‘Hollandse’ dorpen in Polen: Hoe anders waren ze eigenlijk?/ ‘Dutch’ Settlements in Poland: How Different Were They Actually?

• Authors: Michał Wenderski
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The ‘Dutch’ colonisation in Poland, which took place between the 16th and the 19th century, left a clear architectural and spatial mark in the Polish countryside. The newcomers, originally from the Low Countries and later from Germany and other parts of Europe, created independent communities which did not establish strong ties with adjacent villages. Moreover, contrary to autochthonic peasants, the colonists enjoyed freedom and a relatively high social status and were often rather wealthy. Hence their villages and farmsteads differed from local ones being generally speaking more representative. It has often been assumed than the ‘Dutch’ settlements in Poland shared more similarities with the Dutch or Frisian countryside than with the neighbouring villages and that both the settlements as well as the farmhouses differed substantially from local building traditions. This paper explores how much the ‘Dutch’ villages and farms were in fact distinguishable from their local counterparts and to what extent they coincided with building traditions in the Low Countries and in Germany.

Keywords

EN

Olędrzy; Dutch colonists; Dutch; German; Polish settlement and farmhouse typology

• Publisher: Sciendo
• Journal: Werkwinkel
• Year: 2015
• Volume: 10
• Issue: 1
• Pages: 51-64

Dates

published

2015-06-01

online

2015-07-11

Contributors

author

Michał Wenderski

• Adam Mickiewicz University
• Wydział Anglistyki Uniwersytet im. Adama Mickiewicza al. Niepodległości 4 61-874 Poznań, Poland

References

• Baranowski, Ignacy T. 1915. “Wsie holenderskie na ziemiach polskich.” Przegląd Historyczny XIX: 65-82.
• Bartoś, Magdalena, en Barbara Zalewska. 2003. Architektura w krajobrazie wiejskim Warmii i Mazur. Olsztyn: Stowarzyszenie WK „Borussia”.
• Baumgarten, Karl. 1961. Das Bauernhaus in Mecklenburg. Berlin: Akademie-Verlag.
• _____. 1980. Das Deutsche Bauernhaus: Eine Einfuhrung in seine Geschichte vom 9. bis 19. Jahrhundert. Berlin: Akademie-Verlag.
• Chodyła, Zbigniew. 2005. Najstarsze dzieje osad olęderskich w okolicach Nekli w latach 1749- -1793. Nekla: Społeczny Komitet Renowacji Cmentarzy Olęderskich.
• _____. 2006. “Zarys dziejow osadnictwa olęderskiego w Polsce (1547-1864).” Olędry: Przestrzenie obok nas. Eds Zbigniew Chodyła et al. Poznań: Muzeum Narodowe w Poznaniu. 32-73.
• Cruyningen, Piet van. n.d. Historisch boerderijonderzoek in Nederland. 4 Feb. 2014. <http://www.cagnet.be/files/Historisch_boerderijonderzoek.pdf>.
• Domino, Jerzy. n.d. Osadnictwo holenderskie na Żuławach. 30 Jan. 2014. <http://holland.org.pl/art.php?kat=art&dzial=zul&id=toc>.
• Friezen, John. 1986. “Mennonites in Poland: An Expanded Historical View.” Journal of Mennoniete Studies 4: 94-108.
• Gorak, Jan. 1971. “Holenderskie domy nad Bugiem.” Polska Sztuka Ludowa 25(1): 29-38.
• Hamelin, Louis-Edmond. 1993. Le rang d’habitat. Le reel et l’imaginaire. Ville LaSalle: Hurtubise HMH.
• Hekker, Robert Cornelis. 1957. “De ontwikkeling van de boerderijvormen in Nederland.” Duizend jaar bouwen in Nederland. S.J. Fockema Andreae, R.C. Hekker, en E.H. ter Kuile. 27 Dec. 2013. <http://www.dbnl.org/tekst/fock001duiz01_01/colofon.php>.
• Jansen, Walter. 1941. E. von Sendlische Erdkunde fur hohere Schulen. Breslau: Ferdinand Hirt.
• Jozefiak, Izabela, en Daniel Okupny. 2008. “Rozwoj i formy osadnictwa olęderskiego w środkowym odcinku doliny Warty.” Z badań nad wpływem antropopresji na środowisko 9: 16-23.
• Kloeppel, Otto. 1924. Die bauerliche Haus-, Hof- und Siedlungsanlage im Weichsel-Nogat-Delta. Danzig: W.F. Burau.
• Kooij, Ben, en Judith Toebast. 2013. Het Grote Boerderijen Boek. Zwolle: Wbooks.
• Korenda-Gojdź, Karolina. 2010. Skansen Olenderski Olandia w Prusimiu. Prusim: Fundacja Olendrzy dla Polski.
• Lipińska, Bogna. 2011. Żuławy Wiślane ochrona i kształtowanie zabytkowego krajobrazu. Gdańsk: Stowarzyszenie Żuławy.
• Liżewska, Iwona. 2007. Tradycyjne budownictwo wiejskie na Warmii i Mazurach: Krajobrazy i formy regionalne. Olsztyn: Stowarzyszenie WK „Borussia”.
• Molen, S.J. van der. 1974. “Fries en Saksisch boerenhuis geen familie: Oud-fries huis wortelt in de ijzertijd.” Ta de Fryske Folkskunde II. Samling losse stikken: 36-42.
• Mulder, J.A., en E.L. van Olst. 1996. Het Oud-friese langhuis, een (bijna) verdwenen boerderijvorm. Arnhem: Stichting Historisch Boerderij-Onderzoek.
• Olst, Ellen van, en Thijs Pubben. 2000. Historic Farms in the Netherlands: Farm Types and Building Traditions. Amsterdam: Stichting Open Monumentendag.
• Pelczyk, Antoni. 1997. Budownictwo olęderskie na Rowninie Nowotomyskiej. Sanok/ Lednica: Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, Muzeum Pierwszych Piastow na Lednicy.
• _____. 2006. “Wpływ osadnictwa olęderskiego na krajobraz architektoniczny zachodniej Wielkopolski.” Olędry: Przestrzenie obok nas. Eds Zbigniew Chodyła et al. Poznań: Muzeum Narodowe w Poznaniu. 74-88.
• Pokropek, Marian, en Wojciech Pokropek. 1995. Tradycyjne budownictwo drzewne w Polsce. Vol. 1. Budownictwo Ludowe: Chałupy i ich regionalne zrożnicowanie. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
• Pounds, Norman J.G. 1973. An Historical Geography of Europe 450 B.C. - A.D. 1330. Cambridge: Cambridge University Press.
• Rohde, Mathias. 2010. Das Vorlaubenhaus ‘Dat Loewinghus’ in Ludersdorf. 4 Feb. 2014. <http://www.fotografie-architektur.de/stockphoto-galerie-1a-l-x01.html>.
• Rosener, Werner. 1985. Bauern im Mittelalter. Munchen: C.H.Beck.
• Szałygin, Jerzy. 2004. Katalog zabytkow osadnictwa holenderskiego na Mazowszu. Warszawa: DiG.
• _____. 2008. Katalog zabytkow osadnictwa holenderskiego na Ziemi Łęczyckiej. Warszawa: DiG.
• Thijssen, Lucia. 2003. Polska i Niderlandy: 1000 lat kontaktow. Zutphen: Walburg Pers.
• Tłoczek, Ignacy. 1985. Dom mieszkalny na polskiej wsi. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Woede, Hans. 1980. Alte dorfl iche Baukultur in Ostpreusen. Gluckstadt: Rautenberg.
• Wroblewski, Tadeusz. 1960. Dom i zagroda. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Wysocki, Jacek. 2008. Studium zrożnicowania regionalnego zabudowy wiejskiej regionu warmińsko- mazurskiego. Olsztyn: Zarząd Wojewodztwa Warmińsko-Mazurskiego.
• Żuroch-Piechowski, Tomasz. 2002. “Struktura społeczno-gospodarcza Kociewia w XVII- -XIX w.” 27 Dec. 2013. <http://naszekaszuby.pl/modules/artykuly/article.php?articleid=115#_ftn36>.

Identifiers

DOI

10.1515/werk-2015-0004