Społeczno-wychowawcza rola seniorów (dziadków) w rodzinie

• Authors: Józef Młyński

Title variants

EN

The socio-educational role of grandparents in the family

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje tematykę wychowawczej roli seniorów(dziadków) w rodzinie. Celem jest ukazanie konkretnie wychowawczej i socjalizacyjnej roli w obszarach: wychowanie w rodzinie, wychowanie kulturowe, wychowanie społeczne, wychowanie religijno-moralne oraz analiza ich kapitału intelektualnego racjonalizowanego, jako mądrość starca. Z analizy wynika, że role seniorów nadal mają ważny wpływ wychowawczy na dorastających wnuków. Dobre kontakty z dziadkami uczą nastolatków miłości i troski o drugiego człowieka, poznania historii rodziny, tradycji i wiary w domu.  Wciąż są jeszcze strażnikami: pamięci zbiorowej, więzi rodzinnych, kronikarzami historii, mądrością wiary, moralności i dziedzictwa kulturowego. Zauważa się jednak, iż rady udzielane młodemu pokoleniu nie dla wszystkich stanowią uniwersalną receptę na szczęśliwe życie.

EN

The article deals with the educational role of seniors (grandparents) in the family. The aim is to show a specific educative and socializing role in the areas of family upbringing, cultural and social education, religious-moral upbringing and analysis of their rationalized intellectual capital as the wisdom of an old man. The analysis shows that the roles of seniors still have an important educative impact on adolescent grandchildren. Good contacts with grandparents teach teens love and care for each other, learn about family history, traditions and faith at home. They are still the guards of collective memory, family ties, chronicles of history, wisdom of faith, morality and cultural heritage. It is noticed, however, that advice given to the young generation is not for everyone a universal recipe for a happy life.

Keywords

PL

Senior; dziadkowie; rodzina; wychowanie; socjalizacja; młodzież (wnuki)

EN

Senior; grandparents; family; upbringing; socialization; youth (grandchildren); Senior; grandparents; family; upbringing; socialization; youth (grandchildren)

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Teologia i Moralność
• Year: 2019
• Volume: 14
• Issue: 2(26)
• Pages: 103-118

Dates

published

2020-01-28

Contributors

author

Józef Młyński

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Wydział Studiów nad Rodziną

• https://orcid.org/0000-0002-6186-4422

References

• Adamski F. (2002), Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy, Kraków.
• Adamski F. (1982), Socjologia małżeństwa i rodziny, Warszawa.
• CBOS (2008), Co im zawdzięczamy? Opinie w przeddzień święta babć i dziadków. BS/3/2008. Warszawa, s. 4.
• Chałas K., Kowalczyk S. (2006), Wychowanie ku wartościom narodowo-patriotycznym, Lublin.
• Chmielnicki N. (1978), Dziadkowie, babcie, wnuki, „Problemy Rodziny” 1, s. 29-35.
• Czerepaniak-Walczak M. (2010), Zaskakujące, intrygujące, niezwyczajne obrazy młodzieży Próba zastosowania koncepcji „Czarnych Łabędzi” w pedagogice młodzieży, „Przegląd Pedagogiczny” 1, s. 52-64.
• Dieck M. (1979), Wohnen und Wohnumfeld älterer Menschen in der Bundesrepublik, Heidelberg.
• Dyczewski L. (2015), Międzypokoleniowe relacje w rodzinie i społeczeństwie, Oświata dorosłych.
• Inspiracje i wyzwania, red. E. Woźnicka, Warszawa–Łódź.
• Frankl V.E. (1978), Nieuświadomiony Bóg, tłum. B. Chwedeńczuk, Warszawa.
• Goodman N. (2001), Wstęp do socjologii, Poznań 2001.
• Jan Paweł II (2005), Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci, Kraków.
• Jan Paweł II (1994), Przekroczyć próg nadziei, Lublin 1994.
• Kukołowicz T. (2006), Jakim wartościom poświęca się współczesny stary człowiek, w: Starzenie się a satysfakcja z życia, red. S. Steuden, M. Marczuk, Lublin, s. 197 204.
• Kukołowicz T. (1976), Kim jest babcia. Zagadnienia filozofii i a zdrowie, Warszawa.
• Łukow W. (2007), Problemy wychowania w społeczeństwie globalnym, Olsztyn.
• Majkowski W. (2010), Rodzina polska w kontekście nowych uwarunkowań, Kraków.
• Mariański J. (2002), Religia i moralność w społeczeństwie polskim: współzależność czy autonomia?, „Forum Teologiczne” 3, s. 45-63.
• Mariański J. (2015), Religia i moralność w świadomości Polaków: zależność czy autonomia?, „Konteksty Społeczne” 1 (5), s. 8-26.
• Miczyńska-Kowalska M. (2012), Socjalizacja w społeczeństwie ponowoczesnym, Lublin.
• Nawroczyński B. (1947), Życie duchowe. Zarys filozofi i kultury, Kraków–Warszawa.
• Niezabitowski M. (2007), Ludzie starsi w perspektywie socjologicznej, Katowice.
• Pienkoś M. (2015), Dziadkowie w wychowaniu wnuków na podstawie opinii osób młodych i starszych, „Forum Pedagogiczne” 2, s. 281-289.
• Przygoda A. (2015), Społeczne role dziadków w procesie socjalizacji wnuków, Toruń.
• Puzynina J. (1994), Wokół wartości, Edukacja aksjologiczna, red. K. Olbrycht, Katowice, s. 18-32.
• Rybczyńska I. (1997), Jak być (kochaną) babcią, Warszawa.
• Scheler M. (1954), Vom Ewigen in Menschen, Bern–München.
• Susłowska M. (1998), Psychologia starzenia się, Warszawa.
• Szacki J. (2004), Tradycja, w: Słownik społeczny, red. B. Szlachta, Kraków, s. 1491-1495.
• Szatur-Jaworska B., Błędowski P., Dzięgielewska M. (2006), Podstawy gerontologii społecznej, Warszawa.
• Szczepański J. (1984), Sprawy ludzkie, Warszawa.
• Szczepański J. (1987), Tworzyć lepszy świat, „Tygodnik Kulturalny” 42, s. 3-4.
• Sztompka P. (2012), Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków.
• Tomiło J. (2006), Biografi e ludzi starszych jako źródło wartości wychowawczych. Starzenie się a satysfakcja z życia, red. S. Steuden, M. Marczuk, Lublin, s. 205-216.
• Tyszka Z. (1998), Socjologia rodziny a pedagogika rodziny. Przedmiot badań – możliwości współdziałania badawczego, „Roczniki Socjologii Rodziny” 26 (t. X), s. 77-90.
• Wawrzyniak J.K. (2011), Opiekuńczo-wychowawcza rola dziadków w rodzinie, „Pedagogika Rodziny” 1(2), s. 95-103.
• Struzik Z. (2013), Wartości przekazywane i praktykowane przez osoby starsze w rodzinie, „Mazowsze
• Studia Regionalne” 13, s. 115-126.
• Zięba-Kołodziej B. (2012), Rola dziadków w życiu rodziny, Tarnobrzeg.
• Znaniecki F. (2001), Socjologia wychowania, Warszawa.
• Zych A. (1999), Człowiek wobec starości. Szkice z gerontologii społecznej, Katowice.

Identifiers

DOI

10.14746/TIM.2019.26.2.8