CONTACT ZONES. CONSTRUCTING IDENTITY IN THE POLISH-CZECH-GERMAN BORDER REGION

• Authors: Spieker Ira , Kleinmann Sarah , Bretschneider Uta

Title variants

PL

STREFY KONTAKTOWE. KONSTRUOWANIE TOŻSAMOŚCI W POLSKO-CZESKO-NIEMIECKIM REGIONIE PRZYGRANICZNYM

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

This article results from a research project recently started at the Institute of Saxon History and Cultural Anthropology (Dresden) which aims to analyse “contact zones” in the Polish-Czech-German Border Region. It gives an insight into the work programme, discusses the methodological approach and presents some interim results. The time frame for the cultural-anthropological research project is set with reference to historical developments in these borderlands since World War II. The core questions of the project are how representations and functions of commemorative culture are performed and how the past and the present are negotiated in the border regions: How do people cope with their own past and the official representation of history? Which consequences are still visible today, after Germany, the Czech Republic, and Poland became EU-members? What kind of new impulses have been derived from those mostly young residents who have chosen the border regions as their home today? How does transnational cooperation work in this context? The thesis is that there are many cross-border activities as well as many obstacles that hinder cooperation.

PL

Niniejszy artykuł jest jednym z efektów realizacji projektu badawczego niedawno rozpoczętego w Instytucie Historii Saksonii i Antropologii Kulturowej (Drezno), którego celem jest przeanalizowanie "stref kontaktu" w polsko-czesko-niemieckim regionie przygranicznym. Tekst zarysowuje plan pracy, omawia podejście metodologiczne i przedstawia wstępne rezultaty badań. Ramy czasowe tego kulturowo-antropologicznego projektu badawczego zostały dopasowane do kontekstu wydarzeń historycznych zachodzących na tych pograniczach po II wojnie światowej. Podstawowe pytania stawiane w ramach tego projektu badawczego dotyczą: sposobów realizowania reprezentacji i funkcji kultury pamiątkowej, ustalania relacji między przeszłością i teraźniejszością w regionach przygranicznych oraz tego jak ludzie radzą sobie z własnym doświadczeniem przeszłości i tym, co jest historią oficjalnie prezentowaną. Chcemy ustalić jakie konsekwencje przeszłości są nadal widoczne współcześnie, kiedy Niemcy, Czechy i Polska stały się członkami UE? Interesuje nas jakie argumenty przemawiają na rzecz wybrania tego terytorium jako miejsca swojego zamieszkania w przypadku młodych mieszkańców oraz to jak funkcjonuje współpraca ponadnarodowa w tym kontekście? Zakładamy, że istnieje wiele działań transgranicznych, ale również wiele przeszkód, które utrudniają współpracę.

Keywords

EN

contact zones; remembrance; Polish-Czech-German border region; World War II; Cultural Anthropology

PL

rejony/obszary kontaktowe; granica polsko-czesko-niemiecka; II wojna światowa; antropologia kulturowa

• Publisher: Lubuskie Towarzystwo Naukowe
• Journal: Rocznik Lubuski
• Year: 2016
• Volume: 42
• Issue: 2a
• Pages: 55-68

Contributors

author

Spieker Ira

• Friedrich-Schiller-University Jena
• Institute of Saxon History and Cultural Anthropology,Dresden

author

Kleinmann Sarah

• Institute of Saxon History and Cultural Anthropology, Dresden

author

Bretschneider Uta

• Institute of Saxon History and Cultural Anthropology, Dresden

References

• Augé M. (1994), Orte und Nicht-Orte. Vorüberlegungen zu einer Ethnologie der Einsamkeit, S. Fischer, Frankfurt/M.
• Assmann A. (1999), Erinnerungsräume. Formen und Wandlungen des kulturellen Gedächtnisses, Beck, München.
• Assmann J. (2007), Das kulturelle Gedächtnis. Schrift, Erinnerung und politische Identität in frühen Hochkulturen, Beck, München.
• Clifford J. (1997), Routes. Travel and Translation in the Late Twentieth Century, Harvard University Press, Cambridge.
• Conrad D. H. (2008), Performance Ethnography, [in:] The Sage Encyclopedia of Qualitative Research Methods, M‒Z, Vol. 2, ed. L. M. Given, Sage Publications, Los Angeles et al., pp. 608-612.
• Csáky M., (2004) Die Mehrdeutigkeit von Gedächtnis und Erinnerung. Ein kritischer Beitrag zur historischen Gedächtnisforschung, [in:] Digitales Handbuch zur Geschichte und Kultur Russlands und Osteuropas: https://www.vifaost.de/texte-materialien/digitale-reihen-und-sammlungen/handbuch/handb-mehrdeutigk/ [access: 20.02.2016].
• Eisch K. (1996), Grenze. Eine Ethnographie des bayerisch-böhmischen Grenzraums, München.
• Eisch-Angus K. (2016), Grenze, Gedächtnis und die Uhrenpuppen zu Prag. Semiotische Grenzziehungen auf ethnografischen Forschungswegen, [in:] Grenzen aus kulturwissenschaftlichen Perspektiven, eds. J. Picard, S. Chakkalakal, S. Andris, Panama Verlag, Berlin, pp. 241-268.
• Halbwachs M. (1985), Das Gedächtnis und seine sozialen Bedingungen, Suhrkamp, Frankfurt/M.
• Hobsbawn E., Ranger T. (1983), The Invention of Tradition, Cambridge University Press, Cambridge.
• Jaworski R. (2005), Erinnerung mit Hindernissen. Zur Jubiläumskultur im östlichen Europa, [in:] Jubiläum, Jubiläum ... Zur Geschichte öffentlicher und privater Erinnerung, ed. P. Münch, Klartext-Verlag, Essen, pp. 259-270.
• Lozoviuk P. (2012), Nachbarsprache im sächsisch-böhmischen Grenzgebiet. Kommunikation und interethnische Beziehungen, „Jahrbuch für deutsche und osteuropäische Volkskunde“, No. 53, pp. 155-173.
• Löneke R., Spieker I. (2014), Hort der Freiheit: Ethnographische Annäherungen an das Grenzdurchgangslager Friedland, Göttingen.
• Olick J. K. (1999), Collective Memory. The Two Cultures, “Sociological Theory”, No. 17, pp. 333-348.
• Olick J. K., Robbins J. (1998), Social Memory Studies. From ‘Collective Memory’ to the Historical Sociology of Mnemonic Practices, “Annual Review of Sociology”, No. 24, pp. 105-140.
• Pratt M. L. (1991), Arts of the Contact Zone, [in:] Profession, pp. 33-40.
• Scherm, I. (2009), Der ungleiche Nachbar – Asymmetrien im böhmisch-sächsischen Grenzland, dargestellt an Bärenstein (Sachsen) und Vejprty (Tschechische Republik), [in:] Grenzgebiet als Forschungsfeld. Aspekte der ethnografischen und kulturhistorischen Erforschung des Grenzlandes (Tagung Grenzgebiet als Forschungsfeld, Liberec 2007), ed. Petr Lozoviuk, Leipziger Universitätsverlag, Leipzig, pp. 123-134.
• Reading A. (2011), Identity, memory and cosmopolitanism: The otherness of the past and a right to memory?, „European Journal of Cultural Studies“, 14/4, pp. 379-394.
• Weger T. (2011), Historische und aktuelle Identitätsfragen im deutsch-polnischen Grenzgebiet um Görlitz und Zgorzelec, [in:] Identitäten und Imaginationen der Bevölkerung in Grenzräumen. Ostmittel- und Südosteuropa im Spannungsfeld von Regionalismus, Zentralismus, europäischem Integrationsprozess und Globalisierung, ed. W. Heller, LIT Verlag, Berlin, pp. 93-106.
• Zanikle obce (2009), http://ff.ujep.cz/zanikleobce [access: 21.02.2016]