Engramy ciała: poetyka notek bólowych zachowanych w archiwum Aleksandra Wata

• Authors: Michalina Kmiecik

Title variants

EN

Engrams of the Body: The Poetics of Pain Notes in Aleksander Wat’s Archive

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł skupia się na mikroanalizie jednej z rękopiśmiennych „notek bólowych” Aleksandra Wata (datowanej na 8 grudnia, zachowanej w archiwum pisarza w Beinecke Library). Rozważam zarówno kwestię jej genologicznego przyporządkowania, które – ze względu na fragmentaryczność, wyrywkowość, dziennikowość zapisu (a jednocześnie umieszczenie jej poza ustabilizowaną formą dziennika) – nie zmierza do włączenia jej w żadną większą całość. „Nieprzynależność” notki i innych analogicznych zapisów zdaje się kształtować ich swoistą poetykę. Posiłkując się rozpoznaniami poststrukturalnej genologii i teorią zbiorów rozmytych, proponuję uznać notkę za swoisty gatunek dryfujący, który istnieje w wielu kontekstach genologicznych jednocześnie, tworząc także własną, „pojedynczą” formę. Zainspirowana rozważaniami o cielesności Jean-Luca Nancy’ego oraz krytyką somatyczną Adama Dziadka, chciałabym określić ją mianem „engramu ciała”. Na przykładzie wyizolowanej „notki bólowej” zastanawiam się zatem nad możliwością użycia tej kategorii w kontekście zarówno rekonstruowania genetyki tekstu, jak i dokonywania przykładowej rytmoanalizy prozy.

EN

The article focuses on the microanalysis of one of Aleksander Wat’s handwritten “pain notes” (dated December 8, Wat’s archive at the Beinecke Library). I discuss the note’s genological classification, which – due to fragmentation, randomness, and the very nature of the diary entry (and at the same the fact that it eludes this classification) – may not really be considered part of a larger whole. The “non-belonging” of the note and other similar notes seems to influence their poetics. Drawing on the findings of post-structural genology and the theory of fuzzy sets, I propose to see the note as a fuzzy genre that exists in many genological contexts at the same time and also gives rise its own “singular” form. Inspired by Jean-Luc Nancy’s reflections on corporeality and Adam Dziadek’s somatic criticism, I define the note as an “engram of the body.” I analyze an isolated “pain note” as an example and consider the possibility of using this category both in the context of reconstructing the genetics of the text and performing an exemplary rhythmic analysis of prose.

Keywords

PL

genologia; archiwum; Aleksander Wat; krytyka somatyczna

EN

genology; archives; Aleksander Wat; somatic criticism; genology; archives; Aleksander Wat; somatic criticism

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Forum Poetyki
• Year: 2020
• Issue: 21
• Pages: 74-99

Dates

published

2020-12-29

Contributors

author

Michalina Kmiecik

• Uniwersytet Jagielloński

• https://orcid.org/0000-0003-0118-3657

References

• Antoniuk, Mateusz. „Proces tekstotwórczy jako najpiękniejszy przedmiot badań, którego nie ma”. W Pracownia Herberta. Studia nad procesem tekstotwórczym. Zredagowane przez Mateusz Antoniuk, 1126. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2017.
• Balbus, Stanisław. „Zagłada gatunków”. Teksty Drugie 59, nr 6 (1999): 2539.
• Boruszkowska, Iwona. Defekty. Literackie auto/pato/grafie szkice. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016.
• Boruszkowska, Iwona. Sygnatury choroby. Literatura defektu w ukraińskim modernizmie. Warszawa: Wydawnictwo IBL, 2018.
• Derrida, Jacques. Gorączka archiwów. Przetłumaczone przez Jakub Momro. Warszawa: Wydawnictwo IBL, 2016.
• Derrida, Jacques. Szibbolet dla Paula Celana. Przetłumaczone przez Adam Dziadek. Bytom: „FAart”, 2000.
• Derrida, Jacques. „The Law of Genre”, Przetłumaczone przez Avital Ronell. Critical Inquiry 7, nr 1 (1980): 5581.
• Dziadek, Adam. „Aleksander Wat w Beinecke Library w Yale”. Teksty Drugie, nr 6 (2009): 251258.
• Dziadek, Adam. Projekt krytyki somatycznej. Warszawa: Wydawnictwo IBL, 2015.
• Grochowski, Grzegorz. Pamięć gatunków. Ponowoczesne dylematy atrybucji gatunkowej. Warszawa: Wydawnictwo IBL, 2018.
• Januszewski, Ernest. „Logiczne i filozoficzne problemy związane z logiką rozmytą”. Roczniki Filozoficzne 55, nr 1 (2007): 109128.
• Kmiecik, Michalina. „Zapiski z Kaiser Hospital Aleksandra Wata fragmenty autobiografii heterotopicznej”. Wielogłos 31, nr 1 (2017): 6786.
• Malabou, Catherine. Plastyczność u zmierzchu pisma. Dialektyka, destrukcja, dekonstrukcja. Przetłumaczone przez Piotr Skalski. Warszawa: PWN, 2018.
• Malabou, Catherine. Nancy, JeanLuc. Corpus. Przetłumaczone przez Małgorzata Kwietniewska. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, 2002.
• Nycz, Ryszard. „Tropy «ja»: koncepcje podmiotowości w literaturze polskiej ostatniego stulecia”. Teksty Drugie 26, nr 2 (1994): 727.
• Rybicka, Elżbieta. Modernizowanie miasta. Zarys problematyki urbanistycznej w nowoczesnej literaturze polskiej. Kraków: Wydawnictwo Universitas, 2003.
• Turczyn, Anna. „Autofikcja, czyli autobiografia psychopolifoniczna”. Teksty Drugie, nr 12 (2007): 204211.
• Wat, Aleksander. Dziennik bez samogłosek. Transkrypcja i opracowanie Michalina Kmiecik. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018.
• Witosz, Bożena. Genologia lingwistyczna. Zarys problematyki. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2005.

Identifiers

DOI

10.14746/fp.2020.21.26056