»Vojna není kojná«, czyli koszarowy humor w warunkach totalitaryzmu

• Authors: Grażyna BALOWSKA

Title variants

EN

»Vojna není kojná«, or barracks humor in the conditions of totalitarianism

Abstracts

EN

The article presents linguistic methods of achieving a comic effect in the hu- morous novel Černí baroni by M. Švandrlík. These include inter alia: combining elements from various varieties of the Czech language (spisovná čeština, obecná čeština, dialect) or Czech and Slovak language, introducing vulgarisms, skatological vocabulary and invectives into the language of totalitarian propaganda, contrast of form and content and syntactic parallelism. The important social functions of laughter are emphasized as a reaction to humor, especially during a difficult time of social life, which was the communist period, e.g. therapeutic, integrative and separating.

PL

Artykuł prezentuje językowe sposoby osiągania efektu komicznego przez Milo- slava Švandrlíka w powieści humorystycznej Černí baroni. Są to m.in. łączenie elementów z różnych odmian języka czeskiego (spisovná čeština, obecná čeština, gwary) lub czeszczyzny i języka słowackiego, wprowadzanie wulgaryzmów, słownictwa skatologicznego i inwektyw do języka propagandy totalitarnej, kontrast formy i treści,  paralelizm składniowy. Podkreślone zostają istotne funkcje społeczne śmiechu jako reakcji na humor szczególnie w trudnym czasie życia społecznego, jakim był okres komunistyczny, np.: terapeutyczna, integracyjna i separująca.

Keywords

EN

humor; language of totalitarian propaganda; obecná čeština; vulgarism; invective

PL

humor; język propagandy totalitarnej; obecná čeština; wulgaryzm; inwektywa

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Bohemistyka
• Year: 2020
• Issue: 4
• Pages: 551-568

Dates

published

2020

Contributors

author

Grażyna BALOWSKA

• Uniwersytet Opolski

References

• Balowska G., 2004, Lexikální prostředky vyjadřování obrazu nepřítele v Černých baronech Miloslava Švandrlíka, [w:] Ty, já a oni v jazyce a v literatuře, ed. P. Mitter, Ústí nad Labem, s. 260–263.
• Balowska G., 2013, Czeskie dziewiętnasto- i dwudziestowieczne porównania z komponentem ZWIERZĘ, Bohemistyka, nr 4, s. 243–265.
• Borecký V., 2000, Teorie komiky, Praha.
• Buttler D., 2001, Polski dowcip językowy, Warszawa.
• Chłopicki W., 1999, O humorze poważnie, Kraków.
• Davies Ch., 2000, The Savage Style of Jaroslav Hašek. »The Good Soldier Švejk«, Stylistyka IX, s. 301–313.
• Fidelius P., 2016, Řeč komunistické moci, Praha.
• Hašek J., 1990, Osudy dobrého vojáka Švejka za světové války, díl 2, Praha.
• Hausenblas K., 1962, O jazyce humoristické prózy, [w:] Knížka o jazyce a stylu soudobé české literatury, Praha 1962, s. 86–96.
• Humor i karnawalizacja we współczesnej komunikacji językowej, 2007, eds. J. Mazur, M. Rumińska, Lublin.
• Humor polski, 2015, seria Humour and Culture 3, eds. Dorota Brzozowska, Władysław Chłopicki, Kraków.
• Humor w perspektywie kulturowo-językowej, 2013, eds. M. Karwatowska, L. Tymiakin, Lublin.
• Hungarian Humour, 2012, seria Humour and Culture 3, eds. A. T. Litovkina, J. Sollosy, P. Medgyes, D. Brzozowska, Kraków.
• Křístek M., 2000, Pojetí komična v Haškových Osudech dobrého vojáka Švejka a ve Vaňkově pokračování Švejk v ruském zajetí a v revoluci, [w:] Świat humoru, eds. S. Gajda, D. Brzozowska, Opole, s. 439–445.
• Pejčoch I., Od Švejka k Terazkymu, Cheb 2015.
• Pytlík R., 1983, Kniha o Švejkovi, Praha.
• Slovník české literatury po roce 1945. Online: http://www.slovnikceskeliteratury.cz/showContent.jsp?docId=977 [dostęp: 14.11.2019]).
• Slovník spisovného jazyka českého, t. I–VIII, Praha 1983.
• Świat humoru, 2000, red. S. Gajda, D. Brzozowska, Opole.
• Švandrlík M., 1990, Černí baroni aneb Válčili jsme za Čepičky, Praha.
• Żygulski K., 1976, Wspólnota śmiechu, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.14746/bo.2020.4.5

Biblioteka Nauki

909293