WIELOKULTUROWOŚĆ PO POLSKU O POLITYCE WIELOKULTUROWOŚCI JAKO MECHANIZMIE UMACNIANIA POLSKOŚCI / POLISH MULTICULTURALISM: ON THE POLICY OF MULTICULTURALISM AS A MECHANISM OF STRENGTHENING POLISHNESS

• Authors: Agnieszka Pasieka
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The aim of this article is to try to determine the justifiability of applying the category of multiculturalism in the Polish context. The author claims that studies of diversity in Poland have to take into account that this diversity is functioning in the context of a single, dominant Polish Catholic culture which exerts enormous influence both on the manner in which Others are seen, and on the establishment and maintenance of social hierarchies. Overlooking this circumstance means that instead of being an instrument for the appreciation of cultural minorities the category of multiculturalism favours the reification of cultural differences and the further marginalization of the ’culturally Other’. Material from field research in the district of Uście Gorlickie, which is inhabited by Poles and Lemko Ukrainians, is used for illustration. In describing the conflict between advocates and opponents of the introduction of dual language signs, the author attempts to prove that the debate at the local level reflects the dominant vision in Poland of majority-minority relations.

Keywords

EN

multiculturalism / wielokulturowość; Polishness / polskość; cultural domination / dominacja kulturowa; double naming / podwojne nazewnictwo; Lemkos and Ukrainians / Łemkowie i Ukraińcy

• Publisher: Instytut Studiów Politycznych PAN
• Journal: Kultura i Społeczeństwo
• Year: 2013
• Volume: 57
• Issue: 3
• Pages: 129-155

Dates

published

2013-09-01

online

2014-01-25

Contributors

author

Agnieszka Pasieka

• Instytut Slawistyki PAN

References

• Abu-Lughod Lila, 1991, Writing against Culture, w: Richard G. Fox (red.), Recapturing Anthropology, University of California Press, Berkeley.
• Babiński Grzegorz, 1997, Pogranicze polsko-ukraińskie, Nomos, Krakow.
• Babiński Grzegorz, 2004, Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce w świetle spisu ludności z roku 2002, „Studia Socjologiczne”, nr 1.
• Baumann Gerd, Vertovec Steven, 2011, Multiculturalism, Routledge, London (4 t.).
• Beauvois Daniel, 1994, Mit „kresow wschodnich” czyli jak mu położyć kres, w: Wojciech Wrzesiński (red.), Polskie mity polityczne XIX i XX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Bourdieu Pierre, 2007, Szkic teorii praktyki, poprzedzony trzema studiami na temat etnologii Kabylow, tłum. Wiesław Kroker, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty.
• Brumann Christoph, 1999, Writing for Culture: Why a Successful Concept Should Not Be Discarded, „Current Anthropology”, t. 40, s. 1-27.
• Buchowski Michał, 2008, Antropologiczne kłopoty z multikulturalizmem, w: Hanna Mamzer (red.), Czy klęska wielokulturowości, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań.
• Burszta Wojciech, 1997, Wielokulturowość. Pytania pierwsze, w: Marian Kempny, Alina Kapciak, Sławomir Łodziński (red.), Uprogu wielokulturowości. Nowe oblicza społeczeństwa polskiego,Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Burszta Wojciech, 2005, Antropologia kultury, Zysk i S-ka, Warszawa.
• Buzalka Juraj, 2006, Agrarian Tolerance versus Artificial Tolerance: The Reconciliation of Nations in South- -East Poland, w: Chris Hann (red.), The Postsocialist Religious Question: Faith and Power in Central Asia and East-Central Europe, LIT, Berlin.
• Duć-Fajfer Helena, 2002, Lemkos, w: Paul R. Magocsi, Ivan Pop (red.), Encyclopedia of Rusyn History and Culture, University of Toronto Press, Toronto.
• Dumont Louis, 1980, Homo Hierarchicus, University of Chicago Press, Chicago.
• Eller Jack David, 1997, Anti-anti-multiculturalism, „American Anthropologist”, t. 99, s. 249-256.
• Handke Kwiryna (red.), 1997, Kresy - pojęcie i rzeczywistość, Instytut Slawistyki PAN, Warszawa.
• Hann Chris, 2006, Peripheral Populations and the Dilemmas of Multiculturalism, w: Bogdan Horbal i in. (red.), The Carpatho-Rusyns and Their Neighbors, Eastern Christian Publications, Fairafax.
• Hobsbawm Eric, Rogers Terence (red.), 2008, Tradycja wynaleziona, tłum. Mieczysław Godyń, Filip Godyń, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Krakow.
• Kapralska Łucja, 2000, Pluralizm kulturowy i etniczny a odrębność regionalna Kresow południowo-wschodnich w latach 1918-1939, Nomos, Krakow.
• Kelly Paul, 2002, Multiculturalism Reconsidered, Polity Press, Cambridge.
• Kempny Marian, Kapciak Alina, Łodziński Sławomir, 1997, Wprowadzenie. Społeczeństwo polskie na progu wielokulturowości, w: Marian Kempny, Alina Kapciak, Sławomir Łodziński (red.), U progu wielokulturowości. Nowe oblicza społeczeństwa polskiego, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Kirpsza Adam, 2008, Mniejszości narodowe i etniczne w prawie międzynarodowym i polskim, w: Justyna Kihl i in. (red.), Mniejszości narodowe i etniczne, Wydawnictwo AT Group S.A., Krakow.
• Konarska Zuzanna, 2010, Rudyment pamięci-rzecz o dawnym Stanisławowie, w: Magdalena Zowczak (red.), Na pograniczu nowej Europy. Polsko-ukrainskie sasiedztwo, Wydawnictwo DIG, Warszawa.
• Kubica Grażyna, 2011, Śląskość i protestantyzm. Antropologiczne studia o Śląsku Cieszyńskim, proza i fotografia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Krakow.
• Kula Marcin, 1996, Wybor tradycji w społeczeństwach wieloetnicznych, w: Grzegorz Babiński, Henryk Chałupczak (red.), Diaspora polska w procesach globalizacji, Wydawnictwo Bohdan Grell i Corka, Krakow.
• Leach Edmund, 1997, Political Systems of Highland Burma, Athlone Press, London.
• Łodziński Sławomir, 2009, Between History and Europe Europeanization of Post-1989 National Minority Policy in Poland, „Polish Sociological Review”, nr 168(4), s. 555-574.
• Makaro Julita, Dolińska Kamila, 2012, Wielokulturowość Europy Środkowo-Wschodniej. Kilka metodologicznych uwag o definiowaniu i badaniu zjawiska, „Sprawy Narodowościowe”, nr 40, s. 87-100.
• Michna Ewa, 1995, Łemkowie: grupa etniczna czy narod?, Nomos, Krakow. Moore Henrietta, Sanders Timothy, 2006, Anthropology and Epistemology, w: Henrietta Moore, Timothy Sanders (red.), Anthropology in Theory: Issues in Epistemology, Blackwell, Malden.
• Motyka Grzegorz, 1999, Tak było w Bieszczadach: walki polsko-ukraińskie 1943-1948, Volumen, Warszawa.
• Motyka Grzegorz, 2002, The UPA in the Lemko Region, w: Paul Best (red.), The Lemko Region, 1939- -1947, Carpatho-Slavic Studies Group, New Haven.
• Motyka Grzegorz, 2011, Od rzezi wołyńskiej do Akcji „Wisła”. Konflikt polsko-ukraiński 1943-1947, Wydawnictwo Literackie, Krakow.
• Mucha Janusz, 1999, Kultura dominująca jako kultura obca, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Parekh Bhikhu, 2000, Rethinking Multiculturalism: Cultural Diversity and Political Theory, Palgrave, Basingstoke.
• Pasieka Agnieszka, 2012a, „Seven Ways to God. The Dynamics of Religious Pluralism in Rural Southern Poland”, Uniwersytet Marcina Lutra w Halle/Saale (praca doktorska).
• Pasieka Agnieszka, 2012b, Resurrected Pigs, Dyed Foxes, and Beloved Cows: Religious Diversity and Nostalgia for Socialism in Rural Poland, „Journal of Rural Studies”, t. 28, s. 72-80.
• Pasieka Agnieszka, 2012c, „Czy Łemkowie chodzą w dżinsach?” Wielokulturowość w Polsce jako kapitał i jako obciążenie. „Pogranicze. Studia Społeczne”, t. 20.
• Porter Brian, 2001, The Catholic Nation: Religion, Identity, and the Narratives of Polish History, „The Slavic and East European Journal”, t. 45, s. 289-299.
• Reinfuss Roman, 1990, Śladami Łemkow, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa.
• Sadowski Andrzej, 2011, Socjologia wielokulturowości jako nowa subdyscyplina socjologiczna, „Pogranicze. Studia Społeczne”, t. 18.
• Snyder Timothy, 2003, Akcja „Wisła” a homogeniczność społeczeństwa polskiego, w: Jan Pisuliński (red.), Akcja „Wisła”, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa.
• Snyder Timothy, 2006, Rekonstrukcja narodow. Polska, Ukraina, Litwa, Białoruś 1569-1999, tłum. Magda Pietrzak-Merta, Pogranicze, Sejny.
• Straczuk Justyna, 2006, Cmentarz i stoł. Pogranicze prawosławno-katolickie w Polsce i na Białorusi, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• SzackiWojciech,Wojciechowski Marcin, 2009, II wojna światowa w oczach Polakow, „GazetaWyborcza”, 24 sierpnia.
• Szczepański Marek S., Śliz Anna, 2011, Wielokulturowość i jej socjologiczny sens. Festival Caravan czy wielokulturowe Street Party?, „Studia Socjologiczne”, nr 4.
• Tazbir Janusz, 1997, Polska na zakrętach dziejow, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.
• Tazbir Janusz, 2000, Tradycje wieloetnicznej Rzeczypospolitej, w: Tadeusz Pilch (red.), O potrzebie dialogu kultur i ludzi, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
• Tokarska-Bakir Joanna, 2011, Co to znaczy, że Polska jest krajem chłopow i żołnierzy, „Kultura Liberalna”, 29 czerwca.
• Turner Terence, 1993, Anthropology and Multiculturalism: What Is Anthropology that Multiculturalists Should Be Mindful of It?, „Cultural Anthropology”, t. 8, s. 411-429.
• Verdery Katherine, 1999, The Political Lives of Dead Bodies, Columbia University Press, Newy York.
• Vertovec Steven,Wessendorf Susanne, 2009, Assessing the Backlash against Multiculturalism in Europe, „MMG Working Paper”, nr 09-04.
• Wojtowicz-Huber Bernadetta, 1987, „Kształtowanie się świadomości narodowej Łemkow w latach 1848-1939”, Uniwersytet Jagielloński, Krakow (praca magisterska).
• Zawistowska Alicja, 2007, Mniejszości w mediach: konteksty i granice prezentacji, „Pogranicze. Studia Społeczne”, t. 13.

Identifiers

DOI

10.2478/kultura-2013-0026