Course of ice phenomena in small water reservoir in Katowice (Poland) in the winter season 2011/2012

• Authors: Robert Machowski
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Investigations on the ice phenomena were carried out on a small water reservoir located in the northern part of Katowice, at A4 motorway, in terrains of the Shopping-Service Centre “3 Ponds” (“Trzy Stawy”). Observations on the course of ice phenomena were performed in the winter season 2011/2012. Measurements were started in the moment occurrence of the first forms of the ice phenomena and were finished after their complete disappearance. The investigations had a character of systematic, daily observations and consisted in the mapping of ice phenomena. Among basic research aims should be numbered as follows: evaluation of the ice phenomena course, the identification of the ice phenomena forms, determination of changes in the range of ice cover and its characteristics in terms of recreational use as well. The first effects of low air temperatures occurred on the 19th November of 2011. At the beginning the ice phenomena in a form of so-called shore naledi and shore ice appeared. The formation of a compact ice cover happened not before than after nearly two months. Permanent ice cover formed on 16th January 2012. At the end of ice cover occurrence its crashing followed, reflecting in a form of numerous fissures in the ice. The complete disappearance of processes and forms ice phenomena happened on the 21st March 2012. Ice phenomena in the winter season 2011/2012 occurred for 124 days from the 18th November 2011 till the 21st March 2012, including uninterruptedly for 65 days. Ice cover in the initial stage had an ephemeral character. Safe recreational use of ice cover at the reservoir (e.g. walking, fishing, ice skating) was possible only for about 20 days, when its thickness exceeded 15 cm and ice composition had a homogenous (crystalline) structure. The course of ice phenomena indicates their quasinatural character, resulting from the natural conditions.

Keywords

EN

ice cover; cryology; limnology; urban area

• Publisher: Sciendo
• Journal: Environmental & Socio-economic Studies
• Year: 2013
• Volume: 1
• Issue: 3
• Pages: 7-13

Dates

published

2013-09-01

online

2015-05-23

Contributors

author

Robert Machowski

• Department of Physical Geography, Faculty of Earth Sciences, University of Silesia, Będzińska Str. 60, 41-200 Sosnowiec, Poland

References

• Bajkiewicz-Grabowska E., Magnuszewski A., Mikulski Z. 1993. Hydrometria. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Choiński A. 2007. Limnologia fizyczna Polski. Wyd. Nauk. UAM, Poznań.
• Choiński A., Kolendowicz L., Pociask-Karteczka J. 2009. Zjawiska lodowe na Morskim Oku jako wskaźnik zmian klimatu w Tatrach. [in:] Jankowski A.T., Absalon D., Machowski R., Ruman M. (eds.) Przeobrażenia stosunków wodnych w warunkach zmieniającego się środowiska. Uniw. Śl., WNoZ, Pol. Tow. Geogr., Oddz. Katowicki, Regionalny Zarząd Gosp. Wod. w Gliwicach, Sosnowiec: 71-77.
• Choinski A., Ptak M., Strzelczak A. 2013. Areal variation in ice cover thickness on lake Morskie Oko (Tatra Mountains).
• Carpathian J. of Earth and Environ. Sc., 8 (3): 97-102.
• Gilewska S., 1972. Wyżyny Śląsko - Małopolskie. [in:] Klimaszewski M. (ed.) Geomorfologia Polski. T. 1. Polska południowa. Góry i wyżyny. PWN, Warszawa: 232-339.
• Grześ M. 1974. Badania nad termiką i zlodzeniem jeziora Gopło. Dokum. Geogr., z. 3, Inst. Geogr. PAN, Warszawa.
• Jaguś A., Rzętała M. 2003. Zbiornik Kozłowa Góra. Funkcjonowanie i ochrona na tle charakterystyki geograficznej i limnologicznej. Pol. Tow. Geogr., Kom. Hydrol., Warszawa.
• Jaguś A., Rzętała M. 2008. Znaczenie zbiorników wodnych w kształtowaniu krajobrazu (na przykładzie kaskady jezior Pogorii). Akad. Techn.-Hum., WNoMiŚ, Uniw. Śląski, WNoZ, Bielsko-Biała - Sosnowiec.
• Jankowski A.T., Machowski R., Piątek M., Ruman M., Rzętała M., Rzętała M.A., Solarski M. 2009. Cechy charakterystyczne zlodzenia zbiorników wodnych w regionie górnośląskim. [in:] Marszelewski W. (ed.) Anthropogenic and natural transformations of lakes. Vol. 3. Pol. Limnol. Soc., Toruń: 103-108.
• Karaś-Brzozowska C. 1960. Charakterystyka geomorfologiczna Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. [in:] Klimaszewski M. (ed.) Biul. nr 37. Komitet dla spraw Górnośl. Okręgu Przem. PAN, Warszawa.
• Kondracki J. 2002. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• Kotas A. 1982. Zarys budowy geologicznej Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. [in:] Różkowski A., Ślósarz J. (eds.) Przew. LIV Zjazdu Pol. Tow. Geol. Wyd. Geol., Warszawa: 45-72.
• Lenormand, F., Duguay C.R., Gauthier R. 2002. Development of a historical ice database for the study of climate change in Canada. Hydrological Processes, 16(18): 3707-3722.
• Machowski R., Ruman M. 2009: Przebieg zjawisk lodowych zbiornika Czechowice. [in:] Jankowski A.T., Absalon D., Machowski R., Ruman M. (eds.) Przeobrażenia stosunków wodnych w warunkach zmieniającego się środowiska. Uniw. Śl., WNoZ, Pol. Tow. Geogr., Oddz. Katowicki, Regionalny Zarząd Gosp. Wod. w Gliwicach, Sosnowiec: 187-196.
• Machowski R., Rzętała M. 2010. Zlodzenie zbiorników wodnych w Kotlinie Dąbrowskiej. [in:] Acta Geogr. Siles., 7: 43-47.
• Marszelewski W., Skowron R. 2005. Spatial diversity of the ice cover on the lakes of the European Lowland in the winter season 2003/2004. Limnol. Rev., 5: 155-165.
• Marszelewski W., Skowron R. 2006. Ice cover as an indicator of winter air temperature changes: case study of the Polish Lowland lakes. Hydrol. Sc. J., 51 (2): 336-349.
• Marszelewski W., Skowron R. 2009. Extreme ice phenomena on the lakes of Northern Poland. Limnol. Rev., 9, 2-3: 81-89.
• Pasławski Z. 1982: Zlodzenie jezior w Polsce. Przegl. Geofiz., XXVII, z. 1-2: 79-92.
• Pełka-Gościniak J. 2006. Restoring nature in mining areas of the Silesian Upland (Poland). Earth Surface Processes and Landforms, Vol. 31 (13): Ltd.: 1685-1691.
• Rzętała M.A. 2003. Procesy brzegowe i osady denne wybranych zbiorników wodnych w warunkach zróżnicowanej antropopresji (na przykładzie Wyżyny Śląskiej i jej obrzeży). Wyd. Uniw. Śl., Katowice.
• Rzętała M. 2008. Funkcjonowanie zbiorników wodnych oraz przebieg procesów limnicznych w warunkach zróżnicowanej antropopresji na przykładzie regionu górnośląskiego. Wyd. Uniw. Śl., Katowice.
• Rzętała M., 2012. Funkcjonowanie pokrywy lodowej niewielkiego zbiornika wodnego w Czeladzi w latach 2010-2012. Acta Geogr. Siles., nr specj. 2: 71-76.
• Rzętała M., Jaguś A., Rzętała M.A. 2009. Zlodzenie zbiorników wodnych w warunkach antropopresji miejsko-przemysłowej (na przykładzie regionu górnośląskiego). [in:] Jankowski A.T., Absalon D., Machowski R., Ruman M., (eds.) Przeobrażenia stosunków wodnych w warunkach zmieniającego się środowiska. Uniw. Śląski, WNoZ, Pol. Tow. Geogr., Oddz. Katowicki, Regionalny Zarząd Gosp. Wod. w Gliwicach, Sosnowiec: 245-254.
• Rzętała M., Rzętała M.A. 2009. Zlodzenie niewielkiego zbiornika wodnego (aspekty poznawcze i użytkowe). Kształt. środ. geogr. i ochr. przyr. na obsz. uprzem. i zurb., 40: 171 - 179.
• Rzętała M., Solarski M. 2011. Codzienne obserwacje terenowe źródłem identyfikacji nowych form i procesów zlodzenia zbiornika wodnego. Z badań nad wpływem antropopr. na środ., T. 12: 155-161.
• Sokołowski J. 1990. Geologia regionalna i złożowa Polski. Wyd. Geol., Warszawa.
• Solarski M., Pradela A. 2010. Przebieg zjawisk lodowych w zbiorniku wodnym w niecce osiadania w sezonie zimowym 2008/2009. Kształt. środ. geogr. i ochr. przyr. na obsz. uprzem. i zurb., 42: 70-79.
• Solarski M., Pradela A. 2011. Cechy specyficzne zlodzenia zbiorników wodnych na Wyżynie Śląskiej. Z badań nad wpływem antropopr. na środ., T. 12: 69-78.
• Solarski M., Pradela A., Rzętała M. 2011. Natural and anthropogenic influences on ice formation on various water bodies of the Silesian Upland (southern Poland) Limnol. Rev., 11, 1: 33-44.
• Szczypek T. 1995. Anthropogenic relief in the eastern part of the Silesian Upland. Quaest. Geogr. Special Issue 4: 265-270.
• Wach J. 1991. Wpływ antropopresji na kształtowanie się rzeźby terenu województwa katowickiego. [in:] Człowiek i jego środowisko w górnośląsko-ostrawskim regionie przemysłowym. Mat. symp. pol.-czes.. Uniw. Śl. WNoZ, Sosnowiec: 115-119.
• Żmuda S. 1973. Antropogeniczne przeobrażenia środowiska przyrodniczego konurbacji górnośląskiej. Śl. Inst. Nauk., Katowice.

Identifiers

DOI

10.1515/environ-2015-0014