Praca zawodowa w życiu osób z chorobą nowotworową

• Authors: Magdalena Pluta

Title variants

EN

Professional work in the lives of people with cancer

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Nowotwory złośliwe stanowią poważny problem zdrowotny, społeczny i ekonomiczny. Ze względu na postęp medycyny wzrasta liczba osób wyleczonych z choroby, które muszą się zmierzyć z podjęciem pracy zawodowej lub powrotem do niej. Celem artykułu jest wskazanie miejsca i roli tej pracy w życiu osób z rakiem, problemów, z jakimi się one zmagają po powrocie do pracy oraz zasygnalizowanie możliwych dróg ich rozwiązania. Tekst został wzbogacony o fragmenty wywiadów asynchronicznych online z kobietami z chorobą nowotworową (n=10) będącymi w wieku aktywności zawodowej oraz komentarze interpretacyjne. Badania uwidaczniają, że praca zawodowa niesie ze sobą wiele korzyści dla chorujących, ale jednocześnie jest przyczyną doświadczania licznych trudności. Pacjentom i pracodawcom brakuje wiedzy na temat możliwości wsparcia osób chorych przewlekłe w procesie pracy, działania interwencyjnie są rzadko podejmowane, a pomoc ze strony państwa jest niewystarczająca. W związku z tym istnieje pilna potrzeba wdrożenia działań mających na celu wspierać pacjentów i ich pracodawców w procesie pracy.

EN

Cancer is a serious health, social and economic problem. Due to the advancement of medicine, the number of people who are cured and have to face taking up or returning to work increases. The article indicates the place and role of professional work in the lives of people with cancer, the problems they face after returning to work, and signals possible ways of solving them. The text is enriched with fragments of online asynchronous interviews with women with cancer (n=10), and some interpretations. Research shows that professional work brings many benefits for the sick, but at the same time causes them to experience many difficulties. Both patients and employers lack knowledge about the possibilities of support, intervention measures are rarely taken, and the assistance offered by the state is insufficient. Therefore, there is an urgent need to implement measures to support patients and their employers in the work process.

Keywords

PL

choroba nowotworowa; praca zawodowa; powrót do pracy; trudności w pracy; korzyści z pracy; interwencja powrotu do pracy; niepełnosprawność a nowotwory

EN

cancer; return to work; professional work; difficulties at work; benefits from work; return to work intervention; disability and cancer

• Publisher: Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Journal: Studia Humanistyczne AGH
• Year: 2020
• Volume: 19
• Issue: 3
• Pages: 15-32

Dates

published

2020-09-30

received

2020-04-27

revised

2020-05-31

accepted

2020-06-02

Contributors

author

Magdalena Pluta

• Wydział Pedagogiki, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Polska

References

• Amir, Ziv, David Neary i Karen Luker. 2008. Cancer survivors’ views of work 3 years post diagnosis: a UK perspective, „European Journal of Oncology Nursing”, 12: 190–197.
• Antoszewska, Beata. 2006. Dziecko z chorobą nowotworową – problemy psychopedagogiczne, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• CBOS. 2018. Codzienna aktywność Polaków. Autoportret i obraz środowiska społecznego w latach 1988–2018.
• Choroba nowotworowa – doświadczenia pacjentów. 2014. http://www.ludziedlaludzi.pl/database/uploads/file/Chorobaproc.20nowotworowaproc.20-proc.20doproc.C5proc.9Bwiadczeniaproc.20pacjentproc.C3proc.B3w.pdf [10.03.2020].
• Choroby przewlekłe a Polscy pracodawcy. 2018. http://www.pracujeznia.pl/upload/file/Raport_choroby_przewlekle_a_Polscy_pracodawcy.pdf [10.03.2020].
• De Boer, Angela, Taina Taskila, Anneli Ojaravi, Frank Van Dijk i Jos Verbeek. 2009. Cancer survivors and unemployment: a meta-analysis and meta-regression, „JAMA”, 301, 7: 753–762.
• De Boer, Angela, Taina Taskila, Sietske Tamminga, Michael Feurestein, Monique Frings-Dresen i Jos Verbeek. 2015. Interventions to enhance return‐to‐work for cancer patients, Cochrane Database of Systematic Reviews, 9. Art. No.: CD007569, https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD007569.pub3/epdf/full [10.03.2020].
• Deręgowska, Justyna. 2010. Dziecko z chorobą nowotworową w rodzinie. Diagnoza. Wsparcie [praca doktorska], Poznań.
• Deręgowska, Justyna. Coaching jako wyraz otwartości na potrzebę rozwoju pacjenta chorego onkologicznie, „Pielęgniarstwo Polskie”, 3, 61: 431–438.
• Fitch Margaret i Irene Nicoll. 2019. Returning to work after cancer: Survivors', caregivers', and employers' perspectives, „Psycho-oncology”, 29: 792–798.
• Furmanek, Waldemar. 2013. Humanistyczna pedagogika pracy : praca człowieka (z aksjologicznego punktu widzenia), Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Giermanowska, Ewa. 2015. Ekonomiczne, prawne i kulturowe uwarunkowania zmian zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Perspektywa pracodawców i wyzwania dla polityki społecznej, „Studia Oeconomica Posnaniensia”, 3, 10: 7–24.
• Giermanowska, Ewa, Mariola Racław i Dorota Szawarska. 2020. Employing People with Disabilities, Palgrave Pivot: Cham.
• Giermanowska, Ewa. 2013. Dobre praktyki pracodawców w zatrudnianiu niepełnosprawnych pracowników, w: Maria A. Paszkowicz i Marcin Garbat (red.), Osoby z niepełnosprawnościami w polityce społecznej, t. 1: Praca zawodowa [e-book], s. 117–129.
• Grunfeld, Elizabeth i Alethea Cooper. 2012. A longitudinal qualitative study of the experience of working following treatment for gynaecological cancer, „Psycho-Oncology”, 21, 1: 82–89.
• Jaglarz, Ewa. 2017. Praca i jej znaczenie dla osób z niepełnosprawnością. Prawny i społeczny wymiar funkcjonowania zawodowego osób z niepełnosprawnością, „Studia Socialia Cracoviensia”, 2, 17, 181–196.
• Kawczyńska-Butrym, Zofia. 2006. Koncepcja niwelowania indywidualnych barier w poszukiwaniu pracy przez osoby niepełnosprawne, „Aktywizacja Zawodowa Osób Niepełnosprawnych”, 3–4, 7–8, 199–213.
• Kennedy, Fiona, Catherine Haslam i Julie Pryce. 2007. Returning to work following cancer: a qualitative exploratory study into the experience of returning to work following cancer, „European Journal of Cancer Care”, 16, 1: 17–25.
• Kilijanek-Cieślik, Agnieszka i Magdalena Płaska. 2018. Identyfikacja i zrozumienie problemów oraz potrzeb osób z wybranymi chorobami przewlekłymi. Raport z badania jakościowego. Badanie jakościowe realizowane w ramach przygotowań do kampanii społecznej „Choroba? Pracuję z nią!”, http://www.pracujeznia.pl/upload/file/Choroba_Pracujeznia_raport_z_badania_jakosciowego.pdf [10.03.2020].
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U z 1997 r., nr 78, poz. 483.
• Kosakowski, Czesław. 2003. Węzłowe problemy pedagogiki specjalnej, Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
• Kubacka-Jasiecka, Dorota. 1999. Problematyka lęku i zmaganie się z lękiem w chorobie nowotworowej, w: Dorota Kubacka-Jasiecka i Władysław Łosiak (red.), Zmagając się z chorobą nowotworową, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Maarschalkerweerd van, Pomme, Jany Rademakers i Mieke Rijken. 2017. Cancer survivors’ activation to self‐management and its relationship with participation in paid work and work‐related problems, „Psycho-Oncology”, 26: 1881–1887.
• Meho, Lokman I . 2006. E-Mail Interviewing in Qualitative Research: A Methodological Discussion, „Journal of American Society for Information Science and Technology”, 57: 1284–1295.
• Nowak, Anna. 2002. Bezrobocie wśród niepełnosprawnych, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• OECD. 2019. Health at a Glance 2019: OECD Indicators, Paris: OECD Publishing, https://doi.org/10.1787/4dd50c09-en [10.03.2020].
• Pacian, Anna, Ewa Pakuła, Sylwia Gomółka i Janusz J. Kraczkowski. 2013. Przegląd populacji kobiet zrzeszonych w klubie amazonek oraz analiza ich sytuacji zawodowej i finansowej przed i po przebytym zabiegu mastektomii, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, 19, 3: 356–361.
• Petersen, Kirsten, Anette-Mette Momsen, Christina Malmose Stapelfeldt, Pia Riis Olsen i Claus Vinther Nielsen. 2018. Return-to-work intervention during cancer treatment – The providers’ experiences, „European Journal of Cancer Care”, 27: e12793, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/ecc.12793 [10.03.2020].
• Rasmussen, Dorte i Beth Elverdam. 2008. The meaning of work and working life after cancer: an interview study, „Psycho-Oncology”, 17: 1232–1238.
• Rydzyński, Konrad. 2018. Choroby przewlekłe a powroty do pracy – zakres problemu, uwarunkowania i ograniczenia [prezentacja danych przygotowana przez Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi], https://rpo.lodzkie.pl/slider/item/download/395_c26d658dab1f859ceaff001c0a747b8f [10.03.2020].
• Stapelfeldt, Christina Malmose, Merete Labriola, Anders Bonde Jensen, Niels Trolle Andersen, Anne-Mette Momsen i Claus Vinther Nielsen. 2015. Municipal return to work management in cancer patients undergoing cancer treatment: A protocol on a controlled intervention study, „BMC Public Health”: 1–11, https://bmcpublichealth.biomedcentral.com/track/pdf/10.1186/s12889-015-2062-1 [20.03.2020].
• Stergiou-Kita, Mary, Alisa Grigorovich, Victrine Tseung, Elizabeth Milosevic, Debbie Hebert, Stephanie Phan i Jennifer Jones. 2014. Qualitative meta-synthesis of survivors’ work experiences and the development of strategies to facilitate return to work, „Journal Cancer Survivorship”, 8: 657–670.
• Tobiasz-Adamczyk, Beata. 2012. „Życie w ramach” wyznaczonych chorobą nowotworową – rola socjologii medycyny, „Przegląd Socjologiczny”, 2: 81–118.
• Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, Dz.U. z 2009 r., nr 175, poz. 136 z późn. zm.
• Walentynowicz-Moryl, Katarzyna. 2017. Indywidualny wywiad online – technika asynchroniczna, „Studia z Nauk Społecznych”, 3: 55–65.
• Wells, Mary, Brian Williams, Danielle Firnigl, Heidi Lang, Joanne Coyle, Thilo Kroll i Steve MacGillivray. 2013. Supporting ‘work-related goals’ rather than ‘return to work’ after cancer? A systematic review and meta-synthesis of 25 qualitative studies, „Psycho-Oncology”, 22: 1208–1219.
• Wojciechowska, Urszula, Paweł Olasek, Krzysztof Czauderna i Joanna Didkowska. 2016. Nowotwory złośliwe w Polsce w 2014 roku, Warszawa: Ministerstwo Zdrowia.

Identifiers

DOI

10.7494/human.2020.19.3.15