Postać hospodara mołdawskiego Piotra Rareşa we współczesnej mu korespondencji dyplomatycznej

• Authors: Katarzyna Niemczyk

Title variants

EN

The image of the ruler of Moldova Petru Rares in contemporary foreign sources

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest omówienie w jaki sposób hospodar mołdawski Piotr Rareş był przedstawiany w źródłach mu współczesnych, tak by móc ocenić, jak postrzegali hospodara władcy Europy i Turcji. Kolejno przeanalizowano źródła ukazujące stanowisko króla polskiego Zygmunta Starego, sułtana Sulejmana Wspaniałego, Ferdynanda Habsburga oraz Wenecjan wobec Piotra Rareşa. Z analizy źródeł wynika, że władcy mu współcześni odnosili się do hospodara z dużą dozą nieufności, podkreślali jego wiarołomność i nielojalność. Taka opinia zaważyła niewątpliwie na ostatecznej klęsce hospodara i braku poparcia którejkolwiek ze stron.

EN

The aim of the paper is to refer how the ruler of Moldova – Petru Rareş was described in the contemporary sources, so that we can find the answer for the question how Petru Rares was perceived by the rulers from Europa and Ottoman Empire. There were analyzed various sources that showed the standpoint of the Polish king Sigismund I, sultan Suleyman the Great, Ferdinand Habsburg towards Rareş. Thanks to this analysis it can be said that the rulers from Europa and Ottoman Empire perceived Rareş as a man who was disloyal, unfaithful and they definitely didn’t trust him. This opinion had huge influence on the final defeat of Rareş. 

Keywords

PL

Petru Rareş; Mołdawia; Zygmunt I; Sulejman Wspaniały; Ferdynand Habsburg; Królestwo Polskie

EN

Petru Rareş; Moldova; Sigismund I; Suleyman the Great; Ferdinand Habsburg; Kingdom of Poland; Petru Rareş; Moldova; Sigismund I; Suleyman the Great; Ferdinand Habsburg; Kingdom of Poland

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Balcanica Posnaniensia Acta et studia
• Year: 2020
• Volume: 27
• Pages: 57-68

Dates

published

2020-12-13

Contributors

author

Katarzyna Niemczyk

• Uniwersytet Śląski

• https://orcid.org/0000-0002-9656-3048

References

• Źródła archiwalne:
• Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie (AGAD),
• AKW (Traktatowe Dokumenty Tureckie), dz.tur., k. 66, t. 29, nr 66; k. 66, t. 33, nr 75; k. 66, t. 57, nr 123.
• Metryka Koronna, 45, k 480.
• Biblioteka Czartoryskich, Kraków,
• rkps 271, s. 121–122; rkps 611, s. 109.
• Teki Naruszewicza w 46, nr 15, 23; TN 47, nr 93; TN 48, nr 41; TN 48, nr 70; TN 49, nr 68; TN 51, nr 144; TN 54, nr 47; TN 56, nr 76.
• Biblioteka Jagiellońska, Kraków, BJ rkps 6558, fol. 40v–41.
• Haus- Hof- und Staatsarchiv, Wien,
• Ungarica 28, konv D (April), k. 9–10; konv. F (Juli), k. 66–69;
• Ungarica 36, konv. B, k. 114–115v.
• Źródła opublikowane:
• Acta Tomiciana: epistolarum, legationum, responsorum, actionum et rerum gestarum, serenissimi principis Sigismundi primi, Regis Poloniae, magni ducis Lithuaniae per Stanislaum Górski canonicum Cracoviensem et Plocensem collectarum A.D. 1532., wyd. S. Górski, t. 12–18.
• Documente privitoare la istoria Romaniei culese din arhivele polone. Secolul al XVI-lea, red. I. Corfus, Bucureşti 1979.
• Francesco della Valle, Breve narracione della grandezza, virtu, valore, et della infelice morte dell’ Illmo Sigr Conte Alouise Gritti... (red. I. Nagy), “Törtenelmi Tar” 1857, t. 3.
• Hurmuzaki E., Documente privitoare la istoria românilor, supl. 2, t. 1, t. 2(1), Bucureşti 1891–1893.
• Matricularum Regni Poloniae summaria, excussis codocibus, qui in Chartophylacio Maximo Varsoviensi asservantur, contexuit indicesque adiecit Theodorus Wierzbowski. P. 4, Sigismundi I regis tempora complectens (1507–1548), t. 1 (Acta cancellariorum 1507–1548).
• Sanuto Marino, I diarii Venezia 1901, t. 56, kol. 129–138.
• Urkunden und Aktenstücke zur Geschichte der Verhältnisse zwischen Österreich, Ungarn und der Pforte im XVI. und XVII. Jahrhundert: Aus Archiven und Bibliotheken: Gesandtschaft König Ferdinands I. an Sultan Suleiman I. 1534, Wien 1839.
• Publikacje i artykuły:
• Constantinescu R., Moldova şi Transilvania în vremea lui Petru Rareş. Relaţii politice şi militare (1527–1546), Bucureşti 1978.
• Czamańska I., Between Poland and Ottoman Empire. The political and juridical status of Moldavia in the 15th – 18th century, w: Turkey and Romania. A history of partnership and collaboration in the Balcans, Istanbul 2016, s. 181–192.
• Czamańska I., Poland and Turkey in the 1st half of the 16th century – turning points, w: Fight against the Turk in Central Europe in the first half of the 16th Century, red. I. Zombori, Budapest 2004, s. 91–102.
• Decei A., Aloisio Gritti în slujba sultanului Soliman Kanunî, după unele documente turceş ti inedite (1533–1534), „Studii şi materiale de istorie medie” 1970, t. 7. s. 101–161.
• Gemil T., În faţa impactului otoman, w: Petru Rareș, red. L. Simanschi, Bucureşti 1978.
• Hirschberg A., Hieronim Łaski, Lwów 1888.
• Kretschmayr H., Ludovico Gritty. Eine Monographie, w: „Archiv für österreichische Geschichte“ 1896, t. 83, nr 1.
• Niemczyk K., Petru Rareș i Ludovik Gritti. Historia trudnych relacji między hospodarem mołdawskim, a tureckim szpiegiem na Węgrzech, w: Silesia-Polonia-Europa: studia historyczne dedykowane Profesorowi Idziemu Panicowi, red. J. Sperka, Katowice 2019.
• Schuller J.K., Georg Reicherstorffer und seine Zeit. Ein Beitrag zur Geschichte von Siebenbürgen in den Jahren 1527–1536, Wien 1859.

Identifiers

DOI

10.14746/bp.2020.27.4