w Europie na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, Warszawa 1999.
• Stefanowicz J., Bezpieczeństwo współczesnych państw, Warszawa 1984.
• Vukadinović R., Międzynarodowe stosunki polityczne, Warszawa 1980.
• Zięba R., Bezpieczeństwo narodowe, w: Leksykon pokoju, Warszawa 1987.
• Zięba R., Instytucjonalizacja bezpieczeństwa europejskiego, Warszawa 1999.
• Zięba R., Pojęcie i istota bezpieczeństwa państwa w stosunkach międzynarodowych, „Sprawy Międzynarodowe” 1989, nr 10.