Przyjemność intertekstu (w przekładzie). Casus Barthes’a i Lewańskiej

• Authors: Weronika Szwebs

Title variants

EN

The pleasure of the intertext (in translation): The case of Barthes and Lewańska

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tekst jest interpretacją dwóch nietypowych nawiązań intertekstualnych obecnych w polskim przekładzie Przyjemności tekstu Rolanda Barthes’a dokonanym przez Ariadnę Lewańską. Nietypowość owych intertekstów tkwi w tym, że nie są one motywowane intertekstualnością oryginału – aluzje do ważnych tekstów polskiej tradycji literackiej pojawiają się w miejscu niezwracających uwagi, przezroczystych sformułowań tekstu francuskiego. W artykule zostaje skomentowana motywacja, status i potencjalny sposób oddziaływania niespotykanych gestów tłumaczki. Inspirację dla komentarza stanowią obserwacje, tezy i postulaty pochodzące z Przyjemności tekstu, która została potraktowana jako teoria przekładu.

EN

In this article, I interpret two unusual intertextual references present in the Polish translation of Barthes’s The pleasure of the text by Ariadna Lewańska. Such intertexts are unusual because they are not rooted in the intertextuality of the original: allusions to the classic works of Polish literature are inserted by the translator in the seemingly neutral and “transparent” fragments of the French text. I comment on the motivations behind them, their status, and potential impact on the reader. My analysis was inspired by observations, theses, and postulates derived from The pleasure of the text, which was treated as a theory of translation.

Keywords

PL

Roland Barthes; intertekstualność w przekładzie; przyjemność w przekładzie; tłumaczenie teorii; Adriana Lewańska; przyjemność tekstu

EN

Roland Barthes; intertextuality in translation; THE PLEASURE OF THE TRANSLATION; the pleasure of the text; translathing theory; Adriana Lewańska; Roland Barthes; intertextuality in translation; THE PLEASURE OF THE TRANSLATION; the pleasure of the text; translathing theory; Adriana Lewańska

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Forum Poetyki
• Year: 2019
• Issue: 18
• Pages: 76-85

Dates

published

2019-12-30

Contributors

author

Weronika Szwebs

• https://orcid.org/0000-0001-9806-515X

References

• Barthes, Roland. Le Plaisir du texte. Paris: Éditions du Seuil, 1973.
• Barthes, Roland. Przyjemność tekstu. Przetłumaczone przez Ariadna Lewańska. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1997.
• Brown, Andrew. Roland Barthes. The Figures of Writing. Oxford: Claredon Press, 1992.
• Dąbska-Prokop, Urszula, red. Mała encyklopedia przekładoznawstwa. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Języków Obcych i Ekonomii Edukator, 2000.
• Di Ambra, Rafaella. Plaisirs d’écriture. Une lecture thematique de l’oeuvre de Roland Barthes, 45–86. Paris: Arts Éditions de Paris, 1997.
• Dopart, Bogusław. „Romantyczność Adama Mickiewicza jako utwór programowy”. Ruch Literacki, nr 3 (1988).
• Kaźmierczak, Marta. Przekład w kręgu intertekstualności. Na materiale tłumaczeń poezji Bolesława Leśmiana. Warszawa: Instytut Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego, 2012.
• Kochowski, Wespazjan. Utwory poetyckie. Wybór. Opracowane przez Maria Eustachiewicz, wyd. II zm. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991.
• Koskinen, Kaisa. „Domestication, Foreignization and the Modulation of Affect”. W Domestication and Foreignization in Translation Studies. Zredagowane przez Hannu Kemppanen, Marja Jänis, Alaxandra
• Belikova. Berlin: Frank & Timme GmbH, 2012, https://www.academia.edu/787255/_2012_Domestication_Foreignization_and_the_Modulation_of_Affect_pre-print_.
• Kraskowska, Ewa. „Intertekstualność a przekład”. W Między tekstami. Intertekstualność jako problem poetyki
• historycznej. Zredagowane przez Jerzy Ziomek, Janusz Sławiński i Włodzimierz Bolecki, 129–145. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992.
• Lavers, Annette. Roland Barthes. Structuralism and After. London: Methuen & Co, 1982.
• Lombardo, Patrizia. „Against Language”. W The Three Paradoxes of Roland Barthes. Athens–London: University of Georgia Press, 1989.
• Mickiewicz, Adam. Wybór poezyj. T. 1, oprac. Cz. Zgorzelski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1997.
• Turczyn, Anna. „Na styku przyjemności i rozkoszy. Psychoanalityczna wykładnia Przyjemności tekstu Rolanda Barthes’a”. W Imperium Rolanda Barthes’a, zredagowane przez Anna Grzegorczyk, Agnieszka Kaczmarek, Katarzyna Machtyl, 63–70. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2016.
• Venuti, Lawrence. Scandals of Translation: Towards an Ethics of Difference. London–New York: Routledge, 1998.
• Venuti, Lawrence. The Translator’s Invisibility: A History of Translation. London–New York: Routledge, 1995.
• Wasserman, George R. „An Erotics of Literature”. W Roland Barthes, 100–105. Boston: Twayne Publishers, 1981.

Identifiers

DOI

10.14746/fp.2019.18.21442