Spuścizna niemiecka, kierunek polski. Zbiór reprodukcji Seminarium Historii Sztuki na Uniwersytecie Poznańskim (1919–1939)

• Authors: Kamila Kłudkiewicz

Title variants

EN

A German Legacy, a Polish Direction. The Collection of Reproductions from the Art History Seminar at the University of Poznań (1919–1939)

Abstracts

EN

In 1919, the authorities of the newly established University of Poznan took over the buildings and movable property of the German Royal Academy, which had functioned in Poznan between 1903 and 1918. The Seminar of Art History, which was organised at the time, acquired, among other things, a collection of 4,000 slides and 4,000 reproductions which had been used in teaching art history at the German university. Thanks to the first Polish professor of art history, Szczęsny Dettloff, the collection began to grow. Dettloff, one of the fathers of academic art history in Poland, understood perfectly the need to expand the university’s research workshop: the library and the reproduction collection. He built a Polish photo library at the University of Poznan on the basis of the existing German reproduction collection and a set of diapositives acquired in 1919 from the Museum of Wielkopolska (the collection after the German Kaiser Friedrich Museum). The article describes the reproduction collection in the inter-war period, indicates its state of preservation and analyses the role of the local collection in the academic teaching of art history (in the context of the programme of studies, but also of trips for students).

Keywords

EN

collections of reproductions; photo archives at the universities; the Seminar of Art History at the University of Poznan

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Artium Quaestiones
• Year: 2022
• Issue: 33
• Pages: 135-161

Dates

published

2022

Contributors

author

Kamila Kłudkiewicz

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000259154560

References

• Coburg, Staatsarchiv Coburg, Nachlass Ludwig Kaemmerer, sygn. 1 Poznań, Archiwum Audiowizualne Wydziału Nauk o Sztuce UAM, Inwentarz majątku Seminarium Historii Sztuki na UP z 1924 r.: tom zawierający dział I–II d.
• Poznań, Archiwum Muzeum Narodowego w Poznaniu, sygn. 10
• Poznań, Biblioteka Sekcji Historii Sztuki Biblioteki Collegium Historicum UAM, Inwentarz majątku Seminarium Historii Sztuki na UP z 1924 r.: tom zawierający dział III (biblioteka)
• Dettloff [Szcz.], Seminarium Historii Sztuki, w: Uniwersytet Poznański w pierwszych latach swojego istnienia za rektoratu Heljodora Święcickiego, red. A. Wrzosek, Poznań 1924, s. 519
• Sławska A., „No i co teraz zrobimy?” Pamiętnik z pewnej wycieczki, Poznań 2019
• Sprawozdanie prasowe z uroczystości otwarcia Wszechnicy Piastowskiej w Poznaniu, w: Źródła do dziejów Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, t. I: Organizacja i rozwój uczelni od listopada 1918 roku do inauguracji w maju 1919 roku, red. M. Banasiewicz, A. Czubiński, Poznań 1973, s. 251–253
• Szcz. Dettloff o sztuce i zabytkach Poznania. Wybór studiów i artykułów z lat 1916–1947, Poznań 2011
• Uniwersytet Poznański. Spis wykładów w roku akademickim 1919/1920–1938/1939, Poznań 1919–1938
• Archiwa wizualne dziedzictwa kulturowego. Archeologia – Etnografia – Historia sztuki, red. E. Manikowska, I. Kopania, Warszawa 2014
• Archiwa wizualne dziedzictwa kulturowego. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości, red. E. Manikowska, P. Jamski, Warszawa 2014
• Art History through the Camera’s Lens, red. H.E. Roberts, Amsterdam 1995
• Banaszak M., Dettloff Szczęsny (Feliks) Maksymilian, w: Księża społecznicy w Wielkopolsce 1894–1919. Słownik biograficzny, t. 1 (A–H), Gniezno 1992, s. 135–136
• Betlej A., A. Dworzak, P. Jamski, R. Książek-Czerwińska, M. Kunińska, J. Pollesch, Zapomniane dziedzictwo. Zbiór odlewów gipsowych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2019
• Bild/Geschichte. Festschrift für Horst Bredekamp, red. Ph. Helas, M. Polte, C. Rückert, B. Uppenkamp, Berlin 2007
• Bredekamp H., Bildmedien, w: Kunstgeschichte. Eine Einführung, red. H. Belting, H. Dilly, W. Kemp, W. Sauerländer, M. Warnke, Reimer 2008, s. 363–386 https://doi.org/10.5771/9783496030256-363
• Bryl M., Königliche Akademie w Poznaniu 1903–1918, w: Dzieje historii sztuki w Polsce. Kształtowanie się instytucji naukowych w XIX i XX wieku, red. A.S. Labuda, Poznań 1996, s. 120–144
• Caraffa C., The Photo Archive as Laboratory. Art History, Photography, and Materiality, „Arlis” 2019, 44(1), s. 37–46 https://doi.org/10.1017/alj.2018.39
• Czubiński A., Polska myśl zachodnia w XIX i XX wieku, „Przegląd Zachodni” 1985, 1, s. 1–23
• Dettloff Szcz., Recenzja tekstu M. Walickiego „Stilstufen der gotischen Tafelmalerei in Polen im XV. Jahrhundert” (Warszawa 1933), „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury” 1934/35, 3, s. 264–269
• „Deutsche Ostforschung” und „polnische Westforschung” im Spannungsfeld von Wissenschaft und Politik. Disziplinen im Vergleich, red. J.M. Piskorski i in., Osnabrück 2002
• Dębicki J., Szczęsny Dettloff (1878–1961), „Rocznik Historii Sztuki” 2011, XXXVI, s. 29–37
• Edwards E., Raw Histories: Photographs, Anthropology and Museums, New York 2001
• Fotografie als Instrument und Medium der Kunstgeschichte, red. C. Caraffa, Berlin 2009
• Jensen U., Kunstgeschichte auf Kassette. Zur Videosammlung der Mediathek im Grimm-Zentrum, Berlin 2014
• Johnson G., „(Un)richtige Aufnahme”: Renaissance Sculpture and the Visual Historiography of Art History, „Art History” 2013, 2, s. 12–51 https://doi.org/10.1111/j.1467-8365.2012.00917.x
• Katalog Fototeki Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Fotografie dzieł sztuki polskiej wykonane przed rokiem 1900, red. W. Walanus, Kraków 2019
• Kłudkiewicz K., Dyrektor w „ciaśniejszych ramach”, w: M. Gumowski, Siła do ujarzmienia. Teksty wybrane, Warszawa 2021, s. 27–80
• Kłudkiewicz K., Kaiser-Friedrich-Museum w Poznaniu (1904–1919). Muzeum na niemieckiej i europejskiej prowincji, Poznań 2021
• Kłudkiewicz K., Nasze, czyli czyje? Wielkopolskie zabytki w oczach Polaków i Niemców w XIX i na przełomie XIX i XX wieku, w: Dobre i złe sąsiedztwa. Obce-nasze-inne, t. 2, Sąsiedzi w historiografii, edukacji i kulturze, red. T. Maresz, K. Grysińska-Jarmuła, Bydgoszcz 2018, s. 201–215
• Kłudkiewicz K., The History and Role of Institute of Art History Photo Archive in the Art History Research and Education in Poznań. General Characteristics and the Result of Preliminary Research, „Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historii Miasta Krakowa” 2019, 37, s. 59–68
• Kłudkiewicz K., Zespół szklanych przeźroczy w Kaiser-Friedrich-Museum w Poznaniu na początku XX wieku, „Studia Muzealne” 2021, XXVI, s. 134–151
• Kortus B., Rola geografii w polskiej myśli zachodniej w latach 1914–1939, w: Człowiek i Przestrzeń, red. idem, Kraków 2001, s. 195–204
• Kostrzewski J., Z mego życia. Pamiętnik, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970
• Kunińska M., Fotografia jako medium epistemiczne historii sztuki między historią kultury a historią stylu, w: Katalog Fototeki Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Fotografie dzieł sztuki polskiej wykonane przed rokiem 1900, red. W. Walanus, Kraków 2019, s. 25–40
• Kwilecki A., Poznań stolicą polskiej myśli zachodniej. Od kongresu wiedeńskiego do Powstania Wielkopolskiego, Poznań 2008
• Labuda A.S., Horyzont wielkopolski, horyzont europejski. Seminarium historii sztuki Uniwersytetu Poznańskiego 1919–1939, w: Dzieje historii sztuki w Polsce. Kształtowanie się instytucji naukowych w XIX i XX wieku, red. A.S. Labuda, Poznań 1996, s. 168–192
• Labuda A.S., Horyzont wielkopolski, horyzont europejski. Seminarium historii sztuki Uniwersytetu Poznańskiego 1919–1939, w: idem, Z dziejów historii sztuki. Polska, Niemcy, Europa, Poznań 2016, s. 215–246
• Laemers S., “Ein wertvolles Hilfsmittel”. Het foto-archief van Max J. Friedländer (1867–1958), „RKD Bulletin” 2005, 1, s. 25–39
• Matyssek A., Kunstgeschichte als fotografische Prxis. Richard Hamann und Foto Marburg, Berlin 2008
• Michalski M., J. Skutecki, Collegium Minus w Poznaniu, Poznań 2021
• Mroczko M., Polska myśl zachodnia. Kształtowanie i upowszechnianie, Poznań 1986
• Mroczko M., Upowszechnianie problematyki zachodniej w polskich badaniach naukowych (1918–1939), „Słupskie Studia Historyczne” 2006, 12, s. 107–118
• Napp A., Ohne gute Fotos kann der Kunsthistoriker nicht arbeiten’. Die Fotografiensammlung des Kunstgeschichtlichen Seminars der Universität Hamburg, „Rundbrief Fotografie” 2018, 25(3), s. 32–42
• Napp A., Zwischen Inflation, Bomben und Raumnöten. Die Geschichte der Diasammlung des Kunstgeschichtlichen Seminars Hamburg, Weimar 2017
• Nelson R.S., The Slide Lecture, or the work of Art “History” in the Age of Mechanical Reproduction, „Critical Inquiry” 2000, 26(3), s. 414–434 https://doi.org/10.1086/448973
• Peters D., Fotografie als “technische hülfsmittel” der Kunstwissenschaft. Wilhelm Bode und die photographische Kunstanstalt Adolphe Braun, „Jahrbuch der Berliner Museen” 2002, 44, s. 167–202
• Photo Archives and the Photographic Memory of Art History, red. C. Caraffa, Berlin 2011
• Photographs, Museums, Collections: between Art and Information, red. E. Edwards, Ch. Morton, London 2015Photo-Objects. On the Materiality of Photographs and Photo Archives in the Humanities and Sciences, red. J. Bärnighausen, C. Caraffa, S. Klamm, F. Schneider, P. Wodtke, Berlin 2019
• Polska myśl zachodnia w Poznaniu i Wielkopolsce. Jej rozwój i realizacja w wiekach XIX i XX, red. A. Kwilecki, Warszawa–Poznań 1980
• Sammlungsdidaktik. Die „nich mehr neuen” Medien in den Universitätssammlungen, red. B. Forster, K. Klinger, M. Markert, Weimar 2016
• Schutte Ch., Richard Hamann in Posen 1911–13, „Marburger Jahrbuch für Kunstwissenschaft” 2013, 40, s. 7–26
• Sculpture and Photography: Envisioning The Third Dimension, red. G. Johnson, Massachusetts 2003
• Skarby Fototeki Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego, red. W. Walanus, Kraków 2012–2017
• Soćko A., Kilka uwag o poznańskiej wystawie „Wielkopolskiej Plastyki Gotyckiej” z 1936 roku, w: Nikodem Pajzderski. Muzealnik – konserwator – historyk sztuki, red. E. Siejkowska-Askutja, Poznań 2014, s. 239–258
• Teka Komisji Historii Sztuki X. Materiały sesji naukowej poświęconej pamięci profesora Gwidona Chmarzyńskiego w trzydziestą rocznicę śmierci, red. J. Poklewski, Toruń 2005
• Wąsicki J., Problematyka niemiecka i polskich ziem zachodnich w badaniach i działalności Wydziału Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w latach 1919–1969, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1970, 32 (3), s. 303–326
• Wróblewska M., Bez(w)ład archiwum. Archiwum – fotografii, „Artium Quaestiones” 2013, XXIV, s. 233–253
• Żuchowski T.J., Ks. Prof. Szczęsny Dettloff (1878–1961), „Artium Quaestiones” 2011, 22, s. 5–19

Identifiers

DOI

10.14746/aq.2022.33.6

Biblioteka Nauki

32348111