Być pracownikiem z zespołem Downa. Dobre praktyki wsparcia aktywności zawodowej trójmiejskich projektów PRZYSTANEK SZEKSPIR i SZEKSPIR NA START.

• Authors: Agnieszka A. Woynarowska

Title variants

EN

Being an employee with Down's syndrome. Good practices supporting professional activity stemming from PRZYSTANEK SZEKSPIR and SZEKSPIR NA START projects, carried out in the Tri-City.

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia dobre praktyki wspierające aktywność zawodową osób z zespołem Downa realizujące się w działaniach trójmiejskich projektów PRZYSTANEK SZEKSPIR i SZEKSPIR NA START. Ukazane działania, w całej sile swojej koncepcji i wiary w równość, próbują włączyć do rynku dobrodziejstwa pracy osoby z tego kręgu uprzywilejowanych wykluczone. Aby zrekonstruować działania, relacje i znaczenia doświadczeń pracy objawiające się w przestrzeni projektów, autorka przeprowadziła projekt badawczy, którego ramę metodologiczną stanowiła metoda etnograficzna. Materiał badawczy został zebrany przy pomocy obserwacji, wywiadów pogłębionych, wywiadów etnograficznych i notatek terenowych. Rozpatrując dobre praktyki wspierające aktywność zawodową osób z zespołem Downa, autorka prezentuje w tekście odpowiedzi na następujące pytania problemowe: Jak realizowane są omawiane projekty aktywności zawodowej? Co się wydarza/ dzieje w projektach? Jakie znaczenia swoim doświadczeniom pracy nadają pracownicy z zespołem Downa? Jak pracę tychże pracowników postrzegają ich współpracownicy, trenerzy pracy oraz pracodawcy?

EN

The article showcases good practices supporting professional activity of people with Down’s syndrome, who take an active part in the various ventures undertaken as part of the PRZYSTANEK SZEKSPIR and SZEKSPIR NA START projects, carried out in the Tri-City. In order to reconstruct the activities, relations and meanings of the work experience manifested in the space of the projects, the author carried out a research project using the ethnographic method as its methodological framework. The study material was collected by means of observations, in-depth interviews, ethnographic interviews and field notes. In the paper, the author offers answers to the following questions regarding a number of issues: How are the presented professional activity projects carried out? What happens within these projects? What meanings do employees with Down’s syndrome assign to their work experience? How is these employees’ work perceived by their colleagues, job coaches and employers?

Keywords

PL

niepełnosprawność intelektualna; aktywizacja zawodowa; praca osób z zespołem Downa; system wsparcia aktywności zawodowej; wsparcie w pracy

EN

intellectual disability; professional activation; work of people with Down’s syndrome; support system for professional activity; support at work

• Publisher: AGH University of Science and Technology
• Journal: Studia Humanistyczne AGH
• Year: 2020
• Volume: 19
• Issue: 3
• Pages: 51-72

Dates

published

2020-09-30

received

2020-03-03

revised

2020-05-06

accepted

2020-05-06

Contributors

author

Agnieszka A. Woynarowska

• Instytut Pedagogiki, Zakład Pedagogiki Specjalnej, Uniwersytet Gdański, Polska

References

• Angrosino, Michael. 2010. Badania etnograficzne i obserwacyjne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bauman, Zygmunt. 2004. Życie na przemiał, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Bauman, Zygmunt. 2006. Praca, konsumpcjonizm i nowi ubodzy, Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Charmaz, Kathy. 2009. Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Giddens, Anthony. 2010. Nowoczesność i tożsamość, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Giermanowska, Ewa. 2016. Kulturowe uwarunkowania zatrudnienia osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy, Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania, nr IV, s. 81–96.
• Giermanowska, Ewa i Mariola Racław . 2014. Pomiędzy polityką życia, emancypacją i jej pozorowaniem. Pytania o nowy model polityki społecznej wobec zatrudnienia osób niepełnosprawnych., „Studia Socjologiczne”, 2, 213: 107–128.
• Główny Urząd Statystyczny. Aktywność ekonomiczna ludności Polski BAEL II kwartał 2019. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-bezrobotni-bierni-zawodowo-wg-bael/aktywnosc-ekonomiczna-ludnosci-polski-ii-kwartal-2019-roku,4,34.html. Dostęp 27.02.2020.
• Hammersley, Martyn i Paul Atkinson. 2000. Metody badań terenowych, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Karney, Janina. 2007. Przedsiębiorczość jednostki w Polsce jako ważny wyznacznik współczesnych działań edukacyjnych, w: Zygmunt Wiatrowski i Kazimierz Ciżkowicz (red.), Pedagogika pracy i andragogika z myślą o dorastaniu, dorosłości i starości człowieka w XXI wieku, t. 1, Włocławek: Oficyna Wydawnicza Lega.
• Konwencja o Prawach Osób Niepełnosprawnych (KPON) ONZ. Dziennik Ustaw Rzeczpospolitej Polskiej, Warszawa dnia 25.10.2012. Poz. 1169. http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20120001169/O/D20121169.pdf. Dostęp 1.03.2020.
• Kubinowski, Dariusz. 2011. Jakościowe badania pedagogiczne, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Kukla, Daniel, Wioleta Duda i Monika Czerw-Bajer. 2011. Osoby niepełnosprawne w systemie edukacji i poradnictwa zawodowego, Warszawa: Difin.
• Kwiatkowski, Stefan. 2006. Pedagogika pracy, w: Bogusław Śliwerski (red.), Pedagogika, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, s. 235–240.
• Mikulski, Jerzy. 1995. Rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych, w: Julian Auleytner (red.), Polityka społeczna. Stan i perspektywy, Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, s. 220–230.
• Mladenov, Teodor. 2015. Questioning productivism through the lens of disability: reflections on state socialist and postsocialist disability policy, https://alterconf2015.sciencesconf.org/conference/alterconf2015/pages/Livret.pdf.
• Niedbalski, Jakub. 2017. Wymiary, konteksty i wzory karier, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Piotrowicz, Radosław. 2010. Wyznaczniki dorosłości osób z zespołem downa, w: Bogusława Kaczmarek (red.), Trudna dorosłość osób z zespołem Downa, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, s. 85–99.
• Projekt „Przystanek Szekspir”, https://jatez.org.pl/przystanek-szekspir . Dostęp 22.02.2020.
• Projekt „Szekspir na Start”, https://jatez.org.pl/szekspir-na-start . Dostęp 22.02.2020.
• Rancière, Jacques. 2008. Na brzegach politycznego, Kraków: Ha!art.
• Rzeźnicka-Krupa, Jolanta. 2009. Niepełnosprawność i świat społeczny. Szkice metodologiczne. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Stańczyk, Piotr. 2012. Praca, w: Małgorzata Cackowska, Lucyna Kopciewicz, Mieczysław Patalon, Piotr Stańczyk, Karolina Starego i Tomasz Szkudlarek, Dyskursywna konstrukcja podmiotu, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, s. 155–207.
• Szczupał, Bernadetta. 2010. Aktywizacja zawodowa i społeczna osób z zespołem Downa jako jedna z form przezwyciężenia dyskryminacji w dostępie do rynku pracy, w: Bogusława Kaczmarek (red.), Trudna dorosłość osób z zespołem Downa, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, s. 343–364.
• Szkudlarek, Tomasz. 2015. Różnice, równość i edukacja: polityki inkluzji i ignorancja, w: Tomasz Szkudlarek i Alicja Komorowska-Zielony (red.), Różnice, edukacja, inkluzja, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, s. 53–70.
• Wapiennik, Ewa. 2007. Report on the employment of disabled people in European countries. Country: Poland, Academic Network of European Disability Experts (ANED), https://www.disability-europe.net/downloads/508-pl-employment-report . Dostęp 4.02.2020.
• Wasilewska, Natalia i Przemysław Nosal. 2016. Niepełnosprawny jako pracujący w systemie ekonomii społecznej w: Elżbieta Zakrzewska-Manterys i Jakub Niedbalski (red.), Samodzielni, zaradni, niezależni. Ludzie niepełnosprawni w systemie polityki, pracy i edukacji, Łódź Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 147–176.
• Waszkowski, Henryk. 2016. Ruch spółdzielczości inwalidów i jego znaczenie dla rozwoju rehabilitacji osób niepełnosprawnych w Polsce, „Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania”, IV: 97–122.
• Zakrzewska-Manterys, Elżbieta (red.). 2014. Podręcznik dla zainteresowanych wprowadzaniem osób upośledzonych umysłowo na rynek pracy do sektora społecznego, Warszawa: PFRON.
• Zakrzewska-Manterys, Elżbieta. 2018. Zatrudnienie wspomagane – przejście z WTZ do zatrudnienia w firmach na otwartym rynku pracy, „Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania, IV: 51–63.

Identifiers

DOI

10.7494/human.2020.19.3.51