FROM AL-RASHID TO OSAMA BIN LADEN. TRANSFORMATIONS OF THE ARCHETYPES OF EASTERN PEOPLE IN THE IMAGINATION OF THE WEST

• Authors: Mirosław Gołuński

Title variants

PL

OD AL-RASHIDA DO OSAMY BIN LADENA. PRZEMIANY ARCHETYPÓW LUDZI WSCHODU W WYOBRAŹNI ZACHODU

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The West created two archetypes of Muslim. The fi rst is the East wise man, the hero of ´The Fairy Tales of 1001 nights’ (the historical realization was Saladyn). The second is dangerous, Freudian ‘uncanny’ (the Man of the Mountain or Osama bin Laden now). For me the attack on the World Trade Centre on September 11, 2001 is the point of turn the imagological point of view on that archetypes. Both of types operated from Medieval on imagination of the West. They together created the view of Said’s Eastman. At the same time he is knowing, tamed and dangerous, ‘uncanny’ threat. The long time the West could see more the fi rst and act the East more ‘canny’ and dependent. 11/09 changed this perspective.

PL

Zachód wytworzył dwa podstawowe, mityczne archetypy muzułmanina. Pierwszy to wschodni mędrzec, bohater Baśni z tysiąca i jednej nocy, którego historyczną realizacją jest Saladyn, drugi zaś to groźny, opisany przez Freuda jako „niesamowity”, Starzec z Gór, za którego współcześnie uznawany jest Osama bin Laden.Przyjmując za punkt wyjścia ataki terrorystyczne z 11 września 2001 r., autor ukazał przesunięcie w imagologicznym odczytywaniu w obrębie zarysowanych archetypów. Oba typy funkcjonują w wyobraźni Zachodu od średniowiecza, wspólnie kreując ambiwalentny obraz Saidowskiego człowieka Wschodu, jednocześnie znanego, w jakimś stopniu oswojonego i groźnego, stanowiącego nie w pełni zrozumiałe zagrożenie. Od czasów kolonialnych Zachód „pozwalał” sobie na widzenie pierwszego, czyniąc Wschód bardziej widzialnym („samowitym”) i bardziej podporządkowanym. Wydarzenia z 11 września wymusiły zmianę tej perspektywy.

Keywords

EN

Al-Rashid; orientalism; the Man of the Mountain; uncanny; Saladin

PL

Al-Rashid; orientalizm; Starzec z Gór; niesamowite; Saladyn

• Publisher: Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Journal: Studia Humanistyczne AGH
• Year: 2019
• Volume: 18
• Issue: 1
• Pages: 53-62

Dates

published

2019-03-30

Contributors

author

Mirosław Gołuński

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Instytut Filologii Polskiej i Kulturoznawstwa, Katedra Literatury Powszechnej i Komparatystyki

References

• Ajdaczić, Dejan. 2008. Zmiana tożsamości narodowej a opozycja ‘swój’/’obcy’, „Etnolingwistyka”, 20: 149–157.
• Alighieri, Dante. 1989. The Divine Comedy, transl. Charles Eliot Norton, Chicago: William Benton.
• Le Chanson de Roland. 1990. Édition critique et traduction de Jan Short, Paris: Librairie Générale Française.
• Baśnie z 1001 nocy. 1966. Transl. Wacław Kubiak, introduction Tadeusz Lewicki, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Bernal, Martin. 1987. Black Athena. The Afroasiatic Roots of Classical Civilization, New Jersey: Rutgers University Press.
• Bowden, Oliver. 2011. Assassin’s Creed: The Secret Crusade, The untold story of Altair – the Master Assassin, New York: Ace Books.
• Fowler, Corinne. 2007. Chasing Tales. Travel Writing, Journalism and the History of British Ideas of Afghanistan, Amsterdam: Rodopi.
• Freud, Sigmund. 1997. Niesamowite, in: Pisma psychologiczne, transl. Robert Reszke, Warszawa: Wydawnictwo KR, pp. 233–263.
• Gołuński, Mirosław. 2013. Pierwsza krucjata oczami kobiet (“Aleksjada” Anny Komneny i “Krzyżowcy” Zofi i Kossak), in: Mity i motywy w perspektywie komparatystycznej. Komparatystyka między Mickiewiczem a dniem dzisiejszym III, ed. Lidia Wiśniewska, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, pp. 113–138.
• Hauziński, Jerzy. 2016. Asasyni. Legendarni zabójcy w czasach krucjat, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Hobsbawm, Eric and Terence Ranger. 1983. The Invented Tradition, Cambridge: Cambridge University Press.
• Iwaszkiewicz, Jarosław. 1971. Czerwone tarcze, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kossak, Zofi a. 1990a. Bez oręża, t. 1–2, Bielsko-Biała: Instytut Wydawniczy Pax.
• Kossak, Zofi a. 1990b. Król Trędowaty, Bielsko-Biała: Instytut Wydawniczy Pax.
• Leerssen, Joep. 2007. Imagology: History and Method, in: Imagology. The Cultural Construction and Literary Representation of National Characters. A Critical Survey, ed. Manfred Beller, JoepLeerssen, Amsterdam: Rodopi.
• Mitchell, Timothy. 2001. Egipt na wystawie świata, transl. Ewa Klekot, Warszawa: PIW.
• Mortka, Marcin. 2008–2010. Miecz i kwiaty, t. 1–3, Lublin: Fabryka Słów.
• Runciman, Steven. 2009. Dzieje wypraw krzyżowych, t. 2: Królestwo Jerozolimskie i Frankijski Wschód. 1100–1187, transl. Jerzy Schwakopf, Katowice: Książnica.
• Said, Edward. 1979. Orientalism, New York: Pantheon.
• Scott, Walter. 2009. The Talisman, https://www.gutenberg.org/fi les/1377/1377-h/1377-h.htm [4.06.2018].
• Tasso, Torquato. 2008. Jerusalem Delivered, transl. Edward Farfax, http://www.gutenberg.org/cache/epub/392/pg392-images.html [4.06.2018].
• Watt, Ian. 2015. The Rise of the Novel, Studies in Defoe, Cambridge: Richardson and Fielding.
• Wiśniewska, Lidia. 2011. „Stoff geschichte”, imagologia i konstruktywiczne uprawomocnienia komparatystyki, „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza”, 4(46): 233–244.
• Zacharasiewicz, Waldemar. 2010. Imagology Revisted, Amsterdam: Rodopi.

Identifiers

DOI

10.7494/human.2019.18.1.53