“Born Out of Crisis, Buried by Catastrophe”. Central Europe as a Project Doomed to Failure

• Authors: Weronika Parfianowicz

Title variants

PL

„Zrodzona z kryzysu, pogrzebana przez katastrofę”. Europa Środkowa jako projekt skazany na porażkę

Abstracts

PL

Autorka przygląda się obrazom Europy Środkowej tworzonym w różnych obiegach kultury popularnej (satyryczne powieści z nurtu akademickiego, quasi-przewodniki, filmy), a także narracjom na temat mitu Europy Środkowej tworzonym w państwach tego regionu. Przedmiotem artykułu jest namysł nad dwoma modelami opowiadania o tym obszarze – nad wizją utraconej utopii harmonijnej egzystencji kultur, wyznań i narodów oraz nad obrazem „nędznych państw”, obszaru zacofanego cywilizacyjnie, pogrążonego w nieustających konfliktach etnicznych i sprzyjającego dyskryminacji wielu grup społecznych. Główne pytanie dotyczy kwestii, jak te narracje wpłynęły na sposób ujmowania przemian związanych z transformacją ustrojową w regionie oraz współczesnych problemów, z którymi się on mierzy.

EN

In her paper, the author examines images of Central Europe created in various popular genres (campus novels, quasi-guidebooks, films, essays) as well as interpretations of the Central European myth from countries of the region. The aim is to reflect on two main Central European narratives. One is a vision of retrospective utopia of lost harmonious coexistence of cultures, religions and nations. The other – an image of the “misery of small Central European states”, of a backward region, immersed in never-ending ethnic conflicts. The author seeks to address the question of how these narratives influence the interpretation of the systemic transition process and of contemporary problems that the region is facing.

Keywords

PL

Europa Środkowa; transformacja; głupota; nacjonalizm; neoliberalizm

EN

Central Europe; transition; stupidity; nationalism; neoliberalism

• Publisher: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Studia Litteraria et Historica
• Year: 2020
• Issue: 9

Dates

published

2020

Contributors

author

Weronika Parfianowicz

• University of Warsaw

• https://orcid.org/0000000256453119

References

• Anderson, W. (Reż.). (2014). Grand Budapest Hotel [Film]. Fox Searchlight Pictures; Indian Paintbrush.
• Bibó, I. (2012). Nędza małych państw wschodnioeuropejskich (J. Snopek, Tłum.). W I. Bibó, Eseje polityczne (ss. 22–98). Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”.
• Bradbury, M. (1987). My strange quest for Mensonge: Structuralism’s hidden hero. A. Deutsch.
• Bradbury, M. (1994). Kursy wymiany (E. Kraskowska, Tłum.). Zysk i ska.
• Czyżewski, K. (1994). Europa Środkowo-Wschodnia roku 1994, czyli jak być sobą. Krasnogruda, 1994(2–3), 11–19.
• Dunin-Wąsowicz, P. (1999). Mitteleuropa. W P. Dunin-Wąsowicz & A. S. Rodys, Odczapów: Przewodnik dla turystów mentalnych. Lampa i Iskra Boża.
• Dunin-Wąsowicz, P., & Rodys, A. S. (1999). Odczapów: Przewodnik dla turystów mentalnych. Lampa i Iskra Boża.
• Franzen, J. (2012). Korekty (J. Grabarek & A. Nakoniecznik, Tłum.). Sonia Draga.
• Galmiche, X. (2013). Europa pachnąca partykularzem? Nowe Abdery w Europie Środkowej albo przyzwolenie na pospolitość. Przegląd Filozoficzno-Literacki, 2013(1–2), 137–165.
• Gołoburda, P. (2008). Chwistkowe bajdy – historia Biura ds. Poszerzania Wyobraźni i Podhalańskiej Akademii Wiedzy. Lampa, 2008(11).
• Gołoburda, P. (2011). Zapoznana Europa Środka. W P. Gołoburda, Wysoki gmach błędów. Lampa i Iskra Boża.
• Havel, V. (1990). Czeski los? (A. Jagodziński, Tłum.). Literatura na Świecie, 1990(9), 110–116.
• Jančar, D. (1993). Nowe lustro dla Europy Środkowej (J. Pomorska, Tłum.). W D. Jančar, Terra incognita (ss. 76–77). Niezależna Oficyna Wydawnicza.
• Krajewski, M. (Red.). (2012). Niewidzialne miasto. Fundacja Bęc Zmiana.
• Lodge, D. (2001). Myśląc (Z. Naczyńska, Tłum.). Rebis.
• Łubieński, T. (2004). Zwyczajna śmierć: Warszawa, Oradour, Paryż. W T. Łubieński, Ani tryumf, ani zgon: Szkice o Powstaniu Warszawskim. Nowy Świat.
• Pesymista. (1981). Jak przeskoczyć samego siebie. Obóz, 1981(3).
• Rakowski, T. (2009). Łowcy, zbieracze, praktycy niemocy. Słowo/obraz terytoria.
• Rüb, M. (2001). Gdzie leży Europa Środkowa? Kafka: Kwartalnik środkowoeuropejski, 2001(1), 14–20.
• Śledź Otrembus Podgrobelski. (1992). Wstęp do imagineskopii. Wyobraźnia Nietoperza.
• Topol, J. (2002). Siostra (L. Engelking, Tłum.). W.A.B.
• Wagner, R. (1994). Wśród braci (Skorowidz wschodnioeuropejskiej nienawiści). Krasnogruda, 1994(2–3), 198–202.
• Żadan, S. (2008). Hymn demokratycznej młodzieży (M. Petryk, Tłum.). Wydawnictwo Czarne.

Identifiers

DOI

10.11649/slh.2257

Biblioteka Nauki

28407446