Clinical miscarriage from the perspective of multifaceted contexts of procreative loss

• Authors: Piotr Guzdek , Jarosław Jęczeń

Title variants

PL

Poronienie kliniczne z perspektywy wielorakich kontekstów straty prokreacyjnej

Abstracts

PL

Fenomen poronienia klinicznego wzbudza coraz większe zainteresowanie badaczy z dyscyplin pozamedycznych. Choć nadal dostrzegalna jest znacząca dysproporcja pomiędzy obszerną literaturą traktującą o poronieniu spontanicznym z perspektywy medycznej w porównaniu do wzrastających liczebnie studiów prowadzonych w zakresie nauk społecznych i filozoficznych, to sukcesywnie postępuje proces zmiany orientacji badawczej wczesnych strat prokreacyjnych. Dominujące dotychczas jednostronne podejście biomedyczne ustępujące miejsca holistycznym ujęciom aksjomedycznym. Niniejsze studium wpisuje się w aksjomedyczny model poronienia klinicznego. Jego celem jest pogłębiona analiza czterech kluczowych kontekstów straty prokreacyjnej występującej na początkowych etapach rozwoju prenatalnego ‒ antropologicznego, relacyjnego (przywiązania rodzicielskiego), psychologicznego i pomocowego. W rezultacie prowadzonych badań dochodzimy do wniosku, iż główną dominantą charakterystyk poronienia klinicznego jako zdarzenia tanatycznego jest płaszczyzna rozstrzygnięć antropologicznych statusu płodu i jego implikacji etycznych.

EN

The phenomenon of clinical miscarriage sparks increasing interest of researchers from non-medical disciplines. Although there is still a significant disproportion between the voluminous literature on spontaneous miscarriage from a medical perspective compared to the growing number of studies conducted in the social and philosophical sciences, the process of changing the research orientation of early procreative losses is gradually progressing. The hitherto dominant one-sided biomedical approach is giving way to holistic axiomedical approaches. This study contributes to the axiomedical model of clinical miscarriage. It aims to provide an in-depth analysis of four key contexts of procreative loss occurring at early stages of prenatal development - anthropological, relational (parental attachment), psychological and supportive. As a result of the research conducted, it is concluded that the main dominant characteristic of clinical miscarriage as a thanatic event is the level of anthropological settlements regarding the status of the foetus and its ethical implications.

Keywords

EN

: anthropology of clinical miscarriage; prenatal bond; mourning; quality of life ethics; ontological personalism; descriptive personology

PL

antropologia poronienia klinicznego; więź prenatalna; żałoba; etyka jakości życia; personalizm ontologiczny; personologia deskryptywna

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Teologia i Moralność
• Year: 2021
• Volume: 1
• Issue: 1(29)
• Pages: 143-170

Dates

published

2021

Contributors

author

Piotr Guzdek

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

• https://orcid.org/0000000217278012

author

Jarosław Jęczeń

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

• https://orcid.org/0000000218250345

References

• Bartnik, Czesław Stanisław. 2006. Szkice do systemu personalizmu. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Barton-Smoczyńska, Izabela. 2008. “Rozwój więzi psychologicznej między matką a dzieckiem w ciąży prawidłowej i powikłanej”. Życie i Płodność 4(2), 77-84.
• Barton-Smoczyńska, Izabela. 2010. “Adaptacja kobiet po śmierci dziecka poczętego”. In: Poronienie: zrozumieć rodziców po stracie, edited by Cyprian Klahs, 109-125. Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów “W drodze”.
• Bielan, Zbigniew, Anita Machaj and Izabela Stankowska. 2010. “Psychoseksualne konsekwencje straty dziecka w okresie ciąży i porodu”. Seksuologia Polska 8(1): 41-46.
• Bielawska-Batorowicz, Eleonora. 2006. Psychologiczne aspekty prokreacji. Katowice: “Śląsk” Wydawnictwo Naukowe.
• Bielennik, Łucja, Joanna Preis and Mariola Bidzan. 2010. “Uwarunkowanie więzi emocjonalnej z dzieckiem w okresie prenatalnym w ciążach wielopłodowych i pojedynczych”. Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia 3(3): 223-231.
• Biesaga, Tadeusz. 2002. “Pojęcie osoby a zasada jakości życia we współczesnej bioetyce”. In: Ocalić cywilizację – ocalić ludzkie życie, edited by Zbigniew Morawiec, 53-63. Kraków: Wydawnictwo Księży Sercanów “SCJ”.
• Broquet, Karen. 1999. “Psychological reactions to pregnancy loss”. Primary Care Update for OB/GYNS 6(1): 12-16.
• Bronka, Małgorzata, Kamila Gościcka-Kmieć, Monika Nagórko and Joanna Zaleska-Skup. 2012. “Ronić po ludzku – warunki ronienia w polskich szpitalach oraz postulaty ich zmian”. In: Przegrane narodziny. Strata ciąży w aspekcie psychologicznym, socjologicznym, medycznym i etycznym, edited by Ewa Dmoch-Gajzlerska and Izabela Barton-Smoczyńska, 83-89. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
• Callahan, Tamara, Aaron B. Caughey and Linda J. Heff ner. 2004. Blueprints Obstetrics & Gynecology. Malden: Blackwell Publishers.
• Chavez, Megan S., Valerie Handley, Rebecca L. Jones, Brandon Eddy and Von Poll. 2019. “Men’s experiences of miscarriage: a passivephenomenological analysis of Online data”. Journal of Loss and Trauma 24(7): 664-677. doi.org/10.1080/23802359.2019.1611230
• Chrzan-Dętkoś, Magdalena. 2010. “Utrata dziecka w okresie okołoporodowym – dobre praktyki szpitalne w opiece nad matką”. Ginekologia Praktyczna 18(2): 27-30.
• Ciach, Halina. 2013. Istota ludzka czy osoba ludzka? Krytyka bioetyki początków życia Petera Singera. Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM.
• Czarnecka-Iwańczuk, Marta. 2010. “Psychologiczne aspekty ciąży wysokiego ryzyka i sytuacji utraty ciąży”. In: Ciąża wysokiego ryzyka, edited by Grzegorz H. Bręborowicz, 1165-1186. Poznań: Ośrodek Wydawnictw Naukowych.
• Czarnecka, Marta. 2005. “Psychological aspects of miscarriage”. Archives of Perinatal Medicine 11(4): 10-12.
• Dudziak, Urszula. 2009. Postawy wobec wychowania seksualnego a hierarcha wartości nauczycieli. Studium teologiczno-pastoralne. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Dziedzic, Jan. 2013. “Wsparcie psychologiczno-pastoralne w przeżywaniu żałoby po stracie dziecka”. In: Od bólu po stracie do nadziei życia. Pogrzeb dziecka poronionego, edited by Jan Dziedzic and Piotr Guzdek, 153-173. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UPJPII.
• Eisenberg, Vered H. and Joseph G. Schenker. 1997. “The ethical, legal and religious aspects of preembryo research”. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology, 75(1): 11-24. doi.org/10.1016/S0301-2115(97)00193-0
• Fiałkowski, Włodzimierz. 1996. Ojcostwo na nowo odkryte. Pelpin: Wydawnictwo Diecezjalne.
• Ford, Norman. 1995. Kiedy powstałem? Problem początku jednostki ludzkiej w historii, filozofii i w nauce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Gałuszka, Mieczysław. 2006. “Świętość życia versus jakość życia: na drodze ku spokojnej śmierci”. In: Problemy współczesnej tanatologii. Medycyna – antropologia kultury – humanistyka. Tom X, edited by Jacek Kolbuszewski, 19-27. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe.
• García-Enguídanosa, Angela, Maria E. Calle, Javier Valero, Sonsoles Luna and Vicente Domínguez-
• -Rojas. 2002. “Risk factors in miscarriage: a review”. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology 102(2): 111-119. doi.org/10.1016S0301-2115(01)00613-3
• George, Robert P. and Alfonso Gómez-Lobo. 2005. “The moral status of the human embryo”. Perspectives in Biology and Medicine 48(2):201-210. doi.org/10.1353/pbm.2005.0052
• Goleń, Jacek and Katarzyna Urbańczyk. 2011. “Więź matki z dzieckiem w okresie prenatalnym”. Życie i Płodność 5(1): 95-114.
• Gorczyca, Jakub. 2014. Zarys etyki fundamentalnej. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Grzyb, Izabella. 2014. “Pseudociąża w przebiegu zespołu stresu pourazowego po poronieniu – opis przypadku”. Psychoterapia 168(1): 93-98.
• Guzdek, Piotr. 2017. Rozpoznaj swoje dziecko we mnie… Rzecz o poronieniu dziecka i jego pogrzebie. Kraków: Wydawnictwo Scriptum.
• Guzdek, Piotr. 2019. “Pastoralne aspekty rodzinnego pogrzebu dziecka zmarłego na skutek poronienia klinicznego”. In: Rodzina w społeczeństwie – relacje i wyzwania, edited by Elżbieta Osewska and Józef Stala, 359-426. Kraków: Wydawnictwo Naukowej UPJPII.
• Guzdek, Piotr. 2020a. Kompendium pastoralne o rodzinnym pogrzebie dziecka martwo urodzonego i towarzyszeniu w żałobie osieroconej rodzinie. Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM.
• Guzdek, Piotr. 2020b. “Eklezjalny wymiar pogrzebu dziecka zmarłego bez chrztu w okresie prenatalnym. Perspektywa rzymsko-katolicka”. SOTER. Religious Science Journal 73(101): 21-37. doi.org/10.7220/2335-8785.73(101).2
• Guzewicz, Monika. 2014. “Psychologiczne i społeczne konsekwencje utraty dziecka w wyniku poronienia”. Civitas et Lex 1: 15-27.
• Hennel-Brzozowska, Agnieszka. 2010. “Psychologiczna analiza sytuacji lekarza komunikującego pacjentce niekorzystne wyniki badań prenatalnych”. Życie i Płodność 4(1): 59-68.
• Herbert, Martin. 2005. Żałoba w rodzinie. Translated by M. Gajdzińska. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Hołub, Grzegorz. 2010. Problem osoby we współczesnych debatach bioetycznych. Kraków: Księgarnia Akademicka.
• Hołub, Grzegorz. 2012. “Człowiek a świat natury. Wokół koncepcji egalitaryzmu gatunkowego Paula W. Taylora”. Logos i Ethos 32(1): 105-126.
• Hołub, Grzegorz. 2013. “Godność osobowa dziecka nienarodzonego”. In: Od bólu po stracie do nadziei życia. Pogrzeb dziecka poronionego, edited by Jan Dziedzic and Piotr Guzdek, 11-22. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UPJPII.
• Hołub, Grzgorz. 2016. “O dwóch spojrzeniach na istotę ludzką w początkach jej istnienia”. Studia Philosophica Wartislaviensia 11(3): 41-50.
• Jakiel, Grzegorz, Dorota Robak-Chołubek and Joanna Tkaczuk-Włach. 2006. “Poronienia samoistne”. Przegląd Menopauzalny 3: 191-194.
• Kaniok, Przemysław E. 2011. “Znaczenie obecności mężczyzn podczas narodzin dziecka”. Życie i Płodność 5(4): 31-37.
• Kieniewicz, Piotr. 2012. “Moralny obowiązek pogrzebania ciała ludzkiego wobec śmierci dziecka przed narodzinami”. Roczniki Teologii Moralnej 59(4): 195-2012.
• Kolska, Katarzyna. 2010. “Jak pani może mówić o dziecku”. In: Poronienie, edited by Cyprian Klahs, 7-20. Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów “W drodze”.
• Kornas-Biela, Dorota. 1992. “Kształtowanie się przywiązania matki i dziecka w prenatalnym okresie jego rozwoju”. In: Problemy współczesnej psychologii. Tom 1, edited by Adam Biela and Czesław Walesa, 273-278. Lublin: Polskie Towarzystwo Psychologiczne.
• Kornas-Biela, Dorota. 1993. “Potrzeby rodziców po stracie dziecka w okresie okołoporodowym”. In: Z zagadnień psychologii prokreacyjnej, edited by Eleonora Bielawska-Batorowicz and Dorota Kornas-Biela, 61-75 Lublin: Redakcja Wydawnicza KUL.
• Kornas-Biela, Dorota. 1999. “Niespełnione macierzyństwo: psychologiczna sytuacja matek po poronieniu”. In: Oblicza macierzyństwa, edited by Dorota Kornas-Biela, 179-200. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
• Kornas-Biela, Dorota. 2002. Wokół początku życia ludzkiego. Warszawa: Instytut Wydawniczy “Pax”.
• Kornas-Biela, Dorota. 2009. Pedagogika prenatalna: nowy obszar nauk o wychowaniu. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Kryszkowski, Waldemar, Agata Karowicz-Bilińska, Antoni Florkowski and Piotr Gałecki. 2012.
• “Psychiczne następstwa przedwczesnego zakończenia ciąż”. Neuropsychiatria. Przegląd kliniczny 4(2): 98-102.
• Landwójtowicz, Paweł. 2019. “Praca z traumą relacyjną w terapii par”. In: Zdrowa i mocna rodzina fundamentem społeczeństwa, edited by Józef Stala, 161-177. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UPJPII. doi.org/10.15633/9788374387613.1
• Lepiarz, Anna. 2010. “Zmiany psychiczne doświadczane przez kobiety oczekujące narodzin dziecka”. Ginekologia Praktyczna 18(1): 54-57.
• Lewicka, Magdalena, Magadelna Sulima, Maria Pyć and Barbara Stawarz. 2013. “Charakterystyka poronień i prawa przysługujące kobiecie po stracie ciąży”. Annales Academiae Medicae Stetinensis 59(1): 123-129.
• Lohner, Alexander. 2002. “Historyczne korzenie etycznych poglądów Petera Singera”. In: Utylitaryzm w bioetyce: jego założenia i skutki na przykładzie poglądów Petera Singera, edited by Wojciech Bołoz and Gerhard Höver, 48-99. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
• Łuczak-Wawrzyniak, Jadwiga. 2012. “Psychospołeczne aspekty ciąży”. In: Położnictwo, vol. 1. Fizjologia ciąży, edited by Grzegorz H. Bręborowicz and Wiesław Markwitz, 221-230. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
• Łuczak-Wawrzyniak, Jadwiga, Marta Czarnecka and Anna Bukowska. 2012. “Strata dziecka – różne perspektywy postrzegania tego doświadczenia”. In: Przegrane narodziny: strata ciąży w aspekcie psychologicznym, socjologicznym, medycznym i etycznym, edited by Ewa Dmoch-Gajzlerska and Izabela Barton-Smoczyńska, 43-53. Warszawa: Ofi cyna Wydawnicza Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
• Łuczak-Wawrzyniak, Jadwiga, Marta Czarnecka-Iwańczuk, Anna Bukowska and Nina Konofalska. 2010. “Wczesne i późne psychologiczne skutki utraty ciąży”. Ginekologia Polska 81: 374-377.
• Mach, Aleksandra, Agnieszka Nowacka and Ewa Dmoch-Gajzlerska. 2014. “Rola i zadania położnej w opiece nad ciężarną zagrożoną poronienie”. Położna. Nauka i Praktyka 2(26): 32-38.
• Melina, Livio. 2016. Kurs bioetyki. Ewangelia życia. Translated by Katarzyna Wójcik, Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM.
• Morciniec, Piotr. 2000. Etyczne aspekty transplantacyjnej terapii chorób neurozwyrodnieniowych. Studium teologicznomoralne. Opole: Wydawnictwo Świętego Krzyża.
• Morciniec, Piotr. 2009. Bioetyka personalistyczna wobec zwłok ludzkich. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
• Morciniec, Piotr. 2013. “Pogrzeb nienarodzonego – między bólem straty a zobowiązaniem”. In: Od bólu po stracie do nadziei życia. Pogrzeb dziecka poronionego, edited by Jan Dziedzic and Piotr Guzdek, 99-115. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UPJPII.
• Mroczkowska, Dorota. 2011. “Jakość życia kobiet po poronieniu ciąży”. Życie i Płodność 5(4): 77-88.
• Murlikiewicz, Magdalena and Piotr Sieroszewski. 2013. “Poziom depresji, lęku i objawów zaburzenia po strasie pourazowym w następstwie poronienia samoistnego”. Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia 6(2): 93-98.
• Murphy, Timothy F. 1985. “The moral signifi cance of spontaneous abortion”. Journal of Medical Ethics 11(2):79-83. doi.org/10.1136/jme.11.2.79
• Murphy, Samantha and Joanne Cacciatore. 2017. “The psychological, social, and economic impact of stillbirth on families”. Seminars in Fetal and Neonatal Medicine 22(3): 129-134. doi.org/10.1016/j.siny.2017.02.002
• Muszala, Andrzej. 2012. “Czy embrion ludzki jest osobą ludzką? Pytanie o osobowy status embrionu”. In: Badania nad embrionami ludzkimi w świetle etyki i prawa, edited by Ewa Podrez and Tomasz Stawecki, 17-39. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• O’Leary, Joann and Cecilie Gaziano. 2011a. “Sibling grief after perinatal loss”. Journal of Prenatal and Perinatal Psychology and Health 25(3): 173-193.
• O’Leary, Joann and Cecilie Gaziano. 2011b. “The experience of adult siblings born after loss”. New Directions in Psychotherapy and Relational Psychoanalysis 5(3): 246-272.
• Panay, Nick, Ruma Dutta, Audrey Ryan and J.A. Mark Broadbent. 2006. Położnictwo i ginekologia. Translated by Michał Tomaszewski. Wrocław: Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner.
• Pikus, Joanna. 2014. “Emocje kobiet po stracie dziecka: psychologiczne etapy żałoby”. Magazyn Pielęgniarki i Położnej 2: 44:45.
• Pilarz, Łukasz B. 2017. „Status ontyczny zwłok i szczątków płodowych w etyce personalistycznej”. In: Filozofi czne rozważania o naturze człowieka, edited by Beata A. Nowak and Kamil Maciąg, 59-74. Lublin: Wydawnictwo Naukowe „Tygiel”.
• Prażmowska, Barbara, Grażyna Puto, Ewa Kowal and Barbara Gierat. 2009. “Niespełnione macierzyństwo”. Ginekologia Praktyczna 17(4): 53-56.
• Sikora, Katarzyna. 2014. “Reakcje kobiet po stracie ciąży oraz zachowania partnerów”. Ginekologia i Położnictwo 9(3): 40-55.
• Steuden, Stanisława and Konrad Janowski. 2016. “Trauma – kontrowersje wokół pojęcia, diagnoza, następstwa, implikacje praktyczne”. Roczniki Psychologiczne 19(3): 549-582.
• Szawarski, Zbigniew. 2005. Mądrość i sztuka leczenia. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria.
• Szymańska, Magdalena. 2012. “Informowanie pacjentki o niepowodzeniu położniczym – badanie lekarzy”. Życie i Płodność 6(1): 45-50.
• Szymańska, Magdalena and Bogdan Chazan. 2004. “Postawy pacjentek po niektórych niepowodzeniach położniczych”. Kliniczna Perinatologia i Ginekologia 40 (1): 10-14.
• Szymona-Pałkowska, Katarzyna. 2005. Psychologiczna analiza doświadczeń rodziców w sytuacji ciąży wysokiego ryzyka. Lublin: TN KUL.
• Ślipko, Tadeusz. 1994. Granice życia: dylematy współczesnej bioetyki. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Wyka, Edyta. 2010. “Trudno zobaczyć w nas cierpiących rodziców”. In: Poronienie, edited by Cyprian Klahs, 81-90. Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów “W drodze”.

Identifiers

DOI

10.14746/TIM.2021.29.1.9

Biblioteka Nauki

2044474