Wykorzystywanie seksualne małoletnich przez duchownych - wybrane aspekty karne w kanonicznym oraz polskim porządku prawnym

• Authors: Agata Tarnacka

Title variants

EN

Sexual abuse of minors by clergyman - selected criminal aspects in the canonical and Polish legal order

Abstracts

PL

Penalizacja kontaktów seksualnych z małoletnimi jest ze wszech miar uzasadniona, gdyż nie ma „dobrej pedofilii”. Seksualna aktywność pomiędzy dorosłym a dzieckiem zawsze opiera się na wykorzystywaniu władzy wobec dziecka, a ma to swój szczególny wyraz, gdy dochodzi do niej ze strony osób pełniących profesje zaufania publicznego, takich jak duchowni. Aktywność taka musi być zatem traktowana jako seksualne wykorzystanie małoletniego. Społeczne poczucie sprawiedliwości wymaga, by ochrona małoletnich przed wykorzystywaniem seksualnym była skutecznie realizowana przez instytucje zarówno kościelne, jak i państwowe. Na gruncie prawa kanonicznego ochronę małoletnich przed wykorzystywaniem seksualnym przez duchownych zapewnia kan. 1398 § 1 n. 1 KPK, zaś w prawie polskim służy temu przede wszystkim art. 200 k.k. Surowa penalizacja wykorzystywania seksualnego małoletnich, zarówno w prawie kanonicznym, jak i polskim prawie karnym, wskazuje na uznanie przez obu prawodawców znacznej ciężkości tych zachowań. Oba systemy prawne uzupełniają się nawzajem, mając narzędzia pociągania do odpowiedzialności sprawców przestępstw i wymierzając kary o dolegliwości właściwej dla ich specyfiki.

EN

Criminalizing sexual contacts with minors is by all means justified, as there is no “good pedophilia”. Sexual activity between an adult and a child is always based on the use of power towards a child, and this has its special expression when it occurs on the part of professions of public trust, such as clergy. Such activity must therefore be treated as sexual abuse of a minor. The social sense of justice requires that this protection be effectively implemented by both church and state institutions. On the basis of canon law, the protection of minors against sexual abuse by clergy is ensured by can. 1398 of the Code of Criminal Procedure, while in Polish law this is primarily served by Art. 200 of the Penal Code The severe criminalization of sexual abuse of minors, both in canon law and in Polish criminal law, indicates that both lawmakers recognize the seriousness of these behaviors. Both legal systems complement each other, having the tools to hold the perpetrators of crimes accountable and punishing them for ailments appropriate to their specificity.

Keywords

EN

pedophilia; canon law; criminal law; sexual abuse; sexual abuse of children by clergy

PL

pedofilia; prawo kanoniczne; prawo karne; wykorzystywanie seksualne; wykorzystywanie seksualne małoletnich przez duchownych

• Publisher: Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie
• Journal: Journal of Modern Science
• Year: 2022
• Volume: 48
• Issue: 1
• Pages: 437-460

Dates

published

2022

Contributors

author

Agata Tarnacka

• Jagiellonian University

References

• Beisert, M. (2012)P.edofilia. Geneza i mechanizm zaburzenia . Sopot: GWP.
• Beisert, M. (2011)U.dział środowiska rodzinnego w procesie rozwoju pedofilii . „Roczniki Socjologii Rodziny”, nr XXI, s. 145-168.
• Bocheński M. (2016).Prawnokarna reakcja wobec sprawców przestępstw z art. 197 KK i art. 200 KK w świetle teorii i badań empirycznych. Warszawa: C.H. Beck.
• Borek D. (2004).Ordynariusz a „Delicta graviora” zarezerwowane Kongregacji Doktryny Wiary. „Prawo Kanoniczne”, t. 47, nr 3-4, s. 97-146.
• Borek, D. (2015).Sextum Decalogi praeceptum w kanonicznym prawie karnym aktualnie obowiązującym. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej.
• Bułat, K. i in. (2010)K.ryminologia. Warszawa: C.H. Beck.
• De Paolis, V., Cito, D. (2000L).e sanzioni nella Chiesa. Commento al Codice di Diritto Canonico. Libro VI. Watykan: Urbaniana University Press.
• Dziergawka, A. (2018P).rawna ochrona dziecka przed wykorzystaniem seksualnym. W: A. Grześkowiak, I. Zgoliński (redP.r)a,wo karne w ochronie praw dziecka. Bydgoszcz: KPSW, s. 61-90.
• Filar, M. (2008)K.odeks karny. Komentarz. Warszawa: Lexis Nexis.
• Filar, M. (2006)R.ozdział XXV. Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności. W: O. Górniok (red.)K, odeks karny. Komentarz. Warszawa: Lexis Nexis, s. 829-830.
• Gajda, P.M. (2008).Sankcje karne w kościele w świetle Kodeksu Prawa Kanonicznego Jana Pawła II oraz późniejszych zmian i uzupełnień. Tarnów: Biblos.
• Góralski, W. (2003)M. iejsce prawa kanonicznego w kulturze prawnej Europy. „Forum Iuridicum”, nr 2, s. 15-34.
• Grześkowiak, A., Wiak, K. (2014K).odeks karny z komentarzem. Warszawa: C.H. Beck.
• Grześkowiak, A. (2018)P. ojęcie dziecka w prawie karnym. W: A. Grześkowiak, I. Zgoliński (red.P),rawo karne w ochronie praw dziecka. Bydgoszcz: KPSW, s. 3-47.
• Hypś, S. (2021). Komentarz do art. 200 k.k. W: A. Grześkowiak, K. Wiak (redK.)o. deks karny. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.
• Izdebska, A. (2009).Konsekwencje przemocy seksualnej wobec dzieci. „Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” , nr 8(4), s. 37-55.
• Jarząbek, T. (2019)P.rzestępstwa seksualne wobec małoletnich w prawie kanonicznym. „Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich”, t. XXIX, nr 32, s. 69-86.
• Kilińska-Pękacz, A. (2015P).rawo karne wobec dobrowolnej aktywności seksualnej małoletnich. „Studia z Zakresu Prawa, Administracji i Zarządzania Uniwersyte Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy”, nr 7, s. 81-92.
• Krajewski, K. (1994)T.eorie kryminologiczne a prawo karne. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC.
• Krawiec, A. Z. (2012)M.ałoletni pokrzywdzony w polskim procesie karnym. Toruń: TNOiK „Dom Organizatora”.
• Mierzwińska-Lorencka, J. (2012K)a.rnoprawna ochrona dziecka przed wykorzystaniem seksualnym. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Mozgawa, M. (2010)K.odeks karny. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Pospiszyl, K. (2010)N.ie ma dobrej pedofilii . „Tygodnik Powszechny”, nr 2, s. 4-5.
• Rodzynkiewicz, M. (2006). Rozdział XXV k.Pkr.zestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności. W: A. Zoll (red.)K, odeks karny. Część szczególna. Komentarz. Tom 2. Komentarz do art. 117-277. Kraków: Zakamycze.
• Rutkowski, R., Sroka, W. (2009P)r.ogram terapii sprawców przestępstw seksualnych. W: M. Marczak (red.R),esocjalizacyjne programy penitencjarne realizowane przez Służbę Więzienną w Polsce. Kraków: Impuls, s. 234-241.
• Skonieczny, P. (2017)P.rzestępstwo cięższe przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu z małoletnim - uwagi de lege latiade lege ferenda. „Prawo Kanoniczne”, t. 60, nr 1, s. 135-175.
• Syryjczyk, J. (2003)K.anoniczne prawo karne. Część szczególna. Warszawa: UKSW.
• Smyczyński, T. (1999).Pojęcie dziecka i jego podmiotowość. W: T. Smyczyński (red.), Konwencja o Prawach Dziecka: analiza i wykładnia. Poznań: Ars boni et aequi.
• Sobański, R. (2003).Komentarz do kan. 200-203. W: J. Krukowski (red.K),omentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. I: Księga I. Normy ogólne. Poznań:Wydawnictwo WAM.
• Stawniak, H. i in. (2017P).rzemoc seksualna wobec małoletnich i ich ochrona prawnoetyczna i kanoniczna. „Prawo Kanoniczne”, t. 60, nr 2, s. 139-172.
• Stokłosa M. (2017)U.sunięcie z urzędu kościelnego według motu proprio papieża Franciszka „Come una madre amorevole”. „Sympozjum”, nr 21/2(33), s. 231-247.
• Suchecki, Z. (2003).Przestępstwa przeciwko szóstemu przykazaniu dekalogu z uwzględnieniem ustaw partykularnych Konferencji Episkopatu USA. W: Z. Kijas (red.),Powołanie franciszkańskie: przeżywanie charyzmatu w XXI wieku. Kraków: PAT, 37-65.
• Suchecki, Z. (2018)U.stawy prawa karnego w odniesieniu do przestępstw przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu po promulgacji Kodeksu prawa kanonicznego z 1983 r. „Studia Włocławskie”, nr 20, s. 433-444.
• Suchecki, Z. (2011).Wydalanie duchownych na podstawie kanonicznego procesu karnego. „Prawo Kanoniczne”, t. 54, nr 3-4, s. 77-115.
• Warylewski, J. (1999).arnoprawna ochrona małoletniego przed wykorzystaniem seksualnym w orzecznictwie Sądu Najwyższego. „Prokuratura i Prawo”, nr 9, s. 92-103.
• Warylewski, J. (2000). zagadnień karnoprawnej ochrony małoletnich przed wykorzystywaniem seksualnym. „Przegląd Sądowy”, nr 2, s. 106-129.
• Warylewski, J. (2010). W: A. Wąsek, R. Zawłocki (reKdo.)d,eks karny. Część szczególna. Komentarz do artykułów 117-221, t. I. Warszawa: C.H. Beck.
• Włodarczyk, R. (2015)K. ryminalistyczno-kryminologiczne aspekty przestępstw na tle seksualnym. Szczytno: WSPol.

Identifiers

DOI

10.13166/jms/150469

Biblioteka Nauki

2096949