Problemy dostępności Uniwersytetów Trzeciego Wieku dla niepełnosprawnych seniorów

• Authors: Joanna Wojtyńska

Title variants

EN

Accessibility problems of Third Age Universities for disabled seniors

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Polska od lat działa na rzecz realizacji idei lifelong learning, m.in. poprzez uchwalenie dokumentu „Perspektywa uczenia się przez całe życie”. Jedną z kwestii, którą w nim odnotowano, jest znaczenie uczenia się dla utrzymania aktywności seniorów oraz rozwój Uniwersytetów Trzeciego Wieku, jako instytucji edukujących osoby starsze. Wiadomo, że od 32 do 52 procent tej populacji stanowią osoby z ograniczoną sprawnością. Dla tych osób korzystanie z oferty UTW zależy w dużej mierze od uwzględniania ich szczególnych potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Artykuł przybliża m.in. wymagania ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami oraz standardy dostępności dla polityki spójności 2014-2020. Autorka dokonuje analizy stron internetowych UTW, szukając odpowiedzi na pytanie: jakie oferty kierowane są do osób z niepełnosprawnościami? Z przeprowadzonej analizy wynika, że niepełnosprawni seniorzy są wciąż grupą marginalizowaną. Jednak dokładną odpowiedź na pytanie o dostęp osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności do Uniwersytetów Trzeciego Wieku mogłyby dać jedynie badania przeprowadzone na szerszą skalę.

EN

Poland has been working for years to implement the idea of lifelong learning, including by adopting a document "Lifelong Learning Perspective". One of the issues noted in this document is the importance of learning to keep active seniors. Statistics show that between 32 and 52 percent of this population are people with reduced ability. For them, the use of UTW depends on taking into account their special needs arising from disability. The article shows requirements of the Act on ensuring accessibility for people with special needs and accessibility standards for cohesion policy 2014-2020. The author analyzes the content of UTW websites, seeking answers to the question: are they targeted at people with disabilities? The analysis shows that disabled seniors are still a marginalized group. The exact answer to the question about the access of people with disabilities to UTW could only give a study conducted on a larger scale.

Keywords

PL

niepełnosprawność; starość; osoby niepełnosprawne; seniorzy; dostępność; Uniwersytet Trzeciego Wieku

EN

Disability; old age; disabled people; seniors; accessibility; university of the Third Age

• Publisher: Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Journal: Studia Humanistyczne AGH
• Year: 2020
• Volume: 19
• Issue: 3
• Pages: 93-122

Dates

published

2020-09-30

received

2020-04-05

revised

2020-07-21

accepted

2020-07-22

Contributors

author

Joanna Wojtyńska

References

• Borczyk, Wiesława, Wojciech Nalepa, Barbara Knapik i Wojciech Knapik. 2019. Standardy działania uniwersytetów trzeciego wieku w Polsce, Nowy Sącz: Ogólnopolska Federacja Stowarzyszeń Uniwersytetów Trzeciego Wieku, Fundacja Rozwoju Ziem Górskich.
• Chabior, Agata, Artur Fabiś i Joanna K. Wawrzyniak. 2014. Starzenie się i starość w perspektywie pracy socjalnej, Warszawa: CRZL.
• Czerniawska, Olga. 1998. Edukacyjne aspekty jakości życia, w: Olga Czerniawska (red.), Style życia w starości, Łódź: WSHE, s. 11–16.
• Delors, Jacques (red.). 1988. Edukacja – jest w niej ukryty skarb: raport dla UNESCO Międzynarodowej Komisji do spraw Edukacji dla XXI wieku, Warszawa: Stowarzyszenie Oświatowców Polskich: Wydawnictwa UNESCO.
• Gołdys, Aleksandra, Łucja Krzyżanowska, Monika Stec i Łukasz Ostrowski. 2012. Zoom na UTW. Raport z badania, Warszawa: Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę”.
• GUS. 2016. Uniwersytety Trzeciego Wieku w roku akademickim 2014/2015, Warszawa: GUS.
• GUS. 2019a. Uniwersytety trzeciego wieku w Polsce w 2018 r., Gdańsk: GUS.
• GUS. 2019b. Uniwersytety Trzeciego Wieku w roku akademickim 2017/2018, Gdańsk: GUS.
• Kilian, Marlena. 2015. Metodyka edukacji osób w starszym wieku. Podstawowe wskazówki i zasady, “Forum Pedagogiczne”, 1: 171–185.
• Pikuła, Norbert G. 2015. Poczucie sensu życia osób starszych. Inspiracje do edukacji w starości, Kraków: Impuls.
• Rubacha, Krzysztof. 2008. Metodologia badań nad edukacją, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Sikora, Magdalena. 2013. Potrzeby osób starszych w kontekście procesu uczenia się, w: Katarzyna Lipka-Szostak (red.), Edukacja osób starszych. Uwarunkowania. Trendy. Metody, Warszawa: STOP, s. 41–46.
• Skibińska, Ewa. 2008. Proces kształcenia seniorów, w: Artur Fabiś (red.), Aktywność społeczna, kulturalna i oświatowa seniorów, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Administracji, s. 95–114.
• Stuart-Hamilton, Ian. 2006. Psychologia starzenia się. Wprowadzenie, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Wilowska, Julia. 2007. Uczenie się od nauczyciela i od rówieśników w procesie edukacji artystycznej podejmowanej w okresie późnej dorosłości, w: Anna I. Brzezińska, Kinga Ober-Łopatka, Radosław Stec i Katarzyna Ziółkowska (red.), Szanse rozwoju w okresie późnej dorosłości, Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora, s. 147–167.
• Zych, Adam A. 2009. Przekraczając smugę cienia. Szkice z gerontologii i tanatologii, Katowice: Śląsk.
• Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzona w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r., Dz.U. z 2012 r., poz. 1169.
• MIiR. 2018. Załącznik nr 2. Standardy dostępności dla polityki spójności 2014–2020, w: Wytyczne w zakresie realizacji zasady równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami oraz zasady równości szans kobiet i mężczyzn w ramach funduszy unijnych na lata 2014–2020, Warszawa: MIiR.
• Perspektywa uczenia się przez całe życie, załącznik do uchwały Nr 160/2013 Rady Ministrów z dnia 10 września 2013 r.
• Uchwała nr 237 Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014–2020, „Monitor Polski” 2014, poz. 52.
• Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, Dz.U. z 2019 r., poz. 1696.
• Akademia Trzeciego Wieku przy Collegium Da Vinci. https://cdv.pl/o-nas/collegium-da-vinci/atw/ [9.03.2020].
• Gostyński Uniwersytet Trzeciego Wieku. http://gutw.logostyn.pl/ [28.02.2020].
• Jędrzejowski Uniwersytet Trzeciego Wieku. http://www.utwjedrzejow.pl/ [20.03.2020].
• Stowarzyszenie Uniwersytet Trzeciego Wieku w Sokółce. http://www.utwsokolka.cba.pl/ [16.03.2020].
• Stowarzyszenie Włocławski Uniwersytet Seniora. http://ksw.wloclawek.pl/dzialania/kujawsko-dobrzynski-uniwersytet-trzeciego-wieku/stowarzyszenie-wloclawski-uniwersytet-seniora/ [8.03.2020].
• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach. https://ujk.edu.pl/projekt_uniwersytet_aktywnego_seniora.html [27.02.2020].
• Uniwersytet Trzeciego Wieku w Białymstoku. http://utw.uwb.edu.pl/ [14.02.2020].
• Uniwersytet Trzeciego Wieku w Działdowie. http://www.utwdzialdowo.eu/ [21.03.2020].
• Uniwersytet Trzeciego Wieku w Wyższej Szkole Humanitas. https://www.humanitas.edu.pl/UTW/UTW_UTW_Humanitas [7.03.2020].
• Uniwersytet Każdego Wieku Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu. https://www.wsb.pl/poznan/studia-i-szkolenia/uniwersytet-kazdego-wieku [8.03.2020].
• Uniwersytet Trzeciego Wieku Ateneum – Szkoły Wyższej w Gdańsku. https://www.ateneum.edu.pl/oferta/uniwersytet-trzeciego-wieku/uniwersytet-trzeciego-wieku/ [7.03.2020].
• Uniwersytet Trzeciego Wieku i Osób Niepełnosprawnych w Elblągu. http://www.utwion.elblag.pl/ [27.02.2020].
• Uniwersytet Trzeciego Wieku przy Wyższej Szkole Menedżerskiej. http://wsm.warszawa.pl/kandydaci/praski-uniwersytet-iii-wieku/utw [5.03.2020].
• Uniwersytet Trzeciego Wieku w Czersku.http://archiwalna.czersk.pl/uniwersytet-trzeciego-wieku/historia/ [14.02.2020].
• Uniwersytet Trzeciego Wieku w Żyrardowie. http://www.utwzyrardow.pl/ [6.03.2020].
• Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie.https://wsiz.rzeszow.pl/uczelnia/jednostki-wsiiz/inne-jednostki/akademia-50-plus/projekt-uczelnia-dla-iii-wieku/ [7.03.2020].

Identifiers

DOI

/10.7494/human.2020.19.3.93