Folklorotwórczy wymiar wydarzeń politycznych

• Authors: Janina Hajduk-Nijakowska

Title variants

EN

The Folkloristic Dimension of Political Events

Abstracts

EN

The author precedes the presentation of connections between folklore and contemporary events of political character with a precise definition of the term “folklore”. Accepting the conception of Ludwik Stomma, she takes folklore to be a culture of isolation of consciousness that is a part of socially and historically varied cultures. The folkloric message as a traditional form of creation is, on the other hand, an effect of the creative activity of the participants and audience of the given event, making use of both direct and electronic means of transferring messages. As the first example, the author presents the ways of folkloric activity serving to tame the trauma resulting from a catastrophe (flooding) or a terrorist attack. Then, she draws attention to the folkloric context of contemporary demonstrations and strike actions conducted in the public space, which – due to their varied performance – take on the character of a “carnival of resistance” or showcase a bottom-up protest against decisions taken by the government and Parliament. This leads to the formation of not only a commonwealth of emotions, but also a community of information which can exert a significant influence on shaping society’s opinions.

PL

Prezentację powiązań folkloru ze współczesnymi wydarzeniami o charakterze politycznym autorka poprzedza doprecyzowaniem pojęcia folkloru. Akceptując koncepcję Ludwika Stommy, uznaje folklor za kulturę izolacji świadomościowej, która jest częścią kultur społecznie i historycznie zróżnicowanych. Przekaz folklorystyczny, jako tradycyjna forma tworzenia, jest natomiast efektem twórczej aktywności uczestników oraz odbiorców danego wydarzenia, korzystających zarówno z bezpośrednich, jak i elektronicznych środków przekazu, przede wszystkim z mediów społecznościowych. Jako pierwszy przykład autorka prezentuje sposoby folklorystycznej aktywności służącej oswajaniu traumy wywołanej przez kataklizm (powódź) i atak terrorystyczny. Następnie zwraca uwagę na folklorystyczny kontekst współczesnych demonstracji i strajków przeprowadzanych w przestrzeni publicznej, które dzięki zróżnicowanemu performansowi nabierają charakteru „karnawału oporu” lub eksponują oddolny protest wobec decyzji podejmowanych przez rząd i parlament. Prowadzi to nie tylko do powstania wspólnoty emocji, ale również wspólnoty informacyjnej, która może mieć istotny wpływ na kształtowanie opinii społecznej.

Keywords

PL

folklor; kultura izolacji świadomościowej; performans uliczny; media

EN

folklore; political protest; social resistance; street performence; social media

• Publisher: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
• Journal: Literatura Ludowa
• Year: 2023
• Volume: 67
• Issue: 3-4
• Pages: 7-16

Dates

published

2023

Contributors

author

Janina Hajduk-Nijakowska

• Uniwersytet Opolski

• https://orcid.org/0000000199585771

References

• Allan, S. (2008). Newsy w sieci. Internet i dziennikarstwo (przeł. A. Sadza). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Bełkot, A. (2008). Karnawalizacja jako pojęcie ludyczne. Homo Communicativus. Filozofia – komunikacja – język – kultura, 2(4), 45–57.
• Bubnicki, R. (2001, 23 lipca). Powtórka z powodzi. Rzeczpospolita [wydanie internetowe]. https:// archiwum.rp.pl/artykul/346096.html
• Castillón, J. C. (2006). Panowie świata. Dzieje teorii spiskowych (przeł. J. Partyka). Prószyński i S-ka.
• Dudzik, W. (2005). Karnawały w kulturze. Wydawnictwo Sic!.
• Dyczewski, L. (1998). Solidarni swojej społeczności. W: E. Nycz (red.), Społeczności lokalne w sytuacji zagrożenia i kataklizmu. Materiały z III z Kędzierzyńsko-Kozielskiego Seminarium Naukowego „Społeczeństwo wobec sytuacji zagrożenia i kataklizmu” (7 listopada 1997 r.) (s. 41–47). Instytut Śląski.
• Goban-Klas, T. (1981). Dyfuzja informacji o ważnym wydarzeniu (studium wybranego przypadku). Zeszyty Prasoznawcze, 22(3), 23–38.
• Hajduk-Nijakowska, J. (2005). Żywioł i kultura. Folklorystyczne mechanizmy oswajania traumy. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
• Howard, R. G. (2008). Electronic Hybridity: The Persistent Processes of the Vernacular Web. Journal of American Folklore, 121(480), 192–218.
• Jackowski, A. (1990). Folklor kontestacji. Polska Sztuka Ludowa, 44(2), 11–14.
• Kajfosz, J. (2012). Miejsce folkloru w konstruowaniu współczesnego świata. Kultura Popularna, 3(33), 44–60.
• Karpińska, G. E. (2002). Karnawały na miejskiej ulicy. Lud, 86, 7–23.
• Kosiński, D. (2013). Teatra polskie. Rok katastrofy. Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Wydawnictwo Znak.
• Kowalewski, M. (2016). Protest miejski. Przestrzenie, tożsamości i praktyki niezadowolonych obywateli miast. Wydawnictwo Nomos.
• Krawczyk-Wasilewska, V. (2003). Po 11 września, czyli folklor polityczny jako wyraz globalnego lęku. Literatura Ludowa, 47(3), 23–34.
• PAP (1997, 22 lipca). Premier przeprasza. Powódź. Woda płynie dalej. Rzeczpospolita, 169, 3.
• Panczová, Z. (2005). Konšpiračné teórie na stránkach internetu. Slovenský Národopis, 35(2), 153–171.
• Robotycki, C. (1980). Tradycja i obyczaj w środowisku wiejskim – studium etnograficzne wsi Jurgów na Spiszu. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Robotycki, C. (1990). Sztuka a vista. Folklor strajkowy. Polska Sztuka Ludowa, 44(2), 44–49.
• Robotyki, C. (1998). Nie wszystko jest oczywiste. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Stomma, L. (2002). Antropologia kultury wsi polskiej XIX wieku oraz wybrane eseje. Wydawnictwo Piotr Dopierała.
• Sulima, R. (2016). Demonstracje w krajobrazie kulturowym miasta. Zapiski z warszawskiej ulicy. Konteksy. Polska sztuka ludowa, 70(3–4), 164–169.
• Sulima, R. (2017). Demonstracja, czyli uliczne doświadczanie obecności. Konteksty. Polska sztuka ludowa, 71(1–2), 410–418.
• Sulima, R. (2022). O czarnych protestach i Strajku Kobiet, czyli rzecz o nowej „widzialności”. W: R. Sulima, Powidoki codzienności. Obyczajowość Polaków na progu XXI wieku (s. 335–368). Wydawnictwo Iskry.
• Wandrasz, M. (1997, 23 lipca). Kto widział wybuchy? Nowa Trybuna Opolska [wydanie internetowe]. https://nto.pl/powodz1997-opole

Identifiers

DOI

10.12775/LL.3.2023.001

Biblioteka Nauki

31344023