The meaning of the basic term for the colour black in Czech, Polish and Upper Sorbian

• Authors: Renata Bura

Abstracts

PL

W kulturze europejskiej kolor czarny ma dość zróżnicowaną i złożoną symbolikę, co potwierdzają również zwroty zawierające czerń i odnoszące się do życia człowieka i otaczającej go przyrody. Artykuł jest analizą porównawczą znaczeń (przenośnych i dosłownych) oraz konotacji terminu „czarny” w trzech bliskich genetycznie językach: czeskim, polskim i górnołużyckim. Podejście porównawcze ujawniło zarówno podobieństwa w konceptualizacji tego koloru, jak i jego konotacje, które są charakterystyczne dla dwóch języków lub tylko jednego. Semantyczne konotacje czerni w analizowanych językach potwierdzają ich wysoką zgodność, która wynika z bliskości językowej i kulturowej. Różnice dotyczą przede wszystkim bogactwa wyrażeń realizujących odpowiednie konotacje. Widoczny jest brak symetrii między językiem czeskim i polskim z jednej strony, a górnołużyckim z drugiej. W języku górnołużyckim, jako języku mniejszościowym, można również zauważyć wpływ języka niemieckiego (klisze wyrażeń niemieckich), co wynika z bliskości języka górnołużyckiego i niemieckiego.

EN

In European culture the colour black has quite a diverse and complex symbolism, which is also confirmed in the phrases containing black and referring to human life and the surrounding nature. This article is a comparative analysis of the meanings (figurative and literal) and connotations of the term “black” in three genetically close languages: Czech, Polish and Upper Sorbian. The comparative approach has brought out both the similarities in the conceptualization of this colour and its connotations, which are typical for two languages or only one. The semantic connotations of black in the analysed languages confirm their high compliance, which results from the linguistic and cultural proximity. The differences relate primarily to the wealth of expressions that implement the appropriate connotations. There is a visible lack of symmetry between Czech and Polish ??on the one hand, and Upper Sorbian on the other. In Upper Sorbian, as a minority language, one can also notice the influence of the German language (clichés of German expressions), which results from the closeness of Upper Sorbian with German.

Keywords

EN

Czech; Polish; Upper Sorbian; semantics; basic term for “black”

PL

język czeski; język polski; język górnołużycki; semantyka; podstawowe znaczenie określenia „czarny”

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Bohemistyka
• Year: 2022
• Issue: 3
• Pages: 413-434

Dates

published

2022

Contributors

author

Renata Bura

• Jagiellonian University

Identifiers

DOI

10.14746/bo.2022.3.6

Biblioteka Nauki

2193793