Zgodność z „prawem tożsamości” czy błąd „idem per idem”?

• Authors: Andrzej Bogusławski

Title variants

EN

Following the “law of identity” or the error idem per idem?

Abstracts

EN

The author submits a reflection on Wittgenstein’s critique of the “law of identity” and on Wajszczuk’s idea of conjunction entailing the necessity of broadening the contents of what has momentarily been said. The author insists on the deviant nature (deviant from the point of view of the natural-linguistic code) of the famous example Boys are boys. and on its purely perlocutionary effect as its only possible effect. All of this is opposed to the would-be catalogue of codified “meanings”, as those imagined, e.g., by Wierzbicka. A number of related phenomena are also discussed.

PL

Autor rozważa Wittgensteinowską krytykę „prawa tożsamości” oraz Jadwigi Wajszczuk koncepcję koniunkcji, zakładającej wymaganie uzupełnienia treści tego, co aktualnie zostało powiedziane. Autor omówił także dewiacyjny charakter (dewiacyjny z punktu widzenia kodu naturalno-językowego) znanego przykładu Boys are boys. i wskazuje na jego czysto perlokucyjny – jako jedyny możliwy – efekt. Wszystko to przemawia przeciw zakładanemu katalogowi skodyfikowanych „znaczeń”, w ujęciu np. Wierzbickiej. Omówiono także szereg zjawisk pokrewnych.

Keywords

PL

prawo tożsamości; idem per idem; powtórzenie; implikacja; koniunkcja; (spójnik) i

EN

law of identity; idem per idem; repetition; implication; conjunction (i)

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Linguistica Copernicana
• Year: 2023
• Volume: 19
• Pages: 25-32

Dates

published

2023

Contributors

author

Andrzej Bogusławski

• Uniwersytet Warszawski, Katedra Lingwistyki Formalnej

• https://orcid.org/0000000333811996

References

• Bogusławski A., 1977, Deviance and reiteration, Linguistica Silesiana 2, s. 7–22.
• Bogusławski A., 2021, Lingwistyczna teoria mowy. Preliminaria, Warszawa: Wydawnictwa UW.
• Dobaczewski A., 2018, Powtórzenie jako zjawisko tekstowe i systemowe. Repetycje, reduplikacje i quasi-tautologie w języku polskim, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
• Wajszczuk J., 1971, Przeciwstawienie jako struktura właściwa szerokim kontekstom, w: M. R. Mayenowa (red.), O spójności tekstu, Wrocław: Ossolineum, s. 141–148.
• Wajszczuk J., 1997, System znaczeń w obszarze spójników polskich. Wprowadzenie do opisu, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.
• Wajszczuk J., 2005, O metatekście, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.
• Wierzbicka A., 1987, Boys Will Be Boys: „Radical Semantics” vs. „Radical Pragmatics”, Language 63, 1, s. 95–114.
• Wierzbicka A., 1991, Cross-Cultural Pragmatics. The Semantics of Human Interaction, Berlin–New York: Mouton de Gruyter.
• Wittgenstein L., 1970, Tractatus logico-philosophicus, tłum. B. Wolniewicz, Warszawa: PWN.
• Wittgenstein L., 1984, Philosophische Grammatik, Frankfurt am Main: Suhrkamp.

Identifiers

DOI

10.12775/LinCop.2022.002

Biblioteka Nauki

29431840