Reakcja układu krążenia na stres i pole elektromagnetyczne emitowane przez telefony komórkowe – 24-godzinne monitorowanie EKG i ciśnienia tętniczego

• Authors: Agata Szyjkowska , Elżbieta Gadzicka , Wiesław Szymczak , Alicja Bortkiewicz

Title variants

EN

The reaction of the circulatory system to stress and electromagnetic fields emitted by mobile phones – 24-h monitoring of ECG and blood pressure

Abstracts

EN

Background Experimental studies have shown cardiovascular effects of electromagnetic fields (EMF) emitted by mobile phones (e.g., prolonged QTc interval and abnormal blood pressure [BP] values). Also, stress may have an impact on the cardiovascular function. However, there are practically no data regarding the joint effect of exposure to stress and EMF, with both factors pertaining, e.g., to employees of mobile network operators. Material and Methods Out of 208 subjects who had taken part in survey research, 55 workers agreed to undergo resting ECG, 24-h ECG and ambulatory blood pressure monitoring (ABPM). Their health condition, occupational and life-stress levels and EMF exposure were also assessed. Results Among the workers using mobile phones for more than 60 min daily, the systolic BP values in office measurement and at night-time in ABPM were significantly higher than among the workers spending less time talking on mobile phones (p = 0.04 and p = 0.036, respectively). The workers with the highest level of occupational stress showed significantly higher systolic 24-h BP (p = 0.007) and at day-time (p = 0.002), both during work (p = 0.010) and after work (p = 0.005), and higher diastolic BP values at day-time (p = 0.028). Cardiovascular response was strongly gender-related: males showed more BP abnormalities while females displayed more impairments in ECG records. The heart rate from 24 h was significantly correlated with the level of occupational stress, after adjusting for gender, life-stress and EMF. Conclusions The findings obtained thus far have indicated the need to conduct in-depth studies on the impact of stress and EMF emitted by mobile phones on the health effects, in order to clarify the observed gender-related differences in cardiovascular response to the combined exposure to stress and EMF. Med Pr. 2019;70(4):411–24

PL

Wstęp W badaniach eksperymentalnych zaobserwowano wpływ korzystania z telefonu komórkowego na pracę serca, m.in. wydłużenie odstępu QTc oraz zmiany w wartościach ciśnienia tętniczego. Także stres może wywoływać zmiany w układzie krążenia. Brak jednak badań uwzględniających jednoczesne oddziaływanie stresu i pola elektromagnetycznego (PEM). Oba czynniki dotyczą m.in. pracowników sieci komórkowych. Materiał i metody Spośród 208 badanych we wcześniejszych etapach metodą ankietową 55 osób wyraziło zgodę na udział w dalszych badaniach [EKG spoczynkowe, 24-godzinna rejestracja EKG i ciśnienia tętniczego (ambulatory blood pressure monitoring − ABPM)]. Oceniono u nich także stan zdrowia, poziom stresu zawodowego i ogólnego oraz ekspozycję na PEM. Wyniki W przypadku osób rozmawiających przez telefon komórkowy ponad 60 min dziennie ciśnienie skurczowe w pomiarze jednorazowym i ciśnienie skurczowe z nocy w badaniu ABPM były istotnie wyższe niż u rozmawiających krócej (odpowiednio, p = 0,04 i p = 0,036). Badani, u których stwierdzono najwyższy poziom stresu zawodowego, charakteryzowali się istotnie wyższym ciśnieniem skurczowym w okresie doby (p = 0,007) i dnia (p = 0,002), zarówno w pracy (p = 0,010), jak i po niej (p = 0,005), oraz wyższym ciśnieniem rozkurczowym w okresie dnia (p = 0,028). Reakcja układu krążenia była istotnie zależna od płci. U mężczyzn dominowały zaburzenia ciśnienia tętniczego, a u kobiet – zaburzenia przewodzenia w EKG. Częstość skurczów serca w okresie doby z uwzględnieniem wpływu płci, stresu ogólnego i PEM była istotnie skorelowana z poziomem stresu zawodowego. Wnioski Uzyskane dotychczas wyniki wskazują na potrzebę dalszych badań w celu wyjaśnienia przyczyn różnej u kobiet i mężczyzn odpowiedzi układu krążenia na działanie stresu i PEM emitowanego przez telefony komórkowe. Med. Pr. 2019;70(4):411–424

Keywords

PL

stres; pole elektromagnetyczne; ciśnienie tętnicze; ABPM; telefon komórkowy; 24-godz. EKG metodą Holtera

EN

stress; electromagnetic field; blood pressure; ABPM; mobile phone; 24-h Holter monitoring

• Publisher: Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
• Journal: Medycyna Pracy
• Year: 2019
• Volume: 70
• Issue: 4
• Pages: 411-424

Dates

published

2019

Contributors

author

Agata Szyjkowska

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera / Nofer Institute of Occupational Medicine, Łódź, Poland (Zakład Fizjologii Pracy i Ergonomii / Department of Work Physiology and Ergonomics)

author

Elżbieta Gadzicka

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera / Nofer Institute of Occupational Medicine, Łódź, Poland (Zakład Fizjologii Pracy i Ergonomii / Department of Work Physiology and Ergonomics)

author

Wiesław Szymczak

• Uniwersytet Łódzki / University of Lodz, Łódź, Poland (Wydział Nauk o Wychowaniu, Zakład Metodologii Badań Psychologicznych i Statystyki / Faculty of Educational Sciences, Department of Psychological Research Methodology and Statistics)

author

Alicja Bortkiewicz

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera / Nofer Institute of Occupational Medicine, Łódź, Poland (Zakład Fizjologii Pracy i Ergonomii / Department of Work Physiology and Ergonomics)

Identifiers

DOI

10.13075/mp.5893.00805

Biblioteka Nauki

2162779