Muzyka jugosłowiańska – idea i jej realizacja do 1941 roku

• Authors: ANDRZEJEWSKI Mateusz

Title variants

EN

Yugoslav Music – Concept and Its Realization

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Zalążki muzyki jugosłowiańskiej tkwią w iliryzmie – pierwszym ruchu postulującym zjednoczenie kulturowe i polityczne południowych Słowian. W kręgu kompozytorów i muzyków związanych z iliryzmem (Vatroslav Lisinski, Ferdo Livadić) pojawiły się pierwsze inicjatywy zdążające do zbliżenia muzycznych kultur południowej Słowiańszczyzny. Drugi etap (ok. 1860–1918) został zdominowany działalnością Franja Kuhača. Ten chorwacki uczony jako pierwszy sformułował koncepcję wspólnego stylu jugosłowiańskiego (Narodna glazba Jugoslavena, 1869). Pomysły Kuhača stanowiły przygotowa- nie pod trzeci, właściwy etap rozwoju muzyki jugosłowiańskiej – zaczynający się z chwilą powstania Królestwa Jugosławii (1918). Od tego momentu kultura muzyczna krajów południowej Słowiańszczyzny podporządkowana została państwowej idei jugoslawizmu, wyrażającej się w dążeniu do stworzenia jednolitego „narodu jugosłowiańskiego”. Idea ta odzwierciedliła się w pismach czołowych ideologów muzyki jugosłowiańskiej – Antona Dobronicia, Petara Konjovicia i Miloje Milojevicia oraz w utworach kompozytorów czerpiących inspirację z folkloru różnych regionów Jugosławii.

EN

The beginnings of Yugoslav music are set in illyrism – the first movement postulating cultural and political unification of the South Slavs. The composers and musicians of illyrism (Vatroslav Lisinski, Ferdo Livadić) came up with the first initiatives to bring together musical cultures of the South Slavs. The second phase (about 1860–1918) was dominated with the output of Franjo Kuhač. This Croatian scholar was the first to create the conception of the common Yugoslav style (Narodna glazba Jugoslavena, 1869). Kuhač’s ideas were the preparation for the third, the actual phase of the development of Yugoslav music – which begun with the creation of the Kingdom of Yugoslavia (1918). Since that moment, the musical culture of the south Slavic countries was subordinate to the national idea of Yugoslavism, expressed by pursue to create unilateral “Yugoslav nation”. This idea reflected in the letters of the main ideologists of Yugoslav music – Antun Dobronić, Petar Konjović and Miloje Milojević and in the works of composers drawing inspiration from the folklore of the various regions of Yugoslavia.

Keywords

PL

muzyka jugosłowiańska; jugoslawizm; iliryzm; Słowiańszczyzna; twórczość kompozytorów XIX i XX wieku

EN

Yugoslav music; Yugoslavism; illyrism; Slavs; 19th and 20th century composers’ output

• Publisher: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Edukacja Muzyczna
• Year: 2014
• Issue: 9
• Pages: 35–48

Dates

published

2014

Contributors

author

ANDRZEJEWSKI Mateusz

References

• Atanasovski Srđan, Тhe ideology of Yugoslav nationalism and primordial Modernism in interwar music „Muzikologija” 2011, nr 11, s. 235–250, http://dx.doi.org/10.2298/MUZ1111235A.
• Banac Ivan, The national question in Yugoslavia, New York 1984.
• Dobronić Antun, Die Musik der Südslaven, „Musikblätter des Anbruch” 1921, nr 15–16.
• Felczak Wacław, Wasilewski Tadeusz, Historia Jugosławii, Wrocław – Warszawa 1985.
• Kuhač Franjo Ksaver, Josip Haydn i hrvatske narodne popievke, „Vienac” 1880, nr 17–29.
• Kuhač Franjo Ksaver, Narodna glazba Jugoslavena, „Vienac” 1869, nr 24.
• Kuhač Franjo Ksaver, Vatroslav Lisinski i njegovo doba: prilog za poviest hrvatskoga preporoda, Zagreb 1904.
• Leksikon jugoslavenske muzike, t. 1–2, Zagreb 1978.
• Medić Ivana, The ideology of moderated modernism in Serbian music and musicology, „Muzikologija” 2007, nr 7, s. 279–294, http://dx.doi.org/10.2298/MUZ0707279M.
• Milin Melita, „Tonovi naricanja, melancholije i divljine” – zenitistička pobuna i muzika, „Muzikologija” 2005, nr 5, s. 131–144, http://dx.doi.org/10.2298/MUZ0505131M.
• Milojević Miloje, Moderna muzika kod Jugoslovena, „Srpski Književni Glasnik” 1936, nr 5.
• Milojević Miloje, Muzički pregled. Za ideju umetnosti i umetničkog nacionali-
• zma kod nas. Povodom koncerta Lisinskog, Opusa i Gusla, „Srpski Književni Glasnik” 1935, nr 11.
• Milojević Miloje, Narodna melodija kao dokaz rasne snage i izvor muzičkog nacionalizma, „Politika” 1937, nr 10283, z 6–9 stycznia.
• Pettan Hubert, Popis skladbi Ivana Zajca, Zagreb 1956.
• [brak autora], Prilozi. Poreklo Josipa Runjanina, „Muzički Glasnik” 1922, nr 1. Rapacka Joanna, Godzina Herdera. O Serbach, Chorwatach i idei jugosłowiańskiej, Warszawa 1995.
• Samson Jim, Music in the Balkans, Brill 2013.
• Yugoslavism. Histories of a failed idea 1918–1992, red. Dejan Duković, Glasgow 2003.
• Županović Lovro, Vatroslav Lisinski (1819–1854). Život, djelo, značenje, Zagreb 1969.

Identifiers

ISSN

1895-8079