Wędrująca idea tolerancji

• Authors: Wojciech Burszta
• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The travelling idea of toleranceAs an idea, “tolerance” belongs to a category of notions that can be seen as a subjective phenomenon in the sense that the underlying semantics of its assumptions are greatly varied and variable. Tolerance is a travelling idea exactly because of this primary reason, for which the practice of verbalising tolerance influences the way it is being understood. Tolerance always forms a relation with a wide palette of similar notions, which decide on its particular semantic understanding. These include for example the notions of universality, relativity and cosmopolitism. Against this background, the difference between tolerance in theory (subjective) and tolerance in practice (objective, pragmatic) also becomes evident.The paper presents several important episodes from the specific journey of tolerance-as-an-idea in the history of European culture – beginning with the Ottoman Empire and ending with modern disputes on the status of tolerance in liberal democracies. Wędrująca idea tolerancjiTolerancja należy do tych idei, które można traktować jako zjawisko podmiotowe w tym sensie, że semantyka założeń, leżąca u podstaw jego rozumienia, jest bardzo zróżnicowana i zmienna. Tolerancja jest ideą podróżującą w czasie i przestrzeni właśnie z tego podstawo­wego powodu, że sposób jej werbalizacji decyduje każdorazowo o sposobie, w jaki rozumie się to pojęcie. Tolerancja zawsze wchodzi w związki z całą paletą pokrewnych pojęć, w ramach których tworzy się konkretna semantyka tej idei. To m.in. pojęcia uniwersalności, relatyw­ności i kosmopolityzmu. Na tym tle dobrze widać także różnicę między tolerancją w sensie teoretycznym (podmiotową) a tolerancją praktyczną (przedmiotową, pragmatyczną).Artykuł przedstawia kilka najważniejszych epizodów wędrówki tolerancji-jako-idei w historii kultury europejskiej – począwszy od Imperium Osmańskiego, a skończywszy na dzisiejszych sporach o status tolerancji w demokracjach liberalnych.

Keywords

EN

tolerance; travelling concepts; Mieke Bal; moral relativism; multiculturalism; stereotype; cosmopolitanism

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
• Journal: Slavia Meridionalis
• Year: 2014
• Volume: 14

Dates

published

2014

online

2014-11-27

Contributors

author

Wojciech Burszta

Identifiers

DOI

10.11649/sm.2014.002