Kosmiczny kontekst ewolucji biologicznej i jego konsekwencje filozoficzno-teologiczne

• Authors: Sławomir Leciejewski

Title variants

EN

The cosmic context of biological evolution and its philosophical and theological consequences

Abstracts

EN

In the article I describe the cosmic context of biological evolution and its concretization in the form of various formulations of anthropic principles (weak, strong, probabilistic, ultimate and participatory) in order to discuss selected philosophical and theological consequences of the anthropic of the Universe. The aim of the article is to answer the question whether the fact of the anthropic nature of the Universe leads to the possibility of justifying theses of an ontological, epistemological and theological nature.

PL

W artykule opiszę kosmiczny kontekst ewolucji biologicznej i jego konkretyzację w postaci różnych sformułowań zasad antropicznych (słabej, mocnej, probabilistycznej, ostatecznej i partycypacyjnej), aby przejść do omówienia wybranych filozoficznych oraz teologicznych konsekwencji antropiczności Wszechświata. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy fakt antropiczności Wszechświata prowadzi do możliwości uzasadnienia tez o ontologicznym, epistemologicznym oraz teologicznym charakterze.

Keywords

EN

Anthropic universe; anthropic principle; philosophy of cosmology; philosophical implications; theological consequences

PL

Wszechświat antropiczny; zasada antropiczna; filozofia kosmologii; implikacje filozoficzne; konsekwencje teologiczne

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Filozofia Chrześcijańska
• Year: 2022
• Volume: 19
• Pages: 7-25

Dates

published

2022

Contributors

author

Sławomir Leciejewski

• Adam Mickiewicz University Poznań, Philosophical Faculty

• https://orcid.org/0000000236910714

References

• Barrow J.D., Tipler F.J., The Anthropic Cosmological Principle, Oxford–New York 1996.
• Eddington A., Czy wszechświat się rozszerza?, tłum. A. Wundheiler, J. Włodarczyk, Warszawa 2006.
• Heller M., Filozofia i wszechświat. Wybór pism, Kraków 2012.
• Heller M., Filozofia kosmologii. Wprowadzenie, Kraków 2013.
• Heller M., Filozofia przypadku. Kosmiczna fuga z preludium i codą, Kraków 2011.
• Heller M., Granice kosmosu i kosmologii, Warszawa 2005.
• Heller M., Nieskończenie wiele wszechświatów. Od Einsteina do nieskończoności, Kraków 2021.
• Heller M., Pabjan T., Elementy filozofii przyrody, Tarnów 2007.
• Leciejewski S., Antropizm w kosmologii (od wielkich liczb do idei multiświata), „Roczniki Filozoficzne” t. LIX (2011), nr 2, s. 165-188.
• Leciejewski S., Filozofia kosmologii antropicznej, Poznań 2021. https://doi.org/10.14746/978-83-7654-442-7
• Leciejewski S., Rola zasad antropicznych w rozwoju współczesnej kosmologii. Studium metodologiczne, Poznań 2007.
• Pabjan T., Uwagi o teistycznej interpretacji zasady antropicznej, „Studia Philosophiae Christianae” 55 (2019) 1, s. 71-95. https://doi.org/10.21697/2019.55.1.04
• Such J., Szcześniak M., Szczuciński A., Filozofia kosmologii, Poznań 1998.
• Turek J., Filozoficzne interpretacje faktów naukowych, Lublin 2009.
• Turek J., Kosmiczne koincydencje. Proponowane wyjaśnienia, Lublin 2014.

Identifiers

DOI

10.14746/fc.2022.19.1

Biblioteka Nauki

27832244