Słaba wola – w stronę eksternalizmu motywacyjnego

• Authors: Milczarek Karol

Title variants

EN

Weak Will – Towards a Motivational Externalism

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Jedną z fundamentalnych kwestii podnoszonych w dyskusji nad problemem słabej woli jest spór o zasadę internalizmu motywacyjnego. Zgodnie z jej treścią osąd sprawcy, że lepiej wykonać pewne działanie, pociąga chęć wykonania tego działania. W artykule omawiam argumenty wysuwane w obronie tej zasady, aby dowieść, że nie dostarczają one wystarczająco dobrych racji na rzecz jej wiarygodności. Na podstawie tych argumentów formułuję warunki działania akratycznego, które składają się na eksternalistyczną analizę słabej woli. Zaproponowana koncepcja ma pogodzić dwa twierdzenia: po pierwsze, że praktyczny osąd nie jest tożsamy z pragnieniem, oraz po drugie, że w przypadku zwyczajnych działań istnieje związek logiczny między przyczynami działania a samym działaniem. W tym celu wskazana zostaje norma racjonalności, która jest naruszana przy działaniu akratycznym.

EN

One of the fundamental issues raised in the discussion of the problem of weak will is the dispute over the principle of motivational internalism. According to the principle, an agent’s judgment that it is better to perform a certain action entails a desire to perform that action. In this paper, I discuss the arguments for the principle in order to show that they do not provide sufficient reasons for its plausibility. On the basis of these arguments, I formulate the conditions for acratic action in order to provide an externalist analysis of weak will. The aim is to reconcile two claims: that practical judgment is not equivalent to desire, and that in the case of ordinary actions there is a logical connection between the causes of the action and the action itself. For this purpose, the norm of rationality that is violated in acratic action is identified.

Keywords

PL

słaba wola; akrazja; eksternalizm motywacyjny; zasada sokratejska; Donald Davidson

EN

weakness of will; akrasia; motivational externalism; Socratic principle; Donald Davidson

• Publisher: University of Warsaw, Institute of Philosophy
• Journal: Edukacja Filozoficzna
• Year: 2022
• Issue: 73
• Pages: 145-162

Contributors

author

Milczarek Karol

References

• Audi R., Słabość woli i osąd praktyczny, tłum. W.J. Popowski, w: Filozofia moralności: postanowienie i odpowiedzialność moralna, red. J. Hołówka, Wydawnictwo SPACJA–Fundacja Aletheia, Warszawa 1997.
• Bratman M., Intention, Plans, and Practical Reasons, Harvard University Press, Cambridge, MA 1987, https://doi.org/10.2307/2214395.
• Bratman M., Practical Reasoning and Weakness of Will, „Noûs” 1979, t. 13, nr 2.
• Buss S., Weakness of Will, „Pacific Philosophical Quarterly” 1997, t. 78, nr 1, https://doi.org/10.1111/1468-0114.00026.
• Davidson D., Actions, Reasons, and Causes, w: tegoż, Essays on Actions and Events, Clarendon Press, Oxford 1980.
• Davidson D., Jak jest możliwa słabość woli?, tłum. W.J. Popowski, w: Filozofia moralności: postanowienie i odpowiedzialność moralna, red. J. Hołówka, Wydawnictwo SPACJA–Fundacja Aletheia, Warszawa 1997.
• Davidson D., Paradoxes of Irrationality, w: tegoż, Problems of Rationality, Clarendon Press, Oxford 2004, https://doi.org/10.1093/0198237545.003.0011.
• Frankfurt H., Wolność woli i pojęcie osoby, tłum. J. Nowotniak, w: Filozofia moralności: postanowienie i odpowiedzialność moralna, red. J. Hołówka, Wydawnictwo SPACJA–Fundacja Aletheia, Warszawa 1997.
• Hare R.M., Assenting to a Value Judgement, w: Weakness of Will, red. G. Mortimore, MacMillan, London 1971.
• Hare R.M., Freedom and Reason, Clarendon Press, Oxford 1963.
• Hołówka J., Etyka w działaniu, Prószyński i S-ka, Warszawa 2002.
• McIntyre A., Is Acratic Action Always Irrational, w: Identity, Character and Morality, red. O. Flanagan, A.O. Rorty, MIT Press, Cambridge 1993.
• Mele A., Autonomous Agents: From Self-Control to Autonomy, Oxford University Press, New York 1995.
• Mele A., Backsliding: Understanding Weakness of Will, Oxford University Press, New York 2012.
• Mele A., Irrationality: An Essay on Akrasia, Self-Deception, and Self-Control, Oxford University Press, New York 1987.
• Mele A., Springs of Action, Oxford University Press, New York 1992.
• Platon, Protagoras, tłum. L. Regner, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
• Raz J., Engaging Reason: On the Theory of Value and Action, Oxford University Press UK, Oxford 1999.
• Shafer-Landau R., A Defense of Motivational Externalism, „Philosophical Studies: An International Journal for Philosophy in the Analytic Tradition” 2000, t. 97, nr 3.
• Stroud S., Svirsky L., Weakness of Will, w: The Stanford Encyclopedia of Philosophy, red. E.N. Zalta, 2021, https://plato.stanford.edu/archives/win2021/entries/weakness-will/.
• Swanton Ch., Słabość woli jako rodzaj braku odwagi wykonawczej, tłum. W.J. Popowski, w: Filozofia moralności: postanowienie i odpowiedzialność moralna, red. J. Hołówka, Wydawnictwo SPACJA–Fundacja Aletheia, Warszawa 1997.
• Tenenbaum S., The Judgement of a Weak Will, „Philosophy and Phenomenological Research” 1999, t. 59, nr 4, https://doi.org/10.2307/2653561.
• Watson G., Free Agency, „The Journal of Philosophy” 1975, t. 72, https://doi.org/10.2307/2024703.
• Watson G., Skepticism about Weakness of Will, „The Philosophical Review” 1977, t. 86, nr 3, https://doi.org/10.2307/2183785.