Przyczynek do teorii cytowania Jadwigi Wajszczuk

• Authors: Joanna Zaucha

Title variants

EN

Towards Jadwiga Wajszczuk’s theory of citation

Abstracts

PL

Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej części przypomniana została teoria cytowania zarysowana przez J. Wajszczuk (2005). Druga część pracy zawiera analizę trzech polskich czasowników mówiących o nadużyciach w cytowaniu. Będą to: przekręcić [coś], przeinaczyć [coś] i wypaczyć [coś]. Najszersze odniesienie ma pierwszy z leksemów. Można go orzec zarówno o mówieniu cytacyjnym, jak i asertorycznym. Czasownik wypaczyć [coś] dotyczy sytuacji znacznej ingerencji w czyjś tekst w połączeniu z negatywną oceną metanadwcy. Przeinaczyć [coś] dopuszcza umniejszenie winy mówiącego. Analizowane czasowniki uwypuklają fakt, że naruszenie niepisanych zasad traktowania cudzych wypowiedzi może być większe lub mniejsze, a także bardziej lub mniej szkodliwe z punktu widzenia metanadawcy.

EN

The article consists of two parts. In the first part, the citation theory outlined by J. Wajszczuk (2005) is recalled. The second part contains an analysis of three Polish verbs referring to abusive quoting: przekręcić [coś] ‘misrepresent [something]’, przeinaczyć [coś] ‘twist [something]’ i wypaczyć [coś] ‘distort [something]’. The first of the lexemes has the broadest reference. It refers to both citation and assertory speaking. The verb wypaczyć ‘to distort [something]’ refers to a situation of significant interference in someone else’s text in conjunction with a current speaker’s’ negative evaluation. The verb przeinaczyć [coś] ‘to twist [something]’ allows for the lessening of the speaker’s guilt, who infidelly updates someone else’s statement. The verbs of the tainted message describe the logical completion of faithful quotation. They emphasize the fact that a violation of the unwritten imperative to treat someone else’s speech may be more or less harmful.

Keywords

EN

citation; distortion; falsehood; semantics of Polish verbs

PL

cytowanie; przeinaczanie; fałsz; semantyka czasowników

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Linguistica Copernicana
• Year: 2023
• Volume: 19
• Pages: 207-224

Dates

published

2023

Contributors

author

Joanna Zaucha

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Instytut Językoznawstwa

• https://orcid.org/0000000257667354

References

• Bachtin M., 1986, Estetyka twórczości słownej, tłum. D. Ulicka, Warszawa: PIW.
• Bogusławski A., 2004, Remarks on quotative ‘saying’, Studies in Polish Linguistics 1, s. 29–45.
• Bogusławski A., 2005, Do teorii czasownika powiedzieć, Polonica XXIV, s. 113–129.
• Bogusławski A., 2007, A Study in the Philosophy-Linguistic Interface, Warszawa: BEL Studio.
• Bogusławski A., 2008, Semantyka, pragmatyka. Leksykografa głos demarkacyjny, Warszawa: Takt.
• Bogusławski A., 2021, Lingwistyczna teoria mowy. Preliminaria, Warszawa: Wydawnictwa UW.
• Danielewiczowa M., 2017, Niepodważalne fakty. Jak o nich mówimy?, Poradnik Językowy 9, s. 7–31.
• Duraj-Nowosielska I., 2019, Fakty i mity o „faktach”. W związku z artykułem M. Danielewiczowej „Niepodważalne fakty. Jak o nich mówimy?” (Poradnik Językowy 2017/9), Linguistica Copernicana 16, s. 101–141.
• Duraj-Nowosielska I., 2021, Chcąc nie chcąc? Intencjonalność działania w wyrażeniach języka polskiego. Wprowadzenie do tematyki. Klasa jednostek, Toruń: Wydawnictwo UMK.
• Wajszczuk J., 2005, O metatekście, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.

Identifiers

DOI

10.12775/LinCop.2022.014

Biblioteka Nauki

29431844