Etery glikolu etylenowego i glikolu propylenowego – toksyczność reprodukcyjna i rozwojowa

• Authors: Beata Starek-Świechowicz , Andrzej Starek

Title variants

EN

Ethylene glycol and propylene glycol ethers – Reproductive and developmental toxicity

Abstracts

EN

Both ethylene and propylene glycol alkyl ethers (EGAEs and PGAEs, respectively) are widely used, mainly as solvents, in industrial and household products. Some EGAEs demonstrate gonadotoxic, embriotoxic, fetotoxic and teratogenic effects in both humans and experimental animals. Due to the noxious impact of these ethers on reproduction and development of organisms EGAEs are replaced for considerably less toxic PGAEs. The data on the mechanisms of testicular, embriotoxic, fetotoxic and teratogenic effects of EGAEs are presented in this paper. Our particular attention was focused on the metabolism of some EGAEs and their organ-specific toxicities, apoptosis of spermatocytes associated with changes in the expression of various genes that code for oxidative stress factors, protein kinases and nuclear hormone receptors. Med Pr 2015;66(5):725–737

PL

Etery alkilowe glikolu etylenowego (ethylene glycol alkyl ethers – EGAE) i propylenowego (propylene glycol alkyl ethers – PGAE) są szeroko stosowane w przemyśle i gospodarstwie domowym, głównie jako rozpuszczalniki. Niektóre EGAE wykazują działanie gonadotoksyczne, embriotoksyczne, fetotoksyczne i teratogenne zarówno u ludzi, jak i zwierząt doświadczalnych. Ze względu na szkodliwe działanie tych eterów na rozrodczość i rozwój organizmu EGAE są zastępowane znacznie mniej toksycznymi PGAE. W niniejszej pracy przedstawiono dane na temat mechanizmów toksycznego działania EGAE na komórki rozrodcze, zarodek i płód. Szczególną uwagę zwrócono na metabolizm niektórych EGAEs i ich toksyczność narządową, a także na apoptozę spermatocytów związaną ze zmianami ekspresji genów, które kodują czynniki stresu oksydacyjnego, kinazy białkowe i jądrowe receptory hormonów. Med. Pr. 2015;66(5):725–737

Keywords

PL

etery glikolu etylenowego; etery glikolu propylenowego; toksyczność rozwojowa; mechanizmy toksyczności; toksyczność reprodukcyjna; apoptoza

EN

ethylene glycol ethers; propylene glycol ethers; developmental toxicity; mechanisms of toxicity; reproductive toxicity; Apoptosis

• Publisher: Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
• Journal: Medycyna Pracy
• Year: 2015
• Volume: 66
• Issue: 5
• Pages: 725-737

Dates

published

2015

Contributors

author

Beata Starek-Świechowicz

• Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego / Jagiellonian University Medical College, Kraków, Poland (Wydział Farmaceutyczny, Zakład Biochemii Toksykologicznej / Faculty of Pharmacy, Department of Biochemical Toxicology)

author

Andrzej Starek

• Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego / Jagiellonian University Medical College, Kraków, Poland (Wydział Farmaceutyczny, Zakład Biochemii Toksykologicznej / Faculty of Pharmacy, Department of Biochemical Toxicology)

Identifiers

DOI

10.13075/mp.5893.00219

Biblioteka Nauki

2164383