Filmowcy amatorzy w Polsce przed rokiem 1939

• Authors: Małgorzata Hendrykowska

Title variants

EN

Amateur filmmakers in Poland before 1939

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Amateur filmmakers in Poland before 1939 The article is devoted to the activities of Polish amateur filmmakers from the turn of the 19th and 20th centuries to 1939. The development of amateur filmmaking was closely tied to advancements in the production of cameras and film. The first attempts to create an organized amateur filmmaking movement were made in the 1930s, when clubs and associations began to be formed. During this period, Polish amateur filmmakers had their first successes at European and international film festivals and events. The author discusses the most valuable extant pre-war amateur documentaries, and follows the discovery of new films dating back to before 1939. She also relates the “second life” of the oldest amateur films, which have been incorporated into contemporary documentaries.

EN

The article is devoted to the activities of Polish amateur filmmakers from the turn of the 19th and 20th centuries to 1939. The development of amateur filmmaking was closely tied to advancements in the production of cameras and film. The first attempts to create an organized amateur filmmaking movement were made in the 1930s, when clubs and associations began to be formed. During this period, Polish amateur filmmakers had their first successes at European and international film festivals and events. The author discusses the most valuable extant pre-war amateur documentaries, and follows the discovery of new films dating back to before 1939. She also relates the “second life” of the oldest amateur films, which have been incorporated into contemporary documentaries.

Keywords

PL

amateur cinematography; documentaries; amateur filmmaker associations; European and international successes of Polish amateur film; types and genres of film; miniaturization of amateur filmmaking equipment; “second life” of film records from before 1939

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
• Year: 2017
• Volume: 20
• Issue: 29
• Pages: 59-84

Dates

published

2017-08-17

Contributors

author

Małgorzata Hendrykowska

• Instytut Filmu, Mediów i Sztuk Audiowizualnych Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• W języku polskim nie ma żadnej publikacji książkowej dotyczącej przedwojennych filmowców amatorów. Książka Wiesława Stradomskiego Film amatorski w Polsce (Warszawa 1971) dotyczy powojennej działalności filmowców amatorów.
• Adam Ambroży Lenkiewicz, hasło w: „Internetowy Polski Słownik Biograficzny”, http://www.ipsb.nina.gov.pl> [dostęp: 15 czerwca 2016]
• Banaszkiewicz W., 1966, Historia filmu polskiego, t. 1, Warszawa
• B.G. [B. Gardulski], 1927, Kronika Towarzystwa, „Polski Przegląd Fotograficzny” nr 2
• Co, gdzie, jak, 1930, „Fotograf Polski” (luty)
• Degler J., 2009, Sztuka nie jest i być nie może. Witkacy i kino, w: J. Degler, Witkacego portret wielokrotny. Szkice i materiały do biografii (1918–1939), Warszawa, s. 186–197
• „Film” 1938, nr 31
• Filmy amatorskie na Targach Wschodnich we Lwowie, „Fotograf Polski” 1939, nr 2
• Fiolka R., 1932, Dlaczego powinniśmy filmować, „Foto. Fotografia i kinematografia dla wszystkich” nr 4
• „Foto-Drogista” 1935, nr 8
• „Fotograf Polski” 1938, nr 7
• Gamma, Polski film kolorowy, „Wiadomości Filmowe” 1938, nr 2
• Gierszewska B., 2006, Kino i film we Lwowie do roku 1939, Kielce
• Gross N., 2002, Film żydowski w Polsce, z hebrajskiego tłum. A. Ćwiakowska, red. R. Włodek, Kraków
• Hendrykowska M., 2015, Historia polskiego filmu dokumentalnego 1896–1944, Poznań
• Jasiński S., 1929, Filmujemy, „Fotograf Polski” nr 9
• Jewsiewicki W., 1974, Kazimierz Prószyński, Warszawa
• Kinematografi a amatorska. „Fotograf Polski” 1937, nr 7 „Kino” 1938, nr 4
• Komunikaty przemysłu. Zaszczytne wyróżnienie polskiego filmowca amatora na błonie Super-Panchro-Reversal Gavaerta 16 mm, „Fotograf Polski” 1936, nr 3
• Kronika, „Wiadomości Fotograficzne” 1903
• Kupiec B., 1957, Dzieło mistrza chwali…, „Fotografia” nr 12 [artykuł poświęcony inż. Witoldowi Romerowi]
• „Kurier Warszawski” 1938, nr 60 (2 marca)
• Lewicki B.W., 1962, Klub filmowy „Awangarda”, „Kwartalnik Filmowy” nr 1/2
• Łabuz J., 1935a, Podstawowe zagadnienia kinematografii amatorskiej, „Foto. Fotografia i kinematografia dla wszystkich” nr 3
• Łabuz J., 1935b, Podstawowe zagadnienia kinematografii amatorskiej, „Foto. Fotografia i kinematografia dla wszystkich” nr 4
• Maciejewski H., 1935, Kinematografia amatorska, „Wiadomości Fotograficzne” nr 9
• „Mały Rocznik Statystyczny 1939”, Warszawa 1939
• Menager G., Odin R., 1999, Brève note sur la presse du cinéma amateur, „Communications” vol. 68, nr 1
• Mierzecka J., 1957a, Z dziejów fotografii polskiej, „Fotografia” nr 8 [artykuł poświęcony Adamowi Lenkiewiczowi]
• Mierzecka J., 1957b, Z dziejów fotografii polskiej, „Fotografia” nr 9 [artykuł poświęcony Andrzejowi Progulskiemu]
• „Miesięcznik Fotograficzny” 1929, nr 115
• O „Kine-Messter”. Artykuł nadesłany: Władysław Karoli, List do redakcji. „Kurier Poranny” 1903, nr 66
• Osiem [T.J. Samet], 1939, Ośmiomilimetrowy kolego amatorze! „Wiadomości Fotograficzne” nr 7
• Piwowarski J., 2003, Lwowskie organizacje fotograficzne w okresie międzywojennym.
• „Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Edukacja Plastyczna II Fotografia”, Częstochowa
• Polska zdobyła pierwsza nagrodę w Paryżu za amatorski film kolorowy, „Wiadomości Filmowe” 1937, nr 19
• Polskie filmy amatorskie nagrodzone w Budapeszcie, „Wiadomości Filmowe” 1939, nr 1
• Posiedzenia i odczyty. Z Towarzystwa Fotograficznego. „Kurier Poranny” 1903, nr 62
• „Przegląd Fotograficzny” 1937, nr 10
• Przegląd kinematograficzny, „Fotograf Polski” 1937, nr 2
• Radulski W., 1934, Wywiad z Wacławem Radulskim, rozm. J. Steiner, „Kino” nr 46
• Romanowska B., 1938, Filmujmy, „Wiadomości Fotograficzne” nr 1
• Romer W., 1938, Lwowski Klub Filmowy, „Przegląd Fotograficzny” nr 2
• Ruch kinooperatorski na świecie, „Foto. Fotografia i kinematografia dla wszystkich” 1935, nr 2
• Samet T.J., 1939a, Gawędy o kinematografii. O możliwościach kinematografii amatorskiej, „Wiadomości Fotograficzne” nr 5
• Samet T.J., 1939b, O kinematografii ojczystej, „Fotograf Polski” nr 5
• Samet T.J., 1939c, Osiem milimetrów, „Wiadomości Fotograficzne” nr 1
• Stradomski W., 1971, Film amatorski w Polsce, Warszawa
• Szukała M., 2016, Warszawa 1939 – nieznany film szwedzkiego dyplomaty przekazany MHP [online], 10 listopada 2016, dostępny w Internecie: http://dzieje.pl/aktualnosci/warszawa-1939-nieznany-film-szwedzkiego-dyplomaty-przekazany-mhp> [dostęp: 30 listopada 2016]
• Szulc M., 1963, Materiały do historii fotografii polskiej. Bibliografia 1836–1956, Wrocław–Warszawa–Kraków
• Świtkowski J., 1927, Kinematografia amatorska, „Polski Przegląd Fotograficzny” (Poznań) nr 2, s. 19–24
• Świtkowski J., 1936, Kamera w rękach młodzieży, „Wiadomości Fotograficzne” nr 6
• Topel F., 1938, Polska zdobyła Puchar Narodów. Sukces polskiego filmu amatorskiego w Wiedniu, „Wiadomości Filmowe” nr 13, s. 1
• Traczyk J., 1904, O kinematografii, „Wiadomości Fotograficzne” s. 81–85 i 99–101 (podrozdział „Kinematografia amatorska”)
• „Wiadomości Filmowe” 1937, nr 19
• „Wiadomości Filmowe” 1939, nr 1
• „Wiadomości Fotograficzne” 1936, nr 12
• „Wiadomości Fotograficzne” 1938, nr 1
• Witkiewiczowa J., 2012, Wspomnienia o Stanisławie Ignacym Witkiewiczu, w: S.I. Witkiewicz, Listy do żony (1936–1939), oprac. i przypisy J. Degler, Warszawa
• Wojciechowska A., 1936, Sprawozdanie z II Międzynarodowego Kongresu Filmu Amatorskiego, „Fotograf Polski” nr 8
• Wojciechowska A., 1937, Na marginesie II Międzynarodowego Kongresu Filmu Amatorskiego, „Fotograf Polski” 1937 nr 2
• Wojciechowska A., 1938a, Jak pracują niemieccy filmamatorzy, "Fotograf Polski” nr 5
• Wojciechowska A., 1938b, O trzech filmach lwowskich amatorów, „Fotograf Polski” nr 1
• Wojciechowska A., 1938c, Sprawozdanie z działalności Sekcji filmowej Polskiego Towarzystwa Fotograficznego za rok 1937 oraz zamierzenia Sekcji filmowej w roku bieżącym, „Fotograf Polski” nr 2
• Wojciechowska A., 1939, Praktyczne wskazówki dla początkującego
• filmamatora, „Fotograf Polski” nr 6
• Wywoływanie amatorskie wstęg kinematograficznych, „Fotograf Polski” 1930 (czerwiec)
• Z życia stowarzyszeń. Sprawozdanie z czynności Lwowskiego Towarzystwa Fotograficznego, „Fotograf Polski” 1928, nr 12

Identifiers

DOI

10.14746/i.2017.29.4.