Poznanie naukowe i kanony nauki

• Authors: Sadowski, Adam , Szydlik, Anna

Title variants

PL

Acquisition of knowledge and canons of science

Abstracts

PL

Nauka jest nie tylko procesem pozyskiwania wiedzy, ale również sposobem realizacji potrzeby poznawczej jednostki. Podstawowym jej celem jest tworzenie czegoś nowego. Poznanie naukowe przebiega w umyśle samego badacza, a jego kluczową cechą jest interdyscyplinarność. Dyskusja na temat odróżniania poznania naukowego od nienaukowego jest aktualna zwłaszcza w dziedzinie nauk ekonomicznych. Celem artykułu jest analiza istoty poznania i wybranych kanonów naukowych w odniesieniu do ekonomii. Autorzy zakładają, że stosowanie kanonów nauki i predyspozycje samego badacza determinują wynik procesów poznawczych. Opracowanie obejmuje opis pojęć, takich jak: poznanie, wyjaśnienie naukowe, rodzaje metod i procesów poznania naukowego, paradygmat. Ma to ułatwić rozwiązywanie problemów w sposób naukowy, przede wszystkim badaczom nauk ekonomicznych.

EN

Science is not only a process of knowledge acquisition, but also a way in which individuals fulfill their cognitive needs. Its main aim is creation, construction of something new. Scientific knowledge takes place in the mind of a researcher and its key feature is an interdisciplinary character. The debate on distinguishing scientific from non-scientific cognition is still valid, especially in the field of economic sciences. The aim of this paper is to analyze the essence of cognition and selected scientific canons with regard to economics. The author assumes that the use of the canons of science and the capacities of the researcher determine the outcome of cognitive processes. The study includes a description of such concepts as cognition, scientific explanation, types of methods and processes of scientific cognition, and paradigm. This is designed to make it easier to solve problems in a scientific manner, primarily for all the researchers in the field of economics.

Keywords

EN

nauka; poznanie naukowe; kanony nauki; ekonomia; science; acquisition of knowledge; canons of science; economics

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
• Journal: Optimum. Studia Ekonomiczne
• Year: 2016
• Volume: 2(80)

Dates

published

2016

Contributors

author

Sadowski, Adam

author

Szydlik, Anna

References

• Ajdukiewicz K., 1985, Język i poznanie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Ajdukiewicz K., 2003, Zagadnienia i kierunki filozofii, Wydawnictwo Antyk, Warszawa.
• Apanowicz J., 2000, Metodologiczne elementy procesu poznania naukowego w teorii organizacji i zarządzania, Wydawnictwo Diecezji Pelplińskiej Bernardinum, Gdynia.
• Apanowicz J., 2002, Metodologia ogólna, Wydawnictwo Diecezji Pelplińskiej Bernardinum, Gdynia.
• Apanowicz J., 2003, Metodologia nauk, Dom Organizatora, Toruń.
• Apanowicz J., 2005, Metodologiczne uwarunkowania pracy naukowej, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
• Bocheński J. M., 1992, Współczesne metody myślenia, Wydawnictwo ,,W drodze”, Poznań.
• Chalmers A. F., 1997, Czym jest to, co zwiemy nauką, Wydawnictwo Siedmiogród, Warszawa.
• Dach Z., 2007, Mikroekonomia dla studentów, Wydawnictwo Naukowe SYNABA, Kraków, http://cytaty.mfiles.pl/index.php/keyword/3626/0/kategoria_ekonomiczna (data wejścia: 12.03.2015).
• Einstein A., 1999, Pisma filozoficzne, tłum. K. Napiórkowski, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
• Encyklopedia PWN, http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3961800 (data wejścia: 12.03.2015).
• Grobler A., 2006, Metodologia nauk, Wydawnictwo Aureus, Wydawnictwo Znak, Kraków.
• Hajduk Z., 2011, Ogólna metodologia nauk, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
• Keller A., 2007, Nauka jako wytwór człowieka, [w:] Doktoranci o metodologii nauk ekonomicznych, K. Kuciński (red.), Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa.
• Kiełczewski D., 2009, Ewolucja modeli uprawomocniania wiedzy naukowej a metodologii nauk ekonomicznych, ,,Optimum. Studia Ekonomiczne”, nr 4 (44).
• Kowalewska R., 2007, Istota poznania naukowego, [w:] Doktoranci o metodologii nauk ekonomicznych, K. Kuciński (red.), Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa.
• Kuc B. R., 2012, Funkcje nauki. Wstęp do metodologii, Wydawnictwo TPM, Warszawa.
• Kuhn T. S., 1985, Dwa bieguny, tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kuhn T. S., 1970, Logic of discovery or Psychology of Research, [in:] Criticism and Growth of Knowledge, Lakatos I., Musgrave A. (eds.), Cambridge University Press.
• Kuhn T. S., The priority of paradigms, http://projektintegracija.pravo.hr/_download/repository/Kuhn_Structure_of_Scientific_Revolutions.pdf (data wejścia: 12.03.2015).
• Mazur M., 1979, Historia naturalna polskiego naukowca, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• Meredyk K., 2003, Przedmiot i metoda nauk ekonomicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
• Meredyk K., Struktura projektu naukowego, http://mikroekonomia.net/system/publication_files/330/original/25.pdf?1314952665 (data wejścia: 12.03.2015).
• Meredyk K., 2009, Współczesna metoda nauk ekonomicznych w ujęciu aplikacyjnym, ,,Optimum. Studia Ekonomiczne”, nr 4 (44).
• Motycka A., 2005, Rozum i intuicja w nauce, Wydawnictwo ENETEIA, Warszawa.
• Nauka i potrzeby jej zmian, http://www.zb.eco.pl/bzb/1/nauka.htm (data wejścia: 12.03.2015).
• Neal F., Shone R., 1982, Proces budowania modeli ekonomicznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Nadolna B., 2009, Metodologiczne aspekty prac naukowych z zakresu nauk ekonomicznych, „Oeconomica”, nr 273 (56).
• Pelc M., 2011, Elementy metodologii badań naukowych, Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej, Warszawa.
• Poskrobko B., 2011, Metodologiczne aspekty ekonomii zrównoważonego rozwoju, [w:] Ekonomia zrównoważonego rozwoju w świetle kanonów nauki, B. Poskrobko (red.), Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok 2011.
• Poskrobko B., 2009, Nauka i naukowość w ekonomii i zarządzaniu, ,,Optimum. Studia Ekonomiczne”, nr 4 (44).
• Poskrobko B., 2013, Paradygmat zrównoważonego rozwoju jako wiodący kanon w badaniu nowych obszarów ekonomii, „Ekonomia i Środowisko”, nr 3 (46).
• Popper K. R., 1992, Logika nauk społecznych, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, no. 1317, Prace filozoficzne, LXXI, Wrocław.
• Popper K. R., 1974, Objective Knowledge. An Evolutionary Approach, Clarendon Press, London.
• Popper K. R., Eccles J. C., 1977, The Self and Its Brain. An Argument for Interactionism, Routledge Taylor & Francis Group, London and New York.
• Prokopiuk J., Nauka i potrzeba jej przemiany, BZB, nr 1, ,,Ekorozwój 2020”.
• Sawka R., 2007, Kameralne metody badań naukowych, [w:] Doktoranci o metodologii nauk ekonomicznych, K. Kuciński (red.), Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa.
• Stachak S., 1997, Wstęp do metodologii nauk ekonomicznych, Wydawnictwo ,,Książka i Wiedza”, Warszawa.
• Słownik języka polskiego, http://sjpd.pwn.pl/haslo/inteligencja/ (data wejścia: 12.03.2015).
• Słownik języka polskiego, http://sjp.pwn.pl/szukaj/kategoria (data wejścia: 12.03.2015).
• Wilkin J., 2009, Czy ekonomia może być piękna? Rozważania o przedmiocie i metodzie ekonomii, „Ekonomista”, nr 3.
• Żukowski M., 2009, Ekonomia. Zarys wykładu, Wydawnictwo Uniwersytetu M. Curie-Skłodowskiej, Lublin.

Identifiers

URI

http://hdl.handle.net/11320/4633

DOI

10.15290/ose.2016.02.80.05