The Kraków School of Philosophy in Science: Profiting from Two Traditions

• Authors: Polak Paweł , Trombik Kamil
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

We set several aims for this paper: first, we wanted to attempt to show that from the perspective of historical and philosophical research, it is legitimate to accept the thesis for the existence of the Kraków School of Philosophy in Science, which was rooted in the activities of Michał Heller and Józef Życiński. We also wanted to make a comparative analysis of the basic specific determinants of the Lvov-Warsaw School (as a model for a philosophical school) and their correspondence in the Kraków School. Further, we wished to show how the Kraków School of Philosophy in Science is actually an adaptation of Kazimierz Twardowski’s model, of course taking into account the differences between them. Finally, we wanted to illustrate the nature of the philosophy in the Kraków School and discuss the current efforts to develop it further.

Keywords

EN

Kraków School of Philosophy in Science; Lvov-Warsaw School; philosophy of science; philosophy in science; Polish philosophy; Michał Heller; Józef Życiński; Kazimierz Twardowski

• Publisher: University of Warsaw, Institute of Philosophy
• Journal: Edukacja Filozoficzna
• Year: 2022
• Issue: 74
• Pages: 205-229

Contributors

author

Polak Paweł

author

Trombik Kamil

References

• Brożek A., Analiza i konstrukcja: o metodach badania pojęć w Szkole Lwowsko-Warszawskiej, Copernicus Center Press, Kraków 2020.
• Brożek A., Będkowski M., Chybińska A., Ivanyk S., Traczykowski D., Anti-Irrationalism: Philosophical Methods in the Lvov-Warsaw School, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2020.
• Brożek A., Będkowski M., Chybińska A., Ivanyk S., Traczykowski D., Antyirracjonalizm. Metody filozoficzne w Szkole Lwowsko-Warszawskiej, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2020.
• Brożek A., Chybińska A., eds., Fenomen szkoły lwowsko-warszawskiej, Wydawnictwo Academicon, Lublin 2016.
• Brożek A., Jadacki J.J., At the Sources of the Twentieth-Century Analytical Movement: Kazimierz Twardowski and His Position in European Philosophy, Brill, Leiden–Boston, MA, 2022.
• Brożek A., Stadler F., Woleński J., The Significance of the Lvov-Warsaw School in the European Culture, Springer International Publishing, Cham 2017, https://doi.org/10.1007/978-3-319-52869-4.
• Brożek B., Heller M., Science and Religion in the Kraków School, “Zygon” 2015, Vol. 50, No. 1, pp. 194–208.
• Chybińska A., Jadacki J.J., Woleński J., Brożek A., eds., Tradition of the Lvov-Warsaw School: Ideas and Continuations, Brill-Rodopi, Leiden–Boston, MA, 2016.
• De Solla Price D.J., Beaver D., Collaboration in an Invisible College, “American Psychologist” 1966, Vol. 21, No. 11, pp. 1011–1018.
• Drabarek A., Woleński J., Radzki M.M., Interdisciplinary Investigations into the Lvov-Warsaw School, Palgrave Macmillan, Cham 2019.
• Garrido Á., Wybraniec-Skardowska U., eds., The Lvov-Warsaw School: Past and Present, Springer International Publishing AG, Cham 2018.
• Goćkowski J., Funkcje autorytetów w społeczeństwie nauki, “Teksty: Teoria Literatury, Krytyka, Interpretacja” 1977, Vol. 1 (31), pp. 21–40.
• Grygiel W.P., A Critical Analysis of the Philosophical Motivations and Development of the Concept of the Field of Rationality as a Representation of the Fundamental Ontology of the Physical Reality, “Philosophical Problems in Science (Zagadnienia Filozoficzne w Nauce)” 2022, Vol. 72, pp. 87–108.
• Heller M., Czy świat jest matematyczny?, in: Filozofia i wszechświat: wybór pism, TAiWPN Universitas, Kraków 2006, pp. 48–57.
• Heller M., The Field of Rationality and Category Theory, in: Mathematical Structures of the Universe, eds. M. Eckstein, M. Heller, S.J. Szybka, Copernicus Center Press, Kraków 2014, pp. 441–457.
• Heller M., How Is Philosophy in Science Possible?, “Philosophical Problems in Science (Zagadnienia Filozoficzne w Nauce)” 2019, Vol. 66, pp. 231–249.
• Heller M. Jak być uczonym, ed. M. Szczerbińska-Polak, Znak, Kraków 2009.
• Heller M., Jak możliwa jest “filozofia w nauce”?, “Studia Philosophiae Christianae” 1986, Vol. 22, No. 1, pp. 7–19.
• Heller M., The New Physics and a New Theology, Vatican Observatory, Vatican City 1996.
• Heller M., Science as Philosophy, in: M. Heller, Philosophy in Science, Springer, Berlin–Heidelberg 2011, pp. 129–151, https://doi.org/10.1007/978-3-642-17705-7_12.
• Heller M., What Does It Mean “To Exist” in Physics?, “Philosophical Problems in Science (Zagadnienia Filozoficzne w Nauce)” 2018, Vol. 65, pp. 9–22.
• Heller M., Bonowicz W., Brożek B., Liana Z., Wierzę, żeby rozumieć: w osobistej rozmowie o życiowych wyborach, Wydawnictwo Znak, Kraków 2016.
• Heller M., Liana Z., Mączka J., Olszewski A., Skoczny W., Jak filozofuje się w OBI?, “Philosophical Problems in Science (Zagadnienia Filozoficzne w Nauce)” 1999, Vol. 25, pp. 20–29.
• Heller M., Mączka J., Krakowska filozofia przyrody w okresie międzywojennym, in: Krakowska filozofia przyrody w okresie międzywojennym, Vol. 1, ed. M. Heller, J. Mączka, P. Polak, M. Szczerbińska-Polak, OBI-Biblos, Kraków–Tarnów 2007, pp. 5–40.
• Heller M., Mączka J., Początki filozofii przyrody w Ośrodku Badań Interdyscyplinarnych w Krakowie, “Roczniki Filozoficzne” 2006, Vol. 54, No. 2, pp. 49–62.
• Ìvanik S.B., Filozofowie ukraińscy w Szkole Lwowsko-Warszawskiej, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2014.
• Jadacki J.J., The Conceptual System of the Lvov-Warsaw School, “Axiomathes” 1996, Vol. 7, No. 3, pp. 325–333.
• Jadacki J.J., From the Viewpoint of the Lvov-Warsaw School, Rodopi, Amsterdam–New York 2003.
• Jadacki J.J., Polish Analytical Philosophy: Studies on Its Heritage: With the Appendix Containing the Bibliography of Polish Logic from the Second Half of the 14th Century to the First Half of the 20th Century, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2009.
• Jadacki J.J., Semiotyka szkoły lwowsko-warszawskiej: główne pojęcia, Ossolineum, Wrocław 1987.
• Jadacki J.J., Warsaw: The Rise and Decline of Modern Scientific Philosophy in the Capital City of Poland, in: In itinere: European Cities and the Birth of Modern Scientific Philosophy, ed. R. Poli, Rodopi, Amsterdam–Atlanta, GA, 1997, pp. 145–160.
• Jadacki J.J., ed., Rozum i wola: Kazimierz Twardowski i jego wpływ na kształt kultury polskiej XX wieku, Wydawnictwo Academicon, Lublin 2021, https://doi.org/10.52097/acapress.9788395354977.
• Jadacki J.J., Paśniczek J., eds., The Lvov-Warsaw School: The New Generation, Rodopi, Amsterdam–New York 2006.
• Janusz R., The Center for Interdisciplinary Studies in Cracow, “Forum Philosophicum” 2006, Vol. 11, pp. 269–274.
• Jordan Z., The Development of Mathematical Logic and of Logical Positivism in Poland between the Two Wars, Oxford University Press, Oxford 1945.
• Kijania-Placek K., Woleński J., eds., The Lvov-Warsaw School and Contemporary Philosophy, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht 1998.
• Kojkoł J., Polskie spory filozoficzne w latach 1945–1949, “Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej” 2009, Vol. 4 (179), pp. 101–144.
• Krauze F., Jedna prawda, dwie księgi: nauki przyrodnicze a teologia w Ośrodku Badań Interdyscyplinarnych Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008.
• Kuliniak R., Pandura M., Ratajczak Ł., Filozofia po ciemnej stronie mocy: krucjaty marksistów i komunistów polskich przeciwko Lwowskiej Szkole Filozoficznej Kazimierza Twardowskiego. Cz. 1: Lata 1945–1951, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2018.
• Kuliniak R., Pandura M., Ratajczak Ł., Filozofia po ciemnej stronie mocy: krucjaty marksistów i komunistów polskich przeciwko Lwowskiej Szkole Filozoficznej Kazimierza Twardowskiego. Cz. 2: Problem reformy szkolnictwa wyższego w świetle partyjnej ofensywy ideologicznej, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2019.
• Lemańska A., Michał Heller, Nowa fizyka i nowa teologia, Tarnów 1992, ss. 151, “Studia Philosophiae Christianae” 1993, Vol. 29, No. 1, pp. 198–200.
• Liana Z., Józefa Życińskiego koncepcja racjonalizmu umiarkowanego: epistemologiczna i doxalogiczna funkcja podmiotowego commitment, “Philosophical Problems in Science (Zagadnienia Filozoficzne w Nauce)” 2020, Vol. 68, pp. 117–184.
• Liana Z., Nauka jako racjonalna doxa. Józefa Życińskiego koncepcja nauki i filozofii nauki – poza internalizmem i eksternalizmem, “Philosophical Problems in Science (Zagadnienia Filozoficzne w Nauce)” 2019, Vol. 66, pp. 147–199.
• Macek W.M., Teologia nauki według księdza Michała Hellera, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2010.
• Macek W.M., Teologia nauki, in: Oblicza racjonalności: wokół myśli Michała Hellera, eds. B. Brożek, J. Mączka, W.P. Grygiel, M.L. Hohol, Copernicus Center Press, Konsorcjum Akademickie Wydawnictwo, Kraków 2011, pp. 203–238.
• Mączka J., Urbańczyk P., eds., Teologia nauki, Copernicus Center Press, Kraków 2015.
• Madajczyk P., The Policy of the USSR and the III Reich towards the Polish Elites during the Second World War, “Studia nad Totalitaryzmami i Wiekiem XX – Totalitarian and 20th Century Studies” 2017, Vol. 1, pp. 202–217.
• Murawski R., Philosophy of Mathematics in the Lvov-Warsaw School, in: The Golden Age of Polish Philosophy, eds. S. Lapointe, J. Woleński, M. Marion, W. Miskiewicz, Springer, Dordrecht 2009, pp. 121–130, https://doi.org/10.1007/978-90-481-2401-5_9.
• Muszyński Z., Siedem cech głównych szkoły naukowej, “Filozofia Nauki” 1995, Vol. 3, No. 1–2 (9–10), pp. 63–67.
• Obolevitch T., Problem relacji pomiędzy nauką i wiarą w OBI, “Philosophical Problems in Science (Zagadnienia Filozoficzne w Nauce)” 2012, Vol. 50, pp. 75–84.
• Obolevitch T., The Relationship between Science and Religion in the Copernicus Centre in Krakow (Michael Heller, Józef Życiński and Others), “European Journal of Science and Theology” 2015, Vol. 11, No. 4, pp. 1–11.
• Oleksowicz M., Teologia della scienza. Lo status quaestionis e possibili sviluppi ulteriori, “Aisthema, International Journal” 2019, Vol. 6, No. 1, pp. 203–227.
• Oleksowicz M., Do We Need a Theology of Science? / ¿Necesitamos una teología de la ciencia?, “CAURIENSIA. Revista anual de Ciencias Eclesiásticas” 2020, Vol. 15, pp. 755–770.
• Olszewski A., Negation in the Language of Theology – Some Issues, “Philosophical Problems in Science (Zagadnienia Filozoficzne w Nauce)” 2018, Vol. 65, pp. 87–107.
• Polak P., Między koniecznością a utopią. Józefa Kremera koncepcja filozofii przyrody w kontekście szybko rozwijającej się nauki, in: Genus vitae. Księga pamiątkowa dedykowana Panu Profesorowi Marianowi Józefowi Wnukowi, eds. S. Janeczek, Z. Wróblewski, A. Starościc, Wydawnictwo KUL, Lublin 2019, pp. 257–269.
• Polak P., Philosophy in Science: A Name with a Long Intellectual Tradition, “Philosophical Problems in Science (Zagadnienia Filozoficzne w Nauce)” 2019, Vol. 66, pp. 251–270.
• Polak P., Tradycja krakowskiej filozofii w nauce: między XIX a XXI wiekiem, in: 40 lat filozofii w uczelni papieskiej w Krakowie, ed. J. Jagiełło, Wydawnictwo Naukowe UPJPII, Kraków 2018, pp. 491–514.
• Polak P., Rodzeń J., The Science-Religion Relationship in the Academic Debate in Poland, 1945–1998, “European Journal of Science and Theology” 2021, Vol. 17, No. 6, pp. 1–17.
• Polak P., Rodzeń J., The Theory of Relativity and Theology: The Neo-Thomist Science–Theology Separation vs. Michael Heller’s Path to Dialogue, “Theology and Science,” https://doi.org/10.1080/14746700.2022.2155917.
• Poli R., Coniglione F., Woleński J., eds., Polish Scientific Philosophy: The LvovWarsaw School, Rodopi, Amsterdam–Atlanta, GA, 1993.
• Regulamin Ośrodka Badań Interdyscyplinarnych przy Wydziale Filozoficznym PAT w Krakowie, 26.05.1997, Archiwum Wydziału Filozoficznego UPJPII w Krakowie, Regulaminy PAT nr 37.
• Schenk D., The Genocidal Extermination of the Polish Intelligentsia, “Studia nad Totalitaryzmami i Wiekiem XX – Totalitarian and 20th Century Studies” 2017, Vol. 1, pp. 240–253.
• Skolimowski H., Polish Analytical Philosophy: A Survey and Comparison with British Analytical Philosophy, Routledge & Kegan Paul, The Humanities Press, London–New York 1967.
• Stasiewicz-Jasiukowa I., Rozmowy i refleksje o polskich szkołach i modelach naukowych, “Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1988, Vol. 33, No. 3, pp. 769–788.
• Stasiewicz-Jasiukowa I., Dega W., Wiewiórkowski L., Niewęgłowski T., The Founders of Polish Schools and Scientific Models Write about Their Works, Ossolineum, The Polish Academy of Sciences Press, Wrocław 1989.
• Szaniawski K., The Vienna Circle and the Lvov-Warsaw School, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht 1989.
• Trombik K., Koncepcje filozofii przyrody w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie w latach 1978–1993: studium historyczno-filozoficzne, Wydawnictwo “scriptum,” Kraków 2021.
• Trombik K., The Origin and Development of the Center for Interdisciplinary Studies: A Historical Outline by 1993, “Philosophical Problems in Science (Zagadnienia Filozoficzne w Nauce)” 2019, Vol. 66, pp. 271–295.
• Turek K., Filozoficzne aspekty pojęcia informacji, “Philosophical Problems in Science (Zagadnienia Filozoficzne w Nauce)” 1978, Vol. 1, pp. 32–41.
• Twardowski K., On Scientific Preparation for Philosophy, in: On Prejudices, Judgments, and Other Topics in Philosophy, eds. A. Brożek, J.J. Jadacki, transl. A. Chybińska, Rodopi, Amsterdam–New York 2014, pp. 57–59.
• Woleński J., Filozofia szkoły lwowsko-warszawskiej, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 1986.
• Woleński J., Filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1985.
• Woleński J., Logic and Philosophy in the Lvov-Warsaw School, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht 1989.
• Woleński J., Lvov-Warsaw School, in: The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2022), ed. E.N. Zalta, https://plato.stanford.edu/archives/sum2022/entries/lvov-warsaw/ (substantive revision published on 30.09.2019).
• Woleński J., Philosophy inside Communism: The Case of Poland, “Studies in Soviet Thought” 1992, Vol. 43, No. 2, pp. 93–100.
• Woleński J., Szkoła Lwowsko-Warszawska w polemikach, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 1997.
• Woleński J., Uwagi o książce o krucjatach marksistów przeciwko Lwowskiej Szkole Filozoficznej, “Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria” 2022, Vol. 131, No. 1 (121), pp. 107–125.
• Życiński J., Bóg Abrahama i Whiteheada, Biblos, Tarnów 1992.
• Życiński J., Język i metoda, Znak, Kraków 1983.
• Życiński J., Teizm i filozofia analityczna, Społeczny Instytut Wydawniczy “ZNAK,” Kraków 1985.