Polityka zagraniczna Serbii po rozpadzie Jugosławii. W poszukiwaniu sojuszników (szkic problemu)

• Authors: Wojciech Szczepański

Title variants

EN

Foreign policy of Serbia after the breakup of Yugoslavia: the search for allies (sketch of the problem)

Abstracts

EN

The aim of the article is to characterize generally main Serbian geopolitical strategies since the collapse of socialist Yugoslavia. In the changing global conditions, transforming from a Cold War-bipolar, into a multipolar order, Serbia has developed a concept of functioning in international politics and economy on four pillars: the European Union (EU), the United States (US), Russia and China. However, the Serbian elites are divided into two camps: pro-Western and pro-Russian. The advantage of the pro-Russian option, which has been visible for over a decade, is based on historical and cultural sentiments and the experience of hostility from the West, manifested during the Kosovo crisis period. However, in 2022, as a result of the military aggression of Russia against Ukraine, a gradual weakening of Serbian-Russian ties is possible in order to strengthen the position of Serbia on its way towards EU. The article is merely an introduction to main motives influencing Serbian foreign policy. It also notifies the role for Serbia of Turkey, China and other Asian countries.

PL

Celem artykułu jest szkicowa charakterystyka serbskich strategii geopolitycznych w okresie od rozpadu socjalistycznej Jugosławii, W zmieniających się warunkach globalnych, które ewoluowały z układu dwubiegunowego w wielobiegunowy serbska koncepcja funkcjonowania w polityce i gospodarce międzynarodowej oparła się na czterech filarach: Unii Europejskiej, USA, Rosji i Chinach. Serbskie elity są jednak podzielone na dwa obozy: prozachodni i prorosyjski. Zaznaczająca się od przeszło dekady przewaga opcji prorosyjskiej opiera się na sentymentach historyczno-kulturowych i doświadczeniach kryzysu kosowskiego. W 2022 roku, wobec agresji militarnej Rosji na Ukrainę niewykluczone jest, że więzi serbsko-rosyjskie osłabną na rzecz działań w kierunku integracji z UE. Artykuł stanowi wprowadzenie do najważniejszych wątków, obecnych w polityce zagranicznej Serbii. Oprócz nurtu prozachodniego i prorosyjskiego zasygnalizowano rolę Turcji, Chin i innych państw azjatyckich.

Keywords

EN

Serbia; Yugoslavia; foreign policy; EU; NATO; Russia; China; Kosovo

PL

Serbia; Jugosławia; polityka zagraniczna; UE; NATO; Rosja; Chiny; Kosowo

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Balcanica Posnaniensia Acta et studia
• Year: 2022
• Volume: 29
• Pages: 281-295

Dates

published

2022

Contributors

author

Wojciech Szczepański

• Commission of Balkan Studies (Poznań), Polish Academy of Sciences

• https://orcid.org/0000000323906481

References

• Bujwid-Kurek E., Legitymizacja ustroju politycznego państw pojugosłowiańskich, Kraków 2019, s. 41–51.
• Ćurak N., Bosna nakon Dejtona: geopolitička iskušenja postmoderne države [u:] „Znakovi vremena” 2002, br. 15, s. 161–182.
• Duffield M., Complex political emergencies with reference to Angola and Bosnia. An Exploratory report for UNICEF, mart 1994, s. 1.
• Fundacija Centar za Javno Pravo, Presude Evropskog suda za ljudska prava u predmetima Sejdić i Finci, Zornić, Pilav i Šlaku – nudum ius u Bosni i Hercegovini, http://fcjp.ba/index.php/15-news/502-presude-evropskog-suda-za-ljudska-prava-u-predmetima-sejdic-i-finci-zornic-pilav-i-slaku-nudum-ius-u-bosni-i-hercegovini [pristupljeno: 20.08.2020].
• Išerić H., Presude Evropskog suda za ljudska prava u predmetima Sejdić i Finci, Zornic, Pilav i Šlaku- nudum ius u Bosni Hercegovini, http://fcjp.ba/analize/Harun_Iseric-Presude_ESLJP_Sejdic_i_Finci,_Zornic,_Pilav_i_Slaku%E2%80%93nudum_ius_u_BiH.pdf, s. 3 i 4 [pristupljeno: 20.08.2020].
• Janjić D., Ideologija . Politik. Nasilje. Kriza nacionalnog idenriteta i etnički sukobi, Beograd 2009.
• Mihajlov M., „Can Yugoslavia survive”?, [u:] „Journal of Democracy” 1991 (proleće), s. 91.
• Radni dokument osoblja komisije. Izvještaj o Bosni i Hercegovini za 2018. godinu uz dokument Saopštenje Komisije Evropskom parlamentu, Vijeću, Evropskom ekonomskom i socijalnom odboru i Odboru regija Saopštenje za 2018. godinu o politici proširenja Evropske unije, http://www.dei.gov.ba/dei/dokumenti/prosirenje/default.aspx?id=19825&langTag=bs-BA [pristupljeno: 07.08.2020].
• Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 lutego 2019 r. w sprawie sprawozdania Komisji za rok 2018 dotyczącego Bośni i Hercegowiny (2018/2148(INI), http://www.europarl.europa.eu/deceo/document/TA–8–2019-0095... [pristupljeno: 27.12.2019].
• Simović J., Efekti Dejtonskog mirovnog sporazuma [u:] Dvadeset godina od Dejtonskog mirovnog sorazuma – trajni mir ili trajni izazovi?, ured. D. Živojinović, S. Nedeljković, M. Krstić, Beograd 2016.
• Slučaj Ljubić: početak pravne države ili politički pritisak na Tužilastvo, http://balkans.aljazeera.net/vijesti/slucaj-ljubic-pocetak-pravne-drzave-ili-politicki-pritisak-na-tuzilastvo [pristupljeno: 20.08.2020].
• Politika i ekonomski i socijalni procesi, ured. S. Sokić, Beograd 1999.
• Teofilović N., Sprega korupcije, politike i organizovanog kriminaliteta, [u:] Radoslav Ratković život i delo, Beograd 2014, s. 308.
• Teokarević J., Demokratizacija postkomnističkih političkih sistema na Balkanu, [u:] Država i demokratija, ured. M. Podunovac, Beograd 2010, s. 236.
• Ustav Bosne i Hercegovine (Aneks IV Opšteg okvirnog sporazuma za mir u Bosni i Hercegovini, „Službeni glasnik BiH” 2009, br. 25), https://www.paragraf.ba/propisi/bih/ustav-bosne-i-hercegovine.html [pristupljeno: 10.11.2021].
• Zekić M., Muslimanski odgovor izazovima Okcienta. Islamizacija Zapada ili vesternizacija islamskog svijeta, Poznań 2016.

Identifiers

DOI

10.14746/bp.2022.29.19

Biblioteka Nauki

32330279